Sau khi tạo góc đọc sách và mang đến lớp những cuốn sách để chia sẻ với các bạn, em hãy lập danh mục sách và thử trang trí để danh mục ấy thật hấp dẫn, sinh động. Nội dung tham khảo theo mẫu sau:
Cuốn sách kể về hành trình phiêu lưu của Dế Mèn, từ những sai lầm khi còn trẻ đến khi trưởng thành, hiểu được giá trị của trách nhiệm và tình bạn. Dế Mèn gặp gỡ nhiều loài vật, học được các bài học về lòng dũng cảm, sự đoàn kết và khát vọng hòa bình.
"Chúng ta đều sống dưới bầu trời này, đều chung khát vọng hòa bình và tình yêu thương, không phân biệt loài vật nào."
Lưu ý:
Sách được chia theo thể loại để bạn đọc dễ tìm kiếm.
Mỗi bạn có thể chọn sách yêu thích và ghi cảm nhận sau khi đọc để chia sẻ với lớp.
Hãy giữ gìn sách cẩn thận và trả đúng hạn.
Trang trí:
Sử dụng giấy màu, hình vẽ minh họa các nhân vật nổi tiếng trong sách để trang trí.
Làm tiêu đề với chữ in đậm, kèm hình ảnh sách hoặc biểu tượng thư viện.
Đính thêm sticker, hoa văn hoặc hình ảnh thiên nhiên để danh mục thêm sinh động.
Bài tập 2. Chia sẻ kết quả đọc
Trước khi chia sẻ, có thể viết vào một mảnh giấy nhỏ hình chiếc lá, trái táo, bông hoa hoặc ngôi sao, mặt trời,... những điều cô đọng nhất em muốn chia sẻ về cuốn sách mới đọc. Gắn mảnh giấy nhỏ đó lên góc đọc sách, cây đọc sách của lớp.
Kể tên một cuốn sách mà em đã đọc và thuyết phục bạn cùng đọc cuốn sách đó dựa trên việc trả lời những câu hỏi sau:
- Em đã đọc cuốn sách đó khi nào? Điều gì làm em thấy thích thú khi đọc cuốn sách?
- Cuốn sách đem đến cho em những suy nghĩ, cảm xúc mới mẻ gì?
- Vì sao nên đọc cuốn sách này?
HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT
Cuốn sách: “Dế Mèn phiêu lưu ký”
Em đã đọc cuốn sách đó khi nào? Điều gì làm em thấy thích thú khi đọc cuốn sách?
Em đã đọc cuốn "Dế Mèn phiêu lưu ký" vào kỳ nghỉ hè vừa qua. Điều khiến em thích thú nhất là cách Tô Hoài miêu tả thế giới nhỏ bé của các loài côn trùng sống động như một xã hội thu nhỏ. Những hành trình phiêu lưu, những bài học sâu sắc từ Dế Mèn khiến em không thể rời mắt khỏi từng trang sách.
Cuốn sách đem đến cho em những suy nghĩ, cảm xúc mới mẻ gì?
Cuốn sách giúp em hiểu về trách nhiệm cá nhân qua sai lầm của Dế Mèn khiến chị Cốc mất em. Nó khơi gợi trong em lòng dũng cảm, tinh thần phiêu lưu khám phá và đặc biệt là ý thức đoàn kết, sự tôn trọng đối với mọi người xung quanh. Em cảm nhận được rằng mỗi hành động, dù nhỏ bé, cũng có thể gây ra hậu quả lớn.
Vì sao nên đọc cuốn sách này?
"Dế Mèn phiêu lưu ký" là một câu chuyện giàu tính nhân văn, phù hợp với mọi lứa tuổi. Bên cạnh việc mở ra một thế giới kỳ thú, cuốn sách còn dạy chúng ta bài học về lòng bao dung, sự trưởng thành và ý nghĩa của tình bạn. Nếu bạn yêu thích những chuyến hành trình và muốn rút ra những bài học quý giá trong cuộc sống, thì đây chắc chắn là cuốn sách bạn không thể bỏ qua! Hãy đọc và cùng khám phá những điều kỳ diệu trong thế giới của Dế Mèn nhé!
Bài tập 3. Sách hay cùng đọc Sau khi chọn được những cuốn sách cần đọc trong các chủ đề đã xác định, mỗi nhóm có thể lập nhật kí đọc sách để ghi lại những điều thu hoạch được sau khi đọc và thảo luận về cuốn sách. Em có thể dùng mẫu sau đây, mẫu nhật kí đọc sách ở phần Đọc mở rộng hoặc thiết kế theo cách của em:
HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT dựa trên cuốn sách "Dế Mèn phiêu lưu ký":
Bài tập 4. Cuốn sách yêu thích
Chọn đọc cuốn sách em yêu thích. Trong quá trình đọc, có thể ghi chú, đánh dấu những điều cần chú ý trong cuốn sách để viết thu hoạch sau khi đọc. Thực hiện các ghi chú hoặc đánh dấu theo hướng dẫn của SGK (tr. 100), có thể bổ sung để ghi chú cụ thể hơn như sau:
- Nhan đề.
+ Theo em vì sao cuốn sách có nhan đề như vậy?
+ Nhan đề liên quan trực tiếp đến nhân vật, bối cảnh hay nội dung nào trong cuốn sách?
- lời tựa, lời đề tặng (nếu có):
+ Sách có lời tựa, lời đề tặng không?
+ Phần này gợi cho em điều gì?
- Mở đầu:
+ Đoạn đầu, chương đầu của cuốn sách có thu hút em không? Vì sao?
- Thế giới từ trang sách:
+ Em đã gặp những ai và đến những đâu qua trang sách đã đọc?
+ Nhân vật đáng nhớ nhất là ai?
+ Chi tiết nào về nhân vật làm em thấy thú vị nhất?
+ Bối cảnh nào gợi ấn tượng hơn cả? Nêu cụ thể một sự vật, hiện tượng nổi bật trong bối cảnh đó.
- Bài học từ trang sách:
+ Cuốn sách gợi cho em bài học gì?
+ Bài học ấy có tác động như thế nào đến suy nghĩ, tình cảm của em?
- Trích dẫn từ trang sách:
+ Chọn một câu mà em cho là cần ghi nhớ trong cuốn sách đã đọc.
Nhan đề "Dế Mèn phiêu lưu ký" phản ánh trực tiếp hành trình phiêu lưu đầy kỳ thú của nhân vật chính - Dế Mèn, qua những vùng đất mới, những cuộc gặp gỡ, và cả những bài học sâu sắc mà cậu trải nghiệm.
Nhan đề liên quan trực tiếp đến nhân vật, bối cảnh hay nội dung nào trong cuốn sách?
Nhan đề liên quan trực tiếp đến nhân vật chính là Dế Mèn và những cuộc phiêu lưu của cậu trong thế giới tự nhiên, đồng thời mang đến nội dung sâu sắc về trách nhiệm, tình bạn và hòa bình.
Lời tựa, lời đề tặng
Sách có lời tựa, lời đề tặng không?
Cuốn sách có lời tựa ngắn gọn, gợi mở về hành trình khám phá thế giới của Dế Mèn.
Phần này gợi cho em điều gì?
Lời tựa gợi mở về một cuộc hành trình đầy hấp dẫn, nơi Dế Mèn từ một chàng trai trẻ bồng bột trở thành một cá nhân trưởng thành, sống trách nhiệm và tràn đầy tình yêu thương.
Mở đầu
Đoạn đầu, chương đầu của cuốn sách có thu hút em không? Vì sao?
Đoạn đầu rất thu hút vì cách tác giả miêu tả hình dáng và tính cách của Dế Mèn vừa sống động, vừa thú vị. Hình ảnh chú Dế Mèn mạnh mẽ, tự tin nhưng có phần kiêu ngạo khiến em tò mò về hành trình thay đổi của cậu.
Thế giới từ trang sách
Em đã gặp những ai và đến những đâu qua trang sách đã đọc?
Em đã gặp Dế Mèn, Dế Trũi, chị Cốc, Xiến Tóc, và nhiều loài vật khác. Em cũng được đến những nơi như đồng cỏ xanh bát ngát, những khu rừng rậm rạp, và các bờ suối thơ mộng.
Nhân vật đáng nhớ nhất là ai?
Dế Mèn là nhân vật đáng nhớ nhất bởi sự phát triển tính cách từ kiêu ngạo đến trưởng thành và biết yêu thương.
Chi tiết nào về nhân vật làm em thấy thú vị nhất?
Chi tiết Dế Mèn sám hối sau khi khiến chị Cốc mất em và quyết tâm sống có trách nhiệm hơn khiến em cảm phục.
Bối cảnh nào gợi ấn tượng hơn cả? Nêu cụ thể một sự vật, hiện tượng nổi bật trong bối cảnh đó.
Bối cảnh bãi cỏ xanh mướt, nơi Dế Mèn bắt đầu hành trình phiêu lưu, gợi ấn tượng bởi sự rộng lớn và sống động của thiên nhiên. Những cánh cỏ rì rào trong gió làm hiện lên khung cảnh yên bình nhưng đầy tiềm năng khám phá.
Bài học từ trang sách
Cuốn sách gợi cho em bài học gì?
Cuốn sách dạy em bài học về trách nhiệm với hành động của mình, giá trị của tình bạn và tầm quan trọng của hòa bình.
Bài học ấy có tác động như thế nào đến suy nghĩ, tình cảm của em?
Bài học khiến em trân trọng hơn những mối quan hệ xung quanh và nhắc nhở em cần cân nhắc trước khi hành động, đồng thời khơi gợi trong em tinh thần hòa bình và lòng yêu thiên nhiên.
Trích dẫn từ trang sách
Chọn một câu mà em cho là cần ghi nhớ trong cuốn sách đã đọc.
“Chúng ta đều sống dưới bầu trời này, đều chung khát vọng hòa bình và tình yêu thương, không phân biệt loài vật nào.”
Bài tập 5. Xây dựng an-bum giới thiệu tác giả yêu thích
Hãy thử xây dựng một an-bum về tác giả cuốn sách mà em yêu thích. Trong an-bum cần có hình ảnh tác giả, tóm tắt tiểu sử, tên các tác phẩm tiêu biểu,... Hãy trình bày thật đẹp, sinh động, để người xem có thể “gặp gỡ tác giả” qua an-bum của em.
Hướng dẫn xây dựng an-bum giới thiệu tác giả yêu thích: Tô Hoài
Trang bìa an-bum:
Tiêu đề: "Tô Hoài - Nhà văn của tuổi thơ và thiên nhiên"
Hình ảnh: Chọn một bức chân dung nổi bật của Tô Hoài. Có thể thêm hình ảnh các tác phẩm tiêu biểu như bìa sách "Dế Mèn phiêu lưu ký," "O chuột," hoặc các hình minh họa từ truyện của ông.
Trang 1: Tóm tắt tiểu sử tác giả
Hình ảnh: Một bức ảnh chân dung hoặc ảnh chụp khi Tô Hoài làm việc.
Nội dung:
Tên thật: Nguyễn Sen
Sinh: 27/9/1920 tại Hà Đông, Hà Nội
Mất: 6/7/2014 tại Hà Nội
Tô Hoài là nhà văn lớn của văn học Việt Nam hiện đại, nổi tiếng với các tác phẩm dành cho thiếu nhi và viết về thiên nhiên, con người. Ông gắn bó sâu sắc với cuộc sống làng quê và những trải nghiệm từ thực tế cuộc đời.
Giải thưởng: Ông từng được trao tặng nhiều giải thưởng lớn, trong đó có Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật (1996).
Trang 2: Các tác phẩm tiêu biểu
Hình ảnh:
Bìa sách "Dế Mèn phiêu lưu ký"
Minh họa từ "O chuột" hoặc "Chuyện cũ Hà Nội"
Hình ảnh thiên nhiên gắn liền với nội dung các tác phẩm của ông.
Nội dung:
Dế Mèn phiêu lưu ký: Truyện thiếu nhi kinh điển kể về hành trình trưởng thành của chú Dế Mèn.
O chuột: Những câu chuyện ngắn chân thực và giản dị về cuộc sống làng quê.
Chuyện cũ Hà Nội: Miêu tả vẻ đẹp cổ kính của Hà Nội qua những thay đổi lịch sử.
Miền Tây: Tác phẩm ghi lại những câu chuyện về vùng sông nước Nam Bộ.
Ngoài ra còn nhiều tác phẩm khác như "Cỏ dại," "Quê người," "Nhớ và ghi,"…
Trang 3: Những nét đặc biệt trong văn phong của Tô Hoài
Hình ảnh:
Hình minh họa cảnh đồng cỏ, côn trùng (gắn với "Dế Mèn phiêu lưu ký").
Hình ảnh làng quê Việt Nam hoặc phố cổ Hà Nội.
Nội dung:
Văn phong gần gũi, mộc mạc: Tô Hoài viết về cuộc sống đời thường, thiên nhiên, và con người một cách chân thực và sinh động.
Khả năng miêu tả tinh tế: Ông có biệt tài miêu tả thiên nhiên và các loài vật nhỏ bé, khiến người đọc như hòa mình vào câu chuyện.
Giá trị nhân văn sâu sắc: Các tác phẩm của ông đề cao tình bạn, lòng bao dung, sự trưởng thành và tình yêu quê hương đất nước.
Trang 4: Một câu chuyện ngắn về Tô Hoài
Hình ảnh: Hình ảnh ông Tô Hoài đang làm việc hoặc bút ký của ông.
Nội dung:
Một lần, Tô Hoài chia sẻ rằng "Dế Mèn phiêu lưu ký" được viết khi ông chỉ mới 18 tuổi, lấy cảm hứng từ cuộc sống xung quanh quê hương mình. Chú Dế Mèn tượng trưng cho tuổi trẻ bồng bột, nhưng giàu nghị lực và khao khát tự do.
Ông luôn nói: “Viết là để chia sẻ, để làm giàu tâm hồn cho bạn đọc, đặc biệt là thế hệ trẻ.”
Trang 5: Những câu nói đáng nhớ của Tô Hoài
Hình ảnh: Bổ sung các hình vẽ minh họa từ "Dế Mèn phiêu lưu ký" hoặc những cảnh thiên nhiên Việt Nam.
Nội dung:
“Chúng ta đều sống dưới bầu trời này, đều chung khát vọng hòa bình và tình yêu thương.”
“Viết văn giống như gieo một hạt giống, mong rằng hạt giống ấy sẽ đâm chồi và tỏa bóng mát cho đời.”
Trang cuối: Lời kêu gọi đọc sách
Hình ảnh: Một thư viện nhỏ với góc đọc sách hoặc hình ảnh học sinh cùng nhau đọc sách.
Nội dung:
Tô Hoài là người bạn của mọi thế hệ, qua từng trang sách, bạn sẽ cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên, cuộc sống và tình người.
Hãy dành thời gian đọc "Dế Mèn phiêu lưu ký" để cùng phiêu lưu và tìm thấy những bài học quý giá!
Trang trí:
Sử dụng màu sắc tự nhiên như xanh lá, vàng, hoặc nâu.
Kèm các họa tiết cỏ cây, hình ảnh Dế Mèn và các nhân vật trong sách để tạo không khí gần gũi và sinh động.
Bài tập 6. Tìm hiểu về một tác giả, tác phẩm
Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi:
Gió lạnh đầu mùa - Câu chuyện về tình người ấm áp
Câu chuyện bắt đầu bằng cái không khí của “mùa đông đột nhiên đến” với “gió bấc? với “cái lạnh ở đâu đến” và cả cảm giác “rét mướt” rất đặc trưng của mùa đông xứ Bắc. Nhưng rồi, giữa cái tiết trời mà cỏ cây, hoa lá đều như sắt lại vì rét” đó, ta cảm nhận được hơi ấm của tình người. Đầu tiên là cảnh gia đình đầm ấm. Hình ảnh mẹ, chị bên thúng quần áo rét trong ngôi nhà với cái hoả lò và ấm trà có gì thật quá đỗi thân thương. Dù trong không khí ấm cúng ấy vẫn có những kỉ niệm đau buồn về Duyên, đứa em gái bé trong gia đình đã mất từ năm lên bốn tuổi. Hình ảnh người mẹ “giơ lên một cái áo bông cánh đã cũ nhưng còn lành lặn? nói những lời đây trìu mến: “Đây là áo của cô Duyên đây” gợi lên một nỗi buôn thương sâu sắc. Nhưng chính tình yêu thương dành cho những đứa con của người mẹ là ngọn lửa sưởi ấm ngôi nhà. Chiếc áo bông cũ là một vật kỉ niệm ấp ủ trái tim người mẹ và cả gia đình. Cuộc sống không phải lúc nào cũng tràn trề hạnh phúc. Nhưng trong mất mát, tình yêu thương đã làm dịu bớt nỗi buôn đau. Chiếc áo bông cũ được mẹ nâng niu gìn giữ ấy, một lần nữa lại ủ ấm cho cô bé nghèo “co ro đứng bên cột quán, chỉ mặc có manh áo rách tả tơi, hở cả lưng và tay“ Hai chị em Lan và Sơn không đành lòng nhìn bé Hiên, người bạn nhỏ của mình run rẩy trong “gió lạnh đầu mùa“ “Với lòng ngây thơ của tuổi trẻ” - như nhà văn viết - nhưng có lẽ hơn thế là với trái tim giàu trắc ẩn, với tình cảm thiết tha như "nhớ thương đến em Duyên ngày trước" Sơn và Lan đã mang tấm áo bông cũ ấy đến ủ ấm cho Hiên.
Chiếc áo bông cũ gắn với kí ức còn nguyên về một đứa con đã mất của người mẹ, một đứa em ruột thịt của Lan và Sơn, giờ đây lại thành tấm áo của tình bạn thơ ngây mà thiết tha, ấm áp. Chiếc áo lại chở che, san sẻ hơi ấm cho những mảnh đời nghèo khó như của mẹ con bé Hiên. Giản dị và sâu lắng, “Gió lạnh đâu mùa” sưởi ấm trái tim chúng ta.
(Nhóm biên soạn)
1. Văn bản đã đưa em trở lại gặp gỡ tác giả nào?
2. Vấn đề chính được nêu ra bàn luận là gì? Phần nào của văn bản có vai trò nêu rõ vấn đề cần bàn luận?
3. Tìm những bằng chứng được dẫn ra để làm rõ cho câu văn mở đầu đoạn 2: “Đầu tiên là cảnh gia đình đầm ấm".
4. Câu văn “Giản đị và sâu lắng, “Gió lạnh đầu mùa” sưởi ấm trái tim chúng ta“ có vai trò gì trong văn bản?
Hướng dẫn giải
Văn bản đã đưa em trở lại gặp gỡ tác giả nào?
Văn bản đưa em trở lại gặp gỡ tác giả Thạch Lam, một nhà văn nổi tiếng của nhóm Tự lực văn đoàn, người đã viết truyện ngắn "Gió lạnh đầu mùa".
Vấn đề chính được nêu ra bàn luận là gì? Phần nào của văn bản có vai trò nêu rõ vấn đề cần bàn luận?
Vấn đề chính được nêu ra trong văn bản là sự đối lập giữa cái lạnh giá của mùa đông và hơi ấm của tình người, được thể hiện qua câu chuyện trong truyện ngắn “Gió lạnh đầu mùa”.
Phần đầu của văn bản, với câu mở đầu: “Câu chuyện bắt đầu bằng cái không khí của ‘mùa đông đột nhiên đến’... nhưng rồi, giữa cái tiết trời mà ‘cỏ cây, hoa lá đều như sắt lại vì rét’ đó, ta cảm nhận được hơi ấm của tình người” đóng vai trò nêu rõ vấn đề cần bàn luận.
Tìm những bằng chứng được dẫn ra để làm rõ cho câu văn mở đầu đoạn 2: “Đầu tiên là cảnh gia đình đầm ấm".
Hình ảnh gia đình đầm ấm với mẹ và chị bên thúng quần áo rét, trong ngôi nhà có cái hoả lò và ấm trà.
Người mẹ nói về chiếc áo bông cũ của cô Duyên với những lời trìu mến: “Đây là áo của cô Duyên đây”.
Chiếc áo bông cũ được nâng niu, gìn giữ như một vật kỷ niệm về đứa con đã mất, làm dịu bớt nỗi buồn đau trong gia đình.
Câu văn “Giản dị và sâu lắng, ‘Gió lạnh đầu mùa’ sưởi ấm trái tim chúng ta” có vai trò gì trong văn bản?
Câu văn này đóng vai trò kết luận, khép lại bài viết bằng việc khẳng định giá trị của tác phẩm "Gió lạnh đầu mùa". Nó nhấn mạnh sự giản dị và sâu sắc của câu chuyện, đồng thời khơi gợi cảm xúc tích cực, giúp độc giả thấm thía hơn thông điệp về tình người ấm áp giữa cái lạnh giá của cuộc đời.
Bài tập 7. Xác định hiện tượng đời sống trong cuốn sách (hoặc văn bản đã đọc)
Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi:
Những thành phố biển nghiêng nghiêng tháp Chàm
Từ Bắc vào Nam bạn sẽ đi qua một con đường khá đẹp, dài gần 20 cây số ven biển Nha Trang. Tôi đang muốn nhắc tới đường Phạm Văn Đồng. Con đường này được xây dựng để tăng cường lưu thông và giảm những vất vả trong việc di chuyển đường bộ từ Bắc vào Nam, từ đó sẽ góp phần tăng trưởng kinh tế của đất nước. Những ưu điểm của đường Phạm Văn Đồng thì không cần phải bàn đến, tôi cũng đang đi trên con đường đẹp đó. Nhưng... Trên con đường này có hai tụ điểm rác nổi bật: cảng cá Vĩnh Lương và một khu vực nữa ngay gần trung tâm thành phố. Rác nhiều đến nỗi du khách nước ngoài đã từng tổ chức chiến dịch nhặt rác vì nhìn bừa bãi quá họ không thể chịu nổi. Rác đến từ các tàu cá, trừ khoảng tháng 9 và 10 sóng cuốn rác ra xa ngoài khơi, còn tâm tháng 8 như bây giờ rác lại tấp đây vào bờ. Người dân ở đây dường như đã quen với việc đó rồi (lại là một sự quen tai hại) nên họ mặc kệ. Chính quyền thi thoảng vẫn vận động mọi người cùng dọn rác, song ít lâu sau đâu lại vào đấy. Vậy mới thấy rác cứ như thuỷ triều vậy, đến và đi như một hiện tượng tự nhiên có chu kì và con người phải bất lực. Trong hành trình của mình, tôi không sao quên được những người ngư dân chất phác. Dẫu biết hành động xả rác của họ là sai trái mà trong lòng vẫn thấy thương họ đến kì lạ. Tôi nghe người người than về cái chu kì thuỷ triêu rác thải, nhìn ra bên ngoài vẫn thấy vài cụ già rảnh rỗi nhặt nhạnh rác. Chợt nhớ về quãng đường qua khúc ruột miền Trung thổi rát gió Lào, nơi cũng có những người già lượm ve chai, nhặt rác làm sạch bãi biển rất đáng mến... Vì sự tiện lợi, túi ni lông phổ biến ở mọi cảng, tất nhiên cảng này chẳng nằm ngoài xu thế nhanh - tiện - gọn ấy. Các tàu đánh bắt cá thả túi ni lông như thả tờ rơi. Ấy nhưng tuyệt nhiên ở các cảng cá tôi qua, chẳng hề thấy một biển cấm. Xả rác ở cảng cũng được coi là chuyện bình thường thì bảo sao ngay trung tâm Nha Trang có cảnh du khách quốc tế phải đi nhặt rác vì... tức mắt quá.
(Lekima Hùng, trích Du kí xanh - Hành trình cứu biển, NXB Thanh niên, Hà Nội, 2019, tr. 86 - 87)
1. Hiện tượng đời sống được gợi ra từ văn bản trên là gì?
2. Hiện tượng đời sống này xảy ra ở đâu? Liên quan đến những ai?
3.Những câu văn, đoạn văn nào làm nổi bật hiện tượng đời sống đó?
4. Từ hiện tượng đời sống được nêu ra trong văn bản, em có liên hệ gì với những hiện tượng (vấn đề) đời sống của chính thành phố, làng quê nơi em đang sống?
Hướng dẫn giải chi tiết
Hiện tượng đời sống được gợi ra từ văn bản trên là gì?
Hiện tượng đời sống được gợi ra từ văn bản trên là tình trạng ô nhiễm môi trường, cụ thể là sự tồn tại của rác thải trong các khu vực cảng cá và ven biển. Mặc dù chính quyền đã có những nỗ lực vận động và tuyên truyền dọn dẹp rác, tình trạng xả rác vẫn tiếp diễn, đặc biệt là việc xả rác từ các tàu cá, gây ảnh hưởng lớn đến cảnh quan môi trường và cuộc sống của cộng đồng.
Hiện tượng đời sống này xảy ra ở đâu? Liên quan đến những ai?
Hiện tượng này xảy ra ở khu vực ven biển Nha Trang, đặc biệt là các cảng cá như Vĩnh Lương và một khu vực gần trung tâm thành phố. Nó liên quan đến những người dân sống ở đây, đặc biệt là các ngư dân và các tàu đánh bắt cá. Ngoài ra, còn có sự tham gia của du khách quốc tế và chính quyền địa phương trong việc giải quyết vấn đề rác thải.
Những câu văn, đoạn văn nào làm nổi bật hiện tượng đời sống đó?
Những câu văn, đoạn văn sau làm nổi bật hiện tượng đời sống này:
"Trên con đường này có hai tụ điểm rác nổi bật: cảng cá Vĩnh Lương và một khu vực nữa ngay gần trung tâm thành phố."
"Rác nhiều đến nỗi du khách nước ngoài đã từng tổ chức chiến dịch nhặt rác vì nhìn bừa bãi quá họ không thể chịu nổi."
"Rác cứ như thuỷ triều vậy, đến và đi như một hiện tượng tự nhiên có chu kì và con người phải bất lực."
"Xả rác ở cảng cũng được coi là chuyện bình thường thì bảo sao ngay trung tâm Nha Trang có cảnh du khách quốc tế phải đi nhặt rác vì... tức mắt quá."
Những câu này làm rõ tình trạng ô nhiễm và sự bất lực của con người trong việc giải quyết vấn đề rác thải, từ đó phản ánh một hiện tượng xã hội đáng lo ngại.
Từ hiện tượng đời sống được nêu ra trong văn bản, em có liên hệ gì với những hiện tượng (vấn đề) đời sống của chính thành phố, làng quê nơi em đang sống?
Hiện tượng ô nhiễm môi trường do rác thải mà văn bản đề cập có thể dễ dàng liên hệ với nhiều nơi khác, bao gồm các thành phố và làng quê. Nếu ở những nơi có lượng dân cư đông đúc và phát triển như thành phố, tình trạng xả rác bừa bãi vẫn là vấn đề nhức nhối, không chỉ tại các cảng hay khu vực ven biển mà còn ở các khu đô thị, chợ, đường phố. Tương tự, ở các làng quê, việc sử dụng túi nilon, vỏ chai nhựa, hay thậm chí xả rác ra môi trường tự nhiên cũng ngày càng trở thành vấn đề cần được giải quyết. Chính vì thế, văn bản này không chỉ phản ánh vấn đề của Nha Trang mà còn là vấn đề chung của xã hội hiện đại.
PHẦN VIẾT
Bài tập 1. Sáng tạo sản phẩm nghệ thuật
Sau khi đọc những cuốn sách yêu thích, bằng khả năng của mình, em hãy thử dự phần vào quá trình sáng tạo để có thể cảm nhận sâu sắc hơn về tác phẩm và tác giả mà em yêu thích. Lựa chọn những hoạt động phù hợp của cá nhân hoặc nhóm theo những gợi ý sau:
- Vẽ một nhân vật hoặc bối cảnh yêu thích theo hình dung của em.
- Sáng tác truyện tranh hoặc tranh minh hoạ dựa vào nội dung cuốn sách.
- Xây dựng các pô-xtơ giới thiệu sách (kết hợp viết và vẽ minh hoạ)
Hướng dẫn giải chi tiết
Sau khi đọc những cuốn sách yêu thích, em có thể thử tham gia vào quá trình sáng tạo để cảm nhận sâu sắc hơn về tác phẩm và tác giả mà em yêu thích. Dưới đây là một số hoạt động sáng tạo mà em có thể lựa chọn, tùy theo sở thích và khả năng của mình:
Vẽ một nhân vật hoặc bối cảnh yêu thích theo hình dung của em
Đây là một cách tuyệt vời để kết nối với tác phẩm sách mà em yêu thích. Em có thể chọn vẽ một nhân vật chính, một nhân vật phụ hoặc một bối cảnh đặc trưng trong cuốn sách đó mà em cảm thấy ấn tượng nhất. Điều này không chỉ giúp em hình dung lại những chi tiết trong sách mà còn cho phép em thể hiện cảm nhận cá nhân về những nhân vật hoặc cảnh vật qua nét vẽ của mình.
Ví dụ, nếu em thích cuốn sách "Harry Potter", em có thể vẽ hình ảnh của Harry Potter với chiếc đũa phép và chiếc kính tròn đặc trưng, hoặc một cảnh trong lớp học Ma thuật. Nếu em yêu thích các tác phẩm của Nguyễn Nhật Ánh, em có thể vẽ cảnh sinh hoạt bình dị nhưng đầy tình cảm của các nhân vật trong những cuốn sách như "Kính vạn hoa" hoặc "Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ".
Sáng tác truyện tranh hoặc tranh minh hoạ dựa vào nội dung cuốn sách
Nếu em yêu thích việc kể chuyện và có sự sáng tạo trong việc truyền đạt cảm xúc qua hình ảnh, em có thể thử sáng tác một truyện tranh. Điều này không chỉ giúp em hiểu rõ hơn về nội dung cuốn sách mà còn khuyến khích em phát triển kỹ năng vẽ và kể chuyện một cách kết hợp giữa hình ảnh và ngôn từ.
Em có thể chọn một đoạn trong cuốn sách mà em yêu thích và thể hiện lại theo hình thức truyện tranh, chẳng hạn như một cảnh hành động, một cuộc đối thoại quan trọng hoặc một tình huống gây bất ngờ. Truyện tranh giúp người đọc dễ dàng tiếp cận và hiểu được cảm xúc, tình huống của nhân vật qua các khung tranh và lời thoại, làm nổi bật những chi tiết mà sách văn học có thể không thể diễn tả hết.
Xây dựng các pô-xtơ giới thiệu sách (kết hợp viết và vẽ minh hoạ)
Nếu em muốn kết hợp cả khả năng viết và vẽ của mình, em có thể thử thiết kế một pô-xtơ giới thiệu cuốn sách yêu thích của mình. Pô-xtơ này có thể bao gồm một bức tranh minh họa liên quan đến câu chuyện, cùng với một đoạn văn ngắn mô tả nội dung cuốn sách, các nhân vật chính hoặc thông điệp mà tác giả muốn truyền tải. Bằng cách này, em không chỉ thể hiện được tình yêu của mình đối với cuốn sách mà còn có thể chia sẻ những cảm nhận cá nhân về tác phẩm đó với người khác.
Ví dụ, em có thể tạo một pô-xtơ cho cuốn sách "Cô gái đến từ hôm qua" của Nguyễn Nhật Ánh. Hình ảnh minh hoạ có thể là một cảnh cặp đôi nhân vật chính đang đi bên nhau dưới bầu trời xanh, còn đoạn mô tả có thể ngắn gọn giới thiệu về câu chuyện tình yêu đẹp và những giá trị tình bạn, tình cảm gia đình trong cuốn sách.
Tất cả những hoạt động này đều giúp em phát triển khả năng sáng tạo của mình, đồng thời tạo cơ hội để cảm nhận sâu sắc hơn về những cuốn sách yêu thích. Thêm vào đó, quá trình sáng tạo này sẽ giúp em kết nối và ghi nhớ những chi tiết quan trọng trong tác phẩm một cách thú vị và đầy cảm hứng.
Bài tập 2. Viết bài văn trình bày ý kiến về một hiện tượng đời sống được gợi ra từ cuốn sách (hoặc văn bản) đã đọc
Thực hành viết bài văn trình bày ý kiến về một hiện tượng đời sống được gợi ra từ cuốn sách (hoặc văn bản) đã đọc theo hướng dẫn của SGK (tr. 105 ~ 106).
Hướng dẫn giải chi tiết
Trong mỗi cuốn sách, tác giả luôn khéo léo lồng ghép những hiện tượng đời sống, những vấn đề xã hội mà họ muốn gửi gắm thông qua các tình huống, nhân vật hoặc cốt truyện. Đọc sách không chỉ giúp ta mở rộng tầm hiểu biết mà còn giúp ta nhận thức và suy ngẫm về những hiện tượng, vấn đề của xã hội. Một trong những hiện tượng đời sống tôi nhận thấy rõ ràng qua cuốn sách mà tôi vừa đọc là vấn đề ô nhiễm môi trường và thói quen xả rác bừa bãi trong cộng đồng, được thể hiện rõ qua văn bản "Du kí xanh - Hành trình cứu biển" của tác giả Lekima Hùng.
1. Giới thiệu về vấn đề ô nhiễm môi trường trong văn bản
Cuốn sách "Du kí xanh - Hành trình cứu biển" kể về hành trình của tác giả và những người bạn đồng hành trong việc cứu lấy biển cả khỏi tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng. Trong hành trình của mình, tác giả đã chứng kiến sự xả rác bừa bãi tại những bãi biển, cảng cá và ven biển, đặc biệt là tại thành phố Nha Trang. Một trong những hiện tượng nổi bật mà tác giả mô tả là tình trạng rác thải, đặc biệt là rác từ các tàu cá, luôn đổ dồn vào bờ sau mỗi đợt sóng, gây ô nhiễm nghiêm trọng, ảnh hưởng đến môi trường sống của con người và sinh vật biển. Dù chính quyền và cộng đồng có nhiều nỗ lực để dọn dẹp, tình trạng này vẫn không có dấu hiệu suy giảm mà ngày càng nghiêm trọng hơn.
2. Hiện tượng đời sống: Ô nhiễm môi trường và thói quen xả rác bừa bãi
Hiện tượng xả rác bừa bãi mà tác giả đề cập trong cuốn sách là một vấn đề rất phổ biến trong xã hội hiện nay. Mặc dù trong các thành phố lớn, các khu du lịch, chính quyền và người dân đều nhận thức được tác hại của việc ô nhiễm môi trường, nhưng thói quen xả rác vẫn diễn ra hàng ngày, từ những hành động nhỏ như vứt bao nilon, vỏ chai nhựa xuống đường, đến việc xả rác trực tiếp ra biển. Một số người dân còn xem việc xả rác ở các cảng cá, bãi biển là chuyện bình thường, điều này phản ánh sự thiếu ý thức và trách nhiệm đối với môi trường. Chính vì vậy, dù có những chiến dịch vận động bảo vệ môi trường, nhưng tình trạng ô nhiễm vẫn tiếp diễn, và thậm chí càng nghiêm trọng hơn khi người dân đã quen với việc sống trong môi trường ô nhiễm.
3. Ý nghĩa và hệ quả của hiện tượng đời sống này
Hiện tượng xả rác bừa bãi không chỉ làm mất mỹ quan, mà còn gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với hệ sinh thái và sức khỏe con người. Đối với môi trường biển, rác thải, đặc biệt là nhựa, có thể gây hại trực tiếp đến các sinh vật biển. Những con cá, rùa, chim biển… có thể nuốt phải rác thải, gây tổn hại cho sức khỏe của chúng hoặc dẫn đến tử vong. Ngoài ra, rác thải không chỉ làm ô nhiễm nước biển mà còn ảnh hưởng đến ngành du lịch, khi mà các bãi biển nổi tiếng bị ô nhiễm sẽ không còn thu hút du khách. Những hành động tưởng chừng như nhỏ bé, như xả rác bừa bãi, sẽ có những hệ quả lâu dài, ảnh hưởng đến cả một cộng đồng, một vùng đất, và thậm chí là toàn bộ trái đất.
4. Giải pháp và trách nhiệm của mỗi người
Để giải quyết vấn đề này, trước hết, chúng ta cần phải thay đổi nhận thức của cộng đồng về vấn đề bảo vệ môi trường. Chính quyền cần tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục người dân về tác hại của việc xả rác bừa bãi và khuyến khích hành động bảo vệ môi trường qua những chiến dịch, hoạt động cộng đồng. Các biện pháp xử phạt cũng cần được thực thi nghiêm túc để răn đe những hành vi vi phạm.
Bên cạnh đó, mỗi cá nhân cần có ý thức trong việc bảo vệ môi trường ngay từ những hành động nhỏ nhất. Hãy thận trọng khi sử dụng các sản phẩm nhựa, túi nilon và luôn giữ gìn vệ sinh, không xả rác nơi công cộng. Những việc làm đơn giản như vậy không chỉ giúp cải thiện tình trạng môi trường mà còn góp phần tạo dựng một xã hội văn minh, có ý thức bảo vệ trái đất, ngôi nhà chung của tất cả chúng ta.
5. Kết luận
Tình trạng ô nhiễm môi trường do xả rác bừa bãi là một hiện tượng đời sống đáng lo ngại, không chỉ ở thành phố Nha Trang mà còn ở nhiều nơi khác trên thế giới. Để bảo vệ môi trường sống, mỗi cá nhân cần nâng cao ý thức và trách nhiệm của mình trong việc bảo vệ thiên nhiên. Cuốn sách "Du kí xanh - Hành trình cứu biển" của tác giả Lekima Hùng không chỉ làm rõ hiện tượng này mà còn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hành động ngay từ bây giờ, để cứu lấy biển cả và bảo vệ tương lai cho thế hệ mai sau.
PHẦN NÓI VÀ NGHE
Bài tập 1. Giới thiệu sản phẩm minh hoạ sách
Thực hiện hoạt động giới thiệu sản phẩm minh hoạ sách cùng với các bạn trong lớp, khối của em.
Hướng dẫn chi tiết
Trong hoạt động này, em sẽ cùng các bạn trong lớp hoặc khối thực hiện việc giới thiệu sản phẩm minh hoạ sách mà em đã thực hiện. Dưới đây là các bước em có thể thực hiện để chuẩn bị và giới thiệu sản phẩm minh hoạ sách của mình:
Chuẩn bị sản phẩm minh hoạ sách Trước hết, em cần hoàn thành sản phẩm minh hoạ của mình. Em có thể vẽ một nhân vật hoặc bối cảnh yêu thích từ cuốn sách em đã đọc, hoặc sáng tác một truyện tranh hoặc tranh minh hoạ dựa vào nội dung của cuốn sách đó. Nếu em chọn làm pô-xtơ giới thiệu sách, đừng quên kết hợp giữa hình ảnh và một đoạn văn ngắn để làm nổi bật những đặc điểm nổi bật của cuốn sách.
Lý giải về lựa chọn minh hoạ Khi giới thiệu sản phẩm minh hoạ của mình, em cần giải thích lý do tại sao em chọn vẽ hình ảnh đó, tại sao em chọn nhân vật hoặc bối cảnh cụ thể để minh hoạ. Chẳng hạn, em có thể giải thích rằng bức tranh minh hoạ nhân vật chính vì nhân vật này có đặc điểm nổi bật, hoặc cảnh trong tranh thể hiện một tình huống quan trọng trong cuốn sách.
Chia sẻ cảm nhận về cuốn sách Ngoài việc giới thiệu sản phẩm minh hoạ, em có thể chia sẻ cảm nhận cá nhân của mình về cuốn sách. Em có thể nói về chủ đề chính của sách, những gì em học được từ câu chuyện hoặc tại sao cuốn sách này lại có ý nghĩa đặc biệt với em.
Bài tập 2. Trình bày ý kiến vế một vấn đề đời sống được gợi ra từ cuốn sách (hoặc văn bản) đã đọc
Hướng dẫn chi tiết
Trong bài tập này, em sẽ trình bày ý kiến về một vấn đề đời sống được gợi ra từ cuốn sách hoặc văn bản mà em đã đọc. Sau đây là các bước giúp em hoàn thành bài tập:
Chọn vấn đề đời sống được gợi ra từ cuốn sách Đầu tiên, em cần chọn một vấn đề đời sống cụ thể được gợi ra từ cuốn sách hoặc văn bản đã đọc. Ví dụ, vấn đề ô nhiễm môi trường, vấn đề giáo dục, tình bạn, tình yêu, hoặc những vấn đề xã hội khác. Sau khi chọn vấn đề, em cần phân tích và đánh giá nó từ nhiều góc độ.
Trình bày ý kiến cá nhân Em cần bày tỏ quan điểm cá nhân về vấn đề đó. Ví dụ, em có thể nói về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường, hoặc vai trò của giáo dục trong việc thay đổi xã hội. Em cũng cần chỉ ra những hậu quả nếu vấn đề này không được giải quyết và các biện pháp cần thực hiện để cải thiện tình hình.
Liên hệ với thực tế cuộc sống Để làm cho bài văn thêm thuyết phục, em có thể liên hệ vấn đề đó với thực tế đời sống xung quanh mình. Ví dụ, em có thể nói về những hành động bảo vệ môi trường mà mình hoặc cộng đồng đã thực hiện, hoặc những cải cách giáo dục mà em biết.
Đưa ra giải pháp hoặc khuyến nghị Cuối cùng, em cần đề xuất giải pháp hoặc cách thức giải quyết vấn đề. Em có thể đưa ra những hành động cụ thể mà mọi người có thể thực hiện để cải thiện tình trạng đó, hoặc những chính sách mà xã hội và chính phủ có thể áp dụng để giải quyết vấn đề.
Bài tập này sẽ giúp em phát triển khả năng tư duy phản biện, cũng như khả năng diễn đạt ý kiến một cách rõ ràng và thuyết phục.
