“Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải và “Viếng lăng Bác” của Viễn Phương là hai tác phẩm tiêu biểu trong kho tàng thơ ca cách mạng Việt Nam, mỗi tác phẩm mang một sắc thái riêng nhưng đều thể hiện tình yêu quê hương đất nước sâu sắc và lòng kính trọng đối với những giá trị thiêng liêng của dân tộc. Mặc dù viết trong những hoàn cảnh khác nhau, thời điểm khác nhau, và từ những góc nhìn khác biệt, cả hai bài thơ đều chung một tinh thần ca ngợi sự cống hiến, sự hy sinh và niềm tin vững chắc vào tương lai của dân tộc Việt Nam.
“Mùa xuân nho nhỏ” được Thanh Hải viết vào những năm cuối đời, trong hoàn cảnh sức khỏe suy yếu, phải đối diện với bệnh tật. Tuy nhiên, tác phẩm không mang nỗi bi thương của sự ra đi mà lại thể hiện ước mơ về một mùa xuân ấm áp và đầy hy vọng, dù là mùa xuân ấy chỉ nhỏ bé, giản dị như lời nguyện ước của tác giả. Mở đầu bài thơ, Thanh Hải khẳng định mong muốn được góp phần vào sự nghiệp chung của đất nước: “Nếu tôi là con chim, tôi sẽ là một cánh chim…” Câu thơ này không chỉ là lời ước ao của một cá nhân mà còn là lời mời gọi mỗi người dân Việt Nam, dù là nhỏ bé, đều có thể cống hiến cho sự nghiệp chung của Tổ quốc. Những lời nguyện ước ấy như phản ánh khát vọng sống, khát vọng cống hiến cho đất nước, một mùa xuân của nhân dân, của quê hương, dù nhỏ bé nhưng mạnh mẽ và bền bỉ, như một phần không thể thiếu trong mùa xuân của cả dân tộc. Thanh Hải thể hiện sự kính trọng với mùa xuân, không phải là mùa xuân của thiên nhiên, mà là mùa xuân của tinh thần, của những khát vọng yêu nước được kết tinh trong những hành động âm thầm, giản dị nhưng vô cùng quý giá.
Khép lại bài thơ, Thanh Hải khẳng định rằng tình yêu đất nước của mình sẽ mãi mãi trường tồn: “Lòng tôi là mùa xuân.” Những câu thơ này không chỉ phản ánh sự chân thành trong tình cảm của tác giả mà còn thể hiện niềm tin vào sự bất diệt của những giá trị tinh thần mà mỗi người dân đất Việt đóng góp vào sự nghiệp chung. Một mùa xuân vĩnh hằng sẽ tiếp nối và lan tỏa mãi.
Trong khi đó, “Viếng lăng Bác” của Viễn Phương lại mang một không khí trang nghiêm và thiêng liêng khi tác giả viết về Bác Hồ, người lãnh tụ vĩ đại của dân tộc. Bài thơ được sáng tác trong chuyến thăm lăng Bác vào năm 1976, sau khi Bác qua đời, và thể hiện sự kính trọng, lòng biết ơn vô hạn của nhân dân đối với vị lãnh tụ kính yêu. Bài thơ không chỉ thể hiện sự tôn kính đối với Bác mà còn phản ánh niềm tự hào, sự kính cẩn của những con người luôn được Bác dẫn dắt, dù Bác đã đi xa. Viễn Phương viết: “Khi tôi đến lăng Bác, Lòng trong sáng hơn”, câu thơ không chỉ thể hiện sự trong sáng của lòng người khi đứng trước nơi an nghỉ của Bác mà còn là sự tôn kính tuyệt đối đối với người, với tất cả những gì Bác đã cống hiến cho đất nước. Những cảm xúc được bày tỏ trong bài thơ vừa là nỗi đau mất mát sâu sắc, vừa là niềm tin vào sự phát triển bền vững của đất nước dưới sự kế thừa của các thế hệ mai sau.
Câu thơ “Bác nằm trong lăng, lòng đất một màu xanh” mang một ẩn ý vô cùng sâu sắc về sự bất tử của Bác Hồ trong lòng dân tộc, về sự vĩnh hằng của những giá trị mà Bác để lại cho đất nước. Dù thân thể Bác đã vĩnh viễn rời xa, nhưng hình ảnh của Bác vẫn luôn sống trong lòng mỗi người dân Việt Nam. Viễn Phương kết thúc bài thơ với niềm tin vững chắc rằng đất nước sẽ luôn đi theo con đường mà Bác đã vạch ra, với sự nghiệp cách mạng của Người không bao giờ bị lãng quên. “Mãi mãi bên Người, đất nước này” – câu thơ như một lời khẳng định rằng Bác đã là một phần không thể thiếu trong linh hồn dân tộc, và mỗi người Việt Nam luôn mang trong mình một niềm tự hào lớn lao về những di sản mà Bác để lại.
Cả hai tác phẩm, mặc dù viết trong những hoàn cảnh khác nhau, lại có những điểm tương đồng sâu sắc. Cả hai đều bày tỏ tình yêu đất nước nồng nàn, sự kính trọng và lòng biết ơn đối với những giá trị thiêng liêng của dân tộc. Tuy nhiên, trong khi “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải phản ánh những ước mơ giản dị về mùa xuân của đất nước, sự cống hiến từ những điều nhỏ bé trong cuộc sống, thì “Viếng lăng Bác” của Viễn Phương lại là một bài thơ mang tính trang trọng, nghiêm cẩn, thể hiện sự kính trọng đối với lãnh tụ Hồ Chí Minh, đồng thời bày tỏ nỗi đau buồn sâu sắc khi mất đi Người, nhưng cũng là niềm tin vào tương lai phát triển của đất nước mà Bác đã xây dựng.
Cả hai bài thơ đều thể hiện một thông điệp chung: dù là những hành động nhỏ hay những cống hiến vĩ đại, mỗi cá nhân đều có thể góp phần vào sự phát triển của đất nước, vào một mùa xuân mới tràn đầy hy vọng và tương lai sáng lạn. “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải là lời nhắc nhở về vai trò của mỗi người dân trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước, còn “Viếng lăng Bác” của Viễn Phương là bài thơ khẳng định sự trường tồn của những giá trị mà Bác Hồ để lại cho dân tộc Việt Nam. Cả hai tác phẩm đều là những kiệt tác, phản ánh những tình cảm sâu sắc và mãnh liệt của người dân Việt Nam đối với đất nước và những anh hùng vĩ đại của dân tộc.
