Giải Câu hỏi trang 107 SGK Địa lí 11 Kết nối tri thức - KNTT
Dựa vào nội dung mục 1, chúng ta sẽ xác định sự phân bố một số nông sản chính của Liên bang Nga và trình bày tình hình phát triển ngành nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản của Liên bang Nga.
Sự phân bố một số nông sản chính của Liên bang Nga: Liên bang Nga có một nền nông nghiệp khá phát triển, dù gặp phải một số thử thách về điều kiện tự nhiên khắc nghiệt như khí hậu lạnh giá và mùa đông dài. Tuy nhiên, các khu vực có khí hậu ôn đới và cận nhiệt đới vẫn là nơi sản xuất nông sản chủ yếu của đất nước. Các nông sản chính của Liên bang Nga bao gồm ngũ cốc (lúa mì, lúa mạch, ngô), khoai tây, rau củ, và các loại trái cây như táo, nho. Các vùng như đồng bằng Trung Nga và miền Nam Liên bang Nga là những khu vực trồng ngũ cốc và rau quả chủ yếu. Các sản phẩm động vật như thịt bò, thịt lợn và sữa chủ yếu được sản xuất ở các khu vực đồng bằng phía Nam và Tây của đất nước.
Tình hình phát triển ngành nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản của Liên bang Nga: Ngành nông nghiệp của Liên bang Nga phát triển khá mạnh, đặc biệt trong việc sản xuất lúa mì, một trong những mặt hàng xuất khẩu quan trọng của quốc gia này. Tuy nhiên, nông nghiệp ở Nga vẫn còn gặp phải nhiều khó khăn do điều kiện khí hậu khắc nghiệt và những vấn đề liên quan đến công nghệ và cơ sở hạ tầng. Liên bang Nga đang tập trung vào việc cải thiện năng suất nông nghiệp và tăng cường sử dụng công nghệ mới trong sản xuất nông sản.
Ngành lâm nghiệp của Liên bang Nga có diện tích rừng lớn nhất thế giới, với các khu rừng lá kim chủ yếu nằm ở Siberia. Rừng Nga đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế, không chỉ cung cấp gỗ và các sản phẩm từ gỗ mà còn có giá trị lớn trong việc bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, khai thác rừng quá mức và các vấn đề môi trường đang là thách thức đối với ngành lâm nghiệp.
Ngành thủy sản của Liên bang Nga cũng có sự phát triển mạnh mẽ nhờ vào nguồn tài nguyên biển và các hệ thống sông ngòi dày đặc. Nga là một trong những quốc gia xuất khẩu cá lớn nhất thế giới, với các sản phẩm chủ yếu như cá hồi, cá tuyết và các loại thủy sản khác. Các vùng biển phía Bắc và Đông Siberia là những khu vực khai thác thủy sản chính của quốc gia này.
Giải Câu hỏi trang 109 SGK Địa lí 11 Kết nối tri thức - KNTT
Dựa vào nội dung mục 2, chúng ta sẽ xác định sự phân bố một số ngành công nghiệp chính của Liên bang Nga và trình bày tình hình phát triển ngành công nghiệp của Liên bang Nga.
Sự phân bố một số ngành công nghiệp chính của Liên bang Nga: Liên bang Nga có một nền công nghiệp phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là trong các ngành công nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản, năng lượng, chế tạo máy móc và công nghiệp hóa chất. Các ngành công nghiệp này chủ yếu tập trung ở các khu vực phía Tây và Trung Nga, đặc biệt là tại các thành phố như Moscow, Saint Petersburg, và các khu vực khai thác dầu mỏ, khí đốt ở Siberia và Viễn Đông.
Công nghiệp dầu khí là ngành chủ đạo trong nền kinh tế Nga, với một phần lớn sản lượng dầu mỏ và khí đốt được xuất khẩu sang các quốc gia châu Âu và Trung Quốc. Các ngành công nghiệp chế biến khoáng sản, sản xuất thép, và chế tạo máy móc cũng tập trung chủ yếu ở các khu vực công nghiệp lớn như Ural, Volga và Tây Siberia.
Tình hình phát triển ngành công nghiệp của Liên bang Nga: Ngành công nghiệp của Liên bang Nga đang phát triển theo hướng hiện đại hóa, với sự tập trung vào các ngành công nghiệp nặng và công nghiệp chế biến. Nga có nhiều tài nguyên khoáng sản và năng lượng, giúp quốc gia này duy trì vị thế hàng đầu về sản xuất dầu mỏ và khí đốt trên thế giới. Tuy nhiên, ngành công nghiệp Nga vẫn còn phải đối mặt với nhiều vấn đề như cơ sở hạ tầng chưa phát triển đồng bộ, thiếu lao động có tay nghề cao và sự phụ thuộc vào việc xuất khẩu tài nguyên thiên nhiên.
Giải Câu hỏi trang 111 SGK Địa lí 11 Kết nối tri thức - KNTT
Dựa vào thông tin mục 3, chúng ta cần trình bày tình hình phát triển một số ngành dịch vụ của Liên bang Nga.
Ngành dịch vụ của Liên bang Nga phát triển nhanh chóng trong những năm gần đây, đặc biệt là các dịch vụ tài chính, vận tải, và viễn thông. Moscow và Saint Petersburg là hai trung tâm tài chính và thương mại quan trọng nhất của Liên bang Nga, nơi các ngân hàng và công ty lớn đặt trụ sở. Ngành tài chính của Nga đang trên đà phát triển mạnh mẽ, với các dịch vụ ngân hàng, bảo hiểm, và chứng khoán phát triển nhanh.
Ngoài ra, ngành du lịch cũng là một trong những ngành dịch vụ phát triển mạnh mẽ của Liên bang Nga, đặc biệt là du lịch văn hóa và lịch sử. Các địa điểm du lịch nổi tiếng như Kremlin, các cung điện ở Saint Petersburg, và các công viên quốc gia lớn thu hút hàng triệu khách du lịch quốc tế mỗi năm.
Giải Câu hỏi trang 112 SGK Địa lí 11 Kết nối tri thức - KNTT
Dựa vào thông tin mục II và hình 21.6, chúng ta cần xác định các vùng kinh tế của Liên bang Nga và trình bày đặc điểm nổi bật của một số vùng kinh tế quan trọng.
Các vùng kinh tế của Liên bang Nga: Liên bang Nga được chia thành một số vùng kinh tế quan trọng, bao gồm:
Vùng Tây Bắc: Là vùng kinh tế phát triển mạnh về công nghiệp chế tạo và sản xuất năng lượng, với các thành phố lớn như Saint Petersburg.
Vùng Trung Nga: Đây là vùng kinh tế trọng điểm của Nga, với ngành công nghiệp nặng và chế biến thực phẩm.
Vùng Siberia: Đây là khu vực giàu tài nguyên khoáng sản và năng lượng, chủ yếu là dầu mỏ, khí đốt và than đá.
Vùng Viễn Đông: Nơi sản xuất gỗ, thủy sản và công nghiệp khai khoáng.
Đặc điểm nổi bật của một số vùng kinh tế quan trọng:
Vùng Tây Bắc: Trung tâm công nghiệp, văn hóa và thương mại của Nga. Đây là khu vực có nền kinh tế phát triển bậc nhất với các ngành công nghiệp chế tạo, tài chính và viễn thông.
Vùng Siberia: Là khu vực giàu tài nguyên khoáng sản, đặc biệt là dầu mỏ, khí đốt và các khoáng sản khác. Siberia đóng vai trò rất quan trọng trong nền kinh tế năng lượng của Nga.
Vùng Viễn Đông: Đặc trưng với ngành công nghiệp khai khoáng và thủy sản, khu vực này có tiềm năng lớn trong việc phát triển các ngành công nghiệp chế biến gỗ và chế biến thủy sản.
Luyện tập 1 trang 112 SGK Địa lí 11 Kết nối tri thức - KNTT
Dựa vào bản đồ phân bố nông nghiệp của Liên bang Nga (hình 21.1), ta cần nhận xét sự phân bố các cây trồng và vật nuôi chính của Liên bang Nga.
Dựa vào bản đồ phân bố nông nghiệp của Liên bang Nga (hình 21.1), ta có thể nhận xét về sự phân bố các cây trồng và vật nuôi chính của quốc gia này như sau:
Cây trồng chính:
Lúa mì: Lúa mì là một trong những cây trồng quan trọng nhất ở Liên bang Nga và chủ yếu được trồng ở các vùng phía Nam và Tây Nam của đất nước, nơi có khí hậu ôn đới và đất đai phù hợp với việc trồng ngũ cốc. Các khu vực này bao gồm đồng bằng Trung Nga và khu vực đồng bằng phía Bắc của vùng Kavkaz.
Ngô: Ngô chủ yếu được trồng ở các khu vực phía Nam Liên bang Nga, đặc biệt là các khu vực có khí hậu ấm áp và đất đai thích hợp, như khu vực quanh Krasnodar và Stavropol.
Khoai tây: Khoai tây là một trong những cây trồng chính ở Liên bang Nga và được trồng rộng rãi ở nhiều vùng, đặc biệt là ở các khu vực đồng bằng phía Tây và miền Trung. Khoai tây là nguồn thực phẩm chính của nhiều khu vực nông thôn.
Hướng dương: Hướng dương được trồng phổ biến ở các vùng đồng bằng phía Nam và Tây Nam, nơi có khí hậu thích hợp cho việc sản xuất dầu hướng dương, một sản phẩm nông sản quan trọng.
Vật nuôi chính:
Bò: Bò được chăn nuôi chủ yếu ở các khu vực miền Nam và Trung Nga, nơi có đồng cỏ và khí hậu phù hợp cho việc phát triển ngành chăn nuôi gia súc. Các sản phẩm từ bò như thịt và sữa là những sản phẩm chủ lực trong ngành nông nghiệp của Liên bang Nga.
Hưu: Hưu là một loài vật nuôi quan trọng ở các khu vực rừng taiga ở Siberia, nơi chăn nuôi hưu có thể kết hợp với việc khai thác gỗ và các sản phẩm rừng.
Ngựa: Ngựa được nuôi phổ biến ở các vùng đồng cỏ và thảo nguyên ở miền Nam, đặc biệt là ở các khu vực như Kazakhstan, nơi có truyền thống chăn nuôi ngựa.
Lợn: Lợn được nuôi chủ yếu ở các khu vực miền Trung và miền Nam Liên bang Nga, nơi có khí hậu ấm áp và điều kiện thuận lợi cho ngành chăn nuôi gia súc.
Bản đồ này cho thấy sự phân bố rõ rệt của các loại cây trồng và vật nuôi dựa trên điều kiện khí hậu và địa hình của Liên bang Nga. Các khu vực phía Nam và Tây Nam của đất nước có điều kiện thuận lợi cho việc trồng các loại ngũ cốc, rau củ và cây công nghiệp, trong khi các vùng Siberia và miền Đông chủ yếu phát triển ngành chăn nuôi gia súc và khai thác tài nguyên rừng.
Luyện tập 2 trang 112 SGK Địa lí 11 Kết nối tri thức - KNTT
Dựa vào bảng 21.3, ta cần vẽ biểu đồ thể hiện giá trị xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ của Liên bang Nga năm 2000 - 2020 và nêu nhận xét.
Xuất khẩu:
2000: 114,4
2010: 445,5
2015: 391,4
2020: 381,0
Nhập khẩu:
2000: 62,4
2010: 322,4
2015: 281,6
2020: 304,6
Dưới đây là biểu đồ thể hiện giá trị xuất khẩu và nhập khẩu hàng hóa của Liên bang Nga trong giai đoạn từ năm 2000 đến 2020:
Xuất khẩu có sự tăng trưởng mạnh mẽ từ năm 2000 đến năm 2010, đạt đỉnh vào năm 2010 với trị giá khoảng 445,5 tỷ USD, sau đó giảm dần trong các năm tiếp theo.
Nhập khẩu cũng có sự gia tăng mạnh mẽ vào năm 2010 (322,4 tỷ USD), nhưng sau đó giảm nhẹ và có sự tăng trưởng nhỏ trở lại vào năm 2020.
Nhận xét:
Xuất khẩu: Từ năm 2000 đến 2010, giá trị xuất khẩu của Liên bang Nga tăng mạnh, đặc biệt vào năm 2010, có thể là do các yếu tố kinh tế toàn cầu hoặc sự phát triển các ngành xuất khẩu chủ lực như dầu khí.
Nhập khẩu: Dù có sự gia tăng trong giai đoạn 2000-2010, nhưng sau đó giá trị nhập khẩu giảm dần. Điều này có thể phản ánh sự thay đổi trong cơ cấu kinh tế, bao gồm việc tăng cường sản xuất trong nước hoặc chính sách bảo vệ nền kinh tế nội địa.
Tóm lại, Liên bang Nga có sự tăng trưởng xuất khẩu mạnh mẽ, trong khi nhập khẩu có xu hướng giảm dần qua các năm.
Vận dụng trang 112 SGK Địa lí 11 Kết nối tri thức - KNTT
Sưu tầm thông tin, hình ảnh và viết báo cáo ngắn về một vấn đề kinh tế của Liên bang Nga mà em quan tâm.
Báo cáo về ngành công nghiệp năng lượng của Liên bang Nga
1. Giới thiệu chung về ngành công nghiệp năng lượng của Liên bang Nga
Ngành công nghiệp năng lượng của Liên bang Nga là một trong những ngành kinh tế quan trọng nhất và có ảnh hưởng mạnh mẽ đối với nền kinh tế quốc gia cũng như thị trường năng lượng toàn cầu. Nga sở hữu một trong những khoáng sản năng lượng lớn nhất thế giới, bao gồm dầu mỏ, khí đốt và than đá. Đặc biệt, dầu mỏ và khí đốt tự nhiên chiếm vai trò chủ yếu trong việc xuất khẩu và đóng góp vào ngân sách quốc gia.
Liên bang Nga có mạng lưới cơ sở hạ tầng năng lượng lớn, từ các mỏ khai thác dầu khí ở Siberia cho đến các cơ sở chế biến và xuất khẩu năng lượng. Nga không chỉ là nhà sản xuất năng lượng lớn mà còn là một trong những nhà xuất khẩu dầu khí hàng đầu thế giới, đặc biệt là khí đốt, với các dự án lớn như đường ống Nord Stream và các mối quan hệ thương mại sâu rộng với các quốc gia châu Âu và châu Á.
2. Dầu mỏ và khí đốt - Nguồn năng lượng chủ lực
Nga là một trong những quốc gia sở hữu trữ lượng dầu mỏ lớn nhất thế giới. Các mỏ dầu chính của Nga tập trung ở khu vực phía Tây Siberia, nơi cung cấp một phần lớn nguồn cung dầu mỏ cho thị trường toàn cầu. Nga cũng là nhà xuất khẩu dầu mỏ lớn thứ ba thế giới, chỉ đứng sau Saudi Arabia và Mỹ. Dầu mỏ Nga chủ yếu được xuất khẩu sang châu Âu và các quốc gia châu Á như Trung Quốc, Nhật Bản.
Khí đốt tự nhiên là ngành năng lượng quan trọng khác của Liên bang Nga, và quốc gia này sở hữu trữ lượng khí đốt lớn nhất thế giới. Các mỏ khí đốt lớn của Nga nằm chủ yếu ở Siberia, và Nga là nhà cung cấp khí đốt chính cho nhiều quốc gia châu Âu, bao gồm Đức, Italy, và các nước Đông Âu. Nga sử dụng hệ thống các đường ống khí đốt và cả các cảng xuất khẩu khí đốt hóa lỏng để vận chuyển khí đốt ra thế giới.
3. Các dự án và cơ sở hạ tầng năng lượng
Nga đã phát triển một mạng lưới cơ sở hạ tầng năng lượng quy mô lớn để khai thác và vận chuyển năng lượng. Các dự án nổi bật trong ngành năng lượng của Nga bao gồm:
Nord Stream: Dự án này bao gồm hai đường ống dẫn khí đốt trực tiếp từ Nga sang Đức qua biển Baltic, giúp Nga cung cấp khí đốt cho các quốc gia châu Âu mà không phải qua các quốc gia trung gian như Ukraine. Đây là một trong những dự án năng lượng quan trọng nhất của Nga đối với thị trường châu Âu.
Yamal LNG: Đây là một dự án lớn ở khu vực Siberia, tập trung vào việc khai thác khí đốt tự nhiên và chuyển hóa thành khí đốt hóa lỏng (LNG) để xuất khẩu ra các thị trường châu Á và toàn cầu.
Rosneft và Gazprom: Đây là hai công ty năng lượng quốc doanh lớn nhất của Liên bang Nga, đóng vai trò chủ chốt trong việc khai thác, chế biến và xuất khẩu dầu mỏ và khí đốt. Gazprom là công ty khí đốt quốc gia và cũng là nhà cung cấp khí đốt lớn cho các thị trường quốc tế.
4. Tác động của ngành năng lượng đối với nền kinh tế Liên bang Nga
Ngành công nghiệp năng lượng có ảnh hưởng sâu rộng đến nền kinh tế Nga. Dầu mỏ và khí đốt chiếm phần lớn trong cơ cấu xuất khẩu của quốc gia này, đóng góp một phần lớn vào ngân sách nhà nước. Mỗi khi giá dầu mỏ và khí đốt biến động, nền kinh tế Nga cũng chịu ảnh hưởng trực tiếp. Sự biến động này có thể tạo ra cơ hội phát triển nhưng cũng đồng thời là thách thức trong việc duy trì sự ổn định kinh tế.
Ngoài ra, ngành năng lượng cũng có tác động lớn đến các ngành công nghiệp khác của Nga, từ công nghiệp chế biến, sản xuất điện, đến giao thông vận tải. Cơ sở hạ tầng năng lượng của Nga cung cấp năng lượng cho các khu công nghiệp lớn, phục vụ sản xuất và xuất khẩu các sản phẩm khác.
5. Tình hình hiện tại và triển vọng tương lai
Hiện nay, ngành năng lượng của Liên bang Nga đang đối mặt với những thách thức lớn như giá dầu giảm, áp lực từ các quốc gia khác về việc giảm sự phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch, và sự phát triển của các nguồn năng lượng tái tạo. Tuy nhiên, Liên bang Nga vẫn duy trì vị thế quan trọng trong thị trường năng lượng toàn cầu và tiếp tục tập trung vào việc phát triển các dự án năng lượng lớn, đặc biệt là khí đốt hóa lỏng và công nghệ khai thác năng lượng không còn phụ thuộc quá nhiều vào xuất khẩu dầu thô.
Nga cũng đang tiến hành hiện đại hóa cơ sở hạ tầng năng lượng, phát triển các công nghệ khai thác dầu khí mới và tìm kiếm các thị trường mới ngoài châu Âu. Các dự án khai thác và xuất khẩu khí đốt sang các quốc gia châu Á, đặc biệt là Trung Quốc, dự báo sẽ là một yếu tố quan trọng trong chiến lược phát triển ngành năng lượng trong tương lai
Kết luận
Ngành công nghiệp năng lượng là xương sống của nền kinh tế Liên bang Nga. Việc khai thác và xuất khẩu dầu mỏ, khí đốt không chỉ mang lại lợi nhuận lớn mà còn đóng vai trò quan trọng trong chính sách đối ngoại của quốc gia này. Tuy nhiên, trong bối cảnh thế giới đang chuyển dịch sang năng lượng tái tạo, Liên bang Nga sẽ cần phải đối mặt với những thách thức và điều chỉnh chiến lược phát triển ngành năng lượng của mình trong tương lai.
