Bài thơ Ngày xưa của Tản Đà là một tác phẩm nổi bật trong nền văn học Việt Nam, đặc biệt là trong thể loại thơ lục bát, với những hình ảnh đậm chất trữ tình và những suy ngẫm về quá khứ, về những giá trị cổ xưa. Tản Đà đã sử dụng hình thức thơ lục bát để khắc họa những cảm xúc, nỗi niềm của người đọc, đồng thời tạo nên một không gian thơ mộng, đầy ắp tâm hồn và hoài niệm.
Trong bài thơ Ngày xưa, Tản Đà đã thể hiện một cảm xúc sâu sắc về quá khứ, những kỷ niệm xưa cũ mà ông không thể nào quên. Câu thơ mở đầu “Ngày xưa ai có ngờ đâu” đã làm nổi bật nỗi niềm hoài cổ, khi quá khứ trở thành những ký ức xa xôi, mơ hồ, nhưng vẫn để lại dấu ấn đậm sâu trong tâm hồn của con người. Thông qua những câu thơ, tác giả không chỉ nhắc nhở người đọc về một thời vàng son mà còn bày tỏ sự tiếc nuối, luyến tiếc về một thời đã qua mà không thể quay lại.
Tản Đà đã rất khéo léo khi dùng ngôn ngữ và hình ảnh để khắc họa những kỷ niệm và cảm xúc của con người trong thời kỳ xưa. Mỗi hình ảnh trong bài thơ đều gợi lên một không gian cũ kỹ, mang đậm dấu ấn thời gian, nhưng lại gợi nhớ một vẻ đẹp thanh bình và thơ mộng. Hình ảnh "ngày xưa" hiện lên như một bức tranh mờ ảo nhưng đầy quyến rũ, khiến người đọc như lạc vào một không gian lãng mạn của quá khứ, nơi mà những người xưa vẫn tồn tại trong tâm hồn của tác giả.
Bài thơ Ngày xưa không chỉ là nỗi niềm của một cá nhân mà còn là tâm trạng chung của bao người trong xã hội. Quá khứ, với tất cả những gì thuộc về nó, luôn là thứ gì đó không thể giữ lại, nhưng lại luôn gợi lên trong lòng con người một cảm giác đầy tiếc nuối và khắc khoải. Đây chính là cảm xúc chung của những con người sống trong xã hội biến động, khi mọi thứ xung quanh đều thay đổi không ngừng. Mặc dù đã qua đi, quá khứ vẫn luôn là một phần không thể thiếu trong cuộc sống, và chính sự nhớ nhung về quá khứ khiến con người có động lực sống, có lý do để tiếp tục đi về phía trước.
Những hình ảnh trong bài thơ như “Người xưa đi mất rồi,” “Cảnh cũ lại nhớ,” không chỉ nói lên nỗi niềm của tác giả mà còn phản ánh tâm trạng của một thế hệ trước đang bày tỏ sự tiếc nuối về một thời đã qua. Tản Đà như một người kể chuyện về quá khứ, nhưng không chỉ dừng lại ở những hình ảnh đẹp đẽ, thơ mộng, mà còn khắc họa sự mất mát, sự chia ly mà con người phải đối mặt. Qua đó, tác giả muốn nhắc nhở rằng cuộc sống luôn thay đổi, mọi thứ rồi sẽ qua đi, nhưng những kỷ niệm, những giá trị xưa cũ sẽ luôn sống mãi trong ký ức con người.
Tản Đà cũng đã thể hiện một thông điệp quan trọng về cuộc sống và con người trong bài thơ Ngày xưa. Qua những dòng thơ, ông muốn nói rằng, dù cuộc sống có thay đổi, dù thời gian có trôi qua, thì những giá trị tinh thần, những kỷ niệm về quá khứ vẫn là điều quý giá. Thế hệ sau cần biết trân trọng những giá trị đó, vì đó chính là nền tảng của một xã hội vững mạnh, là cội nguồn của mọi sự phát triển. Những cảm xúc tiếc nuối về quá khứ trong bài thơ không phải là sự bi quan hay đầu hàng, mà là một sự chiêm nghiệm về sự thay đổi của thời gian và sự biến đổi của đời người.
Với những đặc điểm trên, Ngày xưa của Tản Đà không chỉ là một tác phẩm đầy cảm xúc mà còn là một thông điệp sâu sắc về mối quan hệ giữa quá khứ và hiện tại, giữa ký ức và sự đổi thay. Bài thơ như một lời nhắc nhở mỗi chúng ta về những giá trị của cuộc sống, về những gì đã qua nhưng không bao giờ phai mờ trong tâm trí con người.
