Câu hỏi: Em biết những quyền cơ bản của em và mọi người xung quanh?
KHÁM PHÁ
1. Tìm hiểu những quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân theo hiến pháp 2013.
Quan sát hình ảnh và trả lời câu hỏi:
Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cả nhân và bí mật gia đình.
Mọi người có quyền bí mật thư tín, điện thoại, điện tín và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác. Không ai được bóc mở, kiểm soát, thu giữ trái luật thư tin, điện thoại. điện tín và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư của người khác.
Công dân có quyền và nghĩa vụ học tập.
a) Hình ảnh và thông tin trên đây thể hiện những quyền và nghĩa vụ cơ bản nào của công dân?
b) Em hiểu thế nào là quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân?
2. Nội dung quyền và nghĩa vụ cơ bản của hiến pháp 2013
Câu hỏi: Công dân có quyền và nghĩa vụ cơ bản của hiến pháp 2013 nào?
3. Quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân
Câu hỏi: Đọc và thảo luận tình huống:
1. Thực hiện quyền tự do ngôn luận của công dân, một số trường trung học cơ sở tô chức lấy ý kiến đóng góp của giáo viên và học sinh vào việc xây dựng trường lớp. Nhiều bạn học sinh băn khoăn, không biết học sinh có quyền tự do ngôn luận hay không? Vì thể, sự tham gia của các bạn cũng khác nhau.
Nhóm học sinh thứ nhất tích cực tham gia đóng góp ý kiến với trường về những nội dung liên quan đến học tập của học sinh.
Nhóm học sinh thứ hai thì cho rằng đây là quyền của các thầy cô giáo, không phải của mình, nên không tham gia.
a) Em hãy nhận xét việc thực hiện quyền tự do ngôn luận của học sinh trong trường hợp này.
b) Theo em, trong trường hợp này học sinh có thể phát biểu ở đâu và phát biểu như thế nào?
2. Nhà ở mặt đường, nên chị Điệp muôn mở cửa hàng bán quạt điện. Chị đã làm thủ tục hồ sơ và được cơ quan đăng ký kinh doanh của huyện cấp Giấy chứng nhận đăng kí kinh doanh. Kẻ từ khi mở cửa hàng kinh doanh. chị Điệp luôn khai báo và nộp thuế đầy đủ cho Nhà nước.
Em hãy cho biết ý kiến của mình về việc thực hiện quyền tự do kinh doanh và nghĩa vụ đóng thuế của chị Điệp.
3. Nhà máy X chuẩn bị đi vào hoạt động sản xuất nước giải khát. Mọi việc đã được lên kế hoạch cụ thể. Tuy vậy, vấn đề gây tranh luận nhiều nhất trong Ban lãnh đạo nhà máy là việc xử lí nước thải từ hoạt động sản xuất. Có hai ý kiến:
Ý kiến thứ nhất cho rằng, cần phải xây dựng hệ thống xử lý nước thải để bảo vệ môi trường xung quanh nhà máy.
Ý kiến thứ hai thì cho rằng, công việc này rất tốn kém, nên có thể xả nước thải xuống dòng sỏng bên cạnh nhà máy.
d) Theo em, ý kiến nào trên đây là thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ bảo vệ môi trường?
4. T và D có mâu thuẫn cá nhân với nhau từ mấy tháng nay mà vẫn chưa giải quyết được D, T quyết tâm hạ uy tín, danh dự của D bằng cách tung tin xấu về D trong trường học. T nói với các bạn trong lớp rằng D học kém, nhưng hay nhìn bài của bạn khác nên được điểm cao. D ấm ức và xấu hổ vì bị vu oan, nói xấu, nhưng không biết phải làm gì?
a) Em đồng tỉnh hay phản đối việc làm của T? Vì sao?
b) Trong trường hợp này, D có thể làm gì để bảo vệ quyên của mình?
LUYỆN TẬP
Câu 1: Nghệ sĩ V bị một Facebooker dùng lời lẽ xúc phạm danh dự trên trang Facebook của minh. Điều này đã mang đến sự phiền toái, thậm chí thiệt hại cho nghệ sĩ V, làm ảnh hưởng đến danh dự, uy tin của Nghệ sĩ V.
Trong trường hợp này, Nghệ sĩ V cần làm gì để bảo vệ danh dự, nhân phẩm của mình?
Câu 2: Trường Trung học cơ sở N phát động phong trào vệ sinh bảo vệ môi trường trong trường học và khu vực xung quanh vào một buổi sáng chủ nhật. Đa số các bạn học sinh lớp 6C hào hứng tham gia. Thế nhưng, các bạn N, T và H không muốn tham gia hoạt động này, vì cho rằng công việc ấy không phải là công việc của học sinh lớp 6.
a) Em có nhận xét gì về suy nghĩ và biểu hiện của ba bạn trên?
b) Theo em, học sinh trung học cơ sở có phải thực hiện nghĩa vụ bảo vệ môi trường hay không?
Câu 3: Biểu hiện nào dưới đây là thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ học tập của công dân?
A. Vân tích cực học trên lớp và làm đầy đủ bài tập ở nhà.
B. Hưng chăm học các môn yêu thích, còn các môn khác chỉ học đối phó.
C. Lâm chỉ học được vào buổi tối, còn buổi chiều thì làm việc nhà giúp bố mẹ.
D. Hà học giỏi nhưng không muốn tham gia các hoạt động học tập trong nhà trường.
E. Hân học giới nhưng thỉnh thoảng lại vì phạm nội quy trường học.
G. Minh luôn giúp đỡ bạn bè trong học tập.
Câu 4: Theo em, quyền và nghĩa vụ nào là quan trọng nhất đối với học sinh? Vì sao?
VẬN DỤNG
Câu 1: Sưu tập tranh về quyền cơ bản của công dân.
Câu 2: Tự nhận xét đánh giá về quyền cơ bản của mình.
PHẦN II: LỜI GIẢI
KHỞI ĐỘNG
Câu hỏi: Em biết những quyền cơ bản của em và mọi người xung quanh?
Quyền cơ bản của mỗi công dân là những quyền mà mọi người đều được hưởng trong xã hội, bất kể địa vị, nghề nghiệp hay hoàn cảnh. Quyền này giúp đảm bảo cuộc sống tự do, bình đẳng, và tôn vinh quyền lợi của mỗi cá nhân. Ví dụ như quyền được sống trong môi trường lành mạnh, quyền tự do ngôn luận, quyền học tập, quyền bảo vệ danh dự, quyền riêng tư và nhiều quyền cơ bản khác mà mọi người đều phải được bảo vệ và tôn trọng.
KHÁM PHÁ
1. Tìm hiểu các quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân theo hiến pháp 2013.
Câu a: Hình ảnh và thông tin trên đây có thể hiện những quyền và nghĩa cơ bản nào của công dân?
Hình ảnh và thông tin mô tả những quyền cơ bản của công dân, bao gồm các quyền được bảo vệ về đời sống riêng tư, quyền bí mật thư tín, điện thoại, điện tín và các hình thức trao đổi thông tin cá nhân khác. Đây là những quyền bất khả xâm phạm, nghĩa là không ai có quyền xâm phạm, thu thập hay kiểm soát thông tin cá nhân của người khác mà không có đồng ý của họ. Ngoài ra, công dân cũng có quyền và nghĩa vụ học tập để phát triển bản thân và đóng góp cho xã hội.
Câu b: Em hiểu thế nào là quyền và nghĩa cơ bản của công dân?
Quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân là các quyền lợi và nghĩa vụ mà mỗi công dân phải thực hiện và được bảo vệ theo luật pháp. Quyền của công dân không chỉ là những lợi ích cá nhân mà còn có bó mật thiết nghĩa nghĩa vụ đối với cộng đồng và xã hội. Ví dụ, quyền học tập là quyền của mỗi cá nhân để phát triển bản thân, nhưng cũng đi kèm với ý nghĩa học tập béo túc để đóng góp cho sự phát triển chung của xã hội.
2. Nội dung quyền và nghĩa vụ cơ bản của hiến pháp 2013
Câu hỏi: Công dân có quyền và nghĩa vụ cơ bản của hiến pháp 2013 nào?
Hiến pháp 2013 quy định các quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân, bao gồm quyền bảo vệ sức khỏe, quyền bảo vệ danh dự và nhân sản, quyền tự do tín ngưỡng, quyền tự luận, quyền tham gia bầu cử và ứng cử, quyền sở hữu tài sản hợp pháp, quyền tự kinh doanh trong phạm vi luật pháp cho phép, nghĩa vụ bảo vệ môi trường và nghĩa vụ thuế. Quyền này không chỉ bảo vệ lợi ích cá nhân mà còn góp phần duy trì trật tự, công bằng xã hội và phát triển đất nước.
3. Quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân
Câu hỏi: Đọc và thảo luận vấn đề:
Thực hiện quyền tự luận luận của công dân, một số trường trung học cơ sở tổ chức lấy ý kiến đóng góp của giáo viên và học sinh vào việc xây dựng trường lớp. Nhiều bạn học sinh ếch, không biết học sinh có quyền tự do ngôn luận hay không? Vì thế, sự tham gia của các bạn cũng khác nhau.
Nhóm học sinh thứ nhất tích cực tham gia đóng góp ý kiến kiến trúc trường về những nội dung liên quan đến học tập của học sinh. Nhóm học sinh thứ hai thì cho rằng đây là quyền của các thầy cô giáo, không phải của mình, nên không tham gia.
Ý a. Em hãy nhận xét việc thực hiện quyền tự do luận luận của sinh viên trong trường hợp này.
Việc thực hiện quyền tự luận của sinh viên trong trường hợp lý này là hợp lý. Mỗi học sinh đều có quyền tự do ngôn luận, nghĩa là họ có thể bày tỏ ý kiến, quan điểm của mình về các vấn đề liên quan đến học tập, môi trường học đường. Tuy nhiên, việc tham gia đóng góp ý kiến cũng cần kèm theo hướng dẫn của giáo viên và nhà trường để đảm bảo xây dựng môi trường học tập phù hợp.
Ý b. Theo em, trong trường hợp này học sinh có thể phát biểu ở đâu và phát biểu như thế nào?
Học sinh có thể phát biểu tại các buổi họp lớp, trong các buổi thảo luận với giáo viên, hoặc qua các cuộc khảo sát ý kiến học sinh ở nhà trường tổ chức. Học sinh nên phát biểu một cách xây dựng, với mức độ tôn trọng, có thể xác định các quan điểm cá nhân về các vấn đề như chương trình học, cơ sở vật chất hoặc các hoạt động giáo dục.
Nhà ở mặt đường nên chị Điệp muốn mở cửa hàng bán quạt điện. Chị đã làm thủ tục hồ sơ và được cơ sở đăng ký kinh doanh của cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh. Kể từ khi mở cửa hàng kinh doanh, chị Điệp luôn khai báo và nộp thuế đầy đủ cho Nhà nước.
Hãy cho biết ý kiến của mình về việc thực hiện quyền tự kinh doanh và nghĩa vụ đóng thuế của chị Điệp.
Chị Điệp đã thực hiện quyền tự kinh doanh một cách hợp pháp và đầy đủ nghĩa vụ công dân. Việc chị Điệp mở cửa hàng kinh doanh và phụ trách thuế đầy đủ cho Nhà nước không chỉ thể hiện quyền tự do kinh doanh mà còn có thể đảm nhiệm trách nhiệm của công dân đối với nghĩa vụ thuế, đóng góp vào sự phát triển của đất nước.
Nhà máy X chuẩn bị đi vào hoạt động sản xuất nước giải khát. Mọi công việc đã được lên kế hoạch. Tuy nhiên, vấn đề gây tranh luận nhiều nhất trong Ban lãnh đạo nhà máy là công việc xử lý nước thải từ hoạt động sản xuất. Có hai ý kiến:
Ý kiến thứ nhất cho rằng cần phải xây dựng hệ thống xử lý nước thải để bảo vệ môi trường xung quanh nhà máy.
Ý kiến thứ hai thì cho rằng, công việc này rất tốn kém, nên có thể xả nước thải xuống dòng sông bên rìa nhà máy.
Ý d: Theo em, ý kiến nào trên đây là thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ bảo vệ môi trường?
Ý kiến thứ nhất là ý kiến đúng, vì việc bảo vệ môi trường là nghĩa vụ của mỗi công dân và doanh nghiệp. Việc tư vấn về hệ thống xử lý nước thải không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe cộng đồng mà còn bảo vệ tài nguyên nước, góp phần vào sự phát triển bền vững.
T và D có cá nhân nhất quán với nhau từ mấy tháng nay mà vẫn chưa được giải quyết. D, T quyết định hạ uy tín, danh dự của D bằng cách tung tin xấu về D trong trường học. Nói với các bạn trong lớp rằng D học giá rẻ, nhưng hay xem bài của bạn khác nên được điểm cao. D ấm ức và xấu hổ vì bị vu oan, nói xấu, nhưng không biết phải làm gì?
Câu a: Em đồng tình hay phản ánh công việc của T? Vì sao?
Em phản ánh công việc của T vì hành động này vi phạm quyền bảo vệ danh dự, nhân sản phẩm của người khác. Mỗi cá nhân có quyền bảo vệ danh dự của mình và việc tung tin đồn sai sự thật là hành động xâm phạm quyền lợi của người khác.
Câu b:Trong trường hợp này, D có thể làm gì để bảo vệ quyền lợi của mình?
D có thể phản ánh vấn đề này bằng cách viết nhiệm vụ hoặc báo cáo cho nhà trường để yêu cầu xử lý hành động vi nói xấu. D cũng có thể giải thích rõ ràng về công việc với bạn bè của bạn để làm rõ sự thật và bảo vệ danh dự của mình.
LUYỆN TẬP
Câu 1:Nghệ sĩ V là một Facebooker dùng cảm giác xúc phạm danh dự trên trang Facebook của mình. Điều này đã mang đến sự phiền toái, thậm chí gây tổn hại cho nghệ sĩ V, làm ảnh hưởng đến danh dự, uy tín của nghệ sĩ V. Trong trường hợp này, Nghệ sĩ V cần làm gì để bảo vệ danh dự, nhân sản phẩm của mình?
Nghệ sĩ V cần người yêu cầu Facebooker loại bỏ các bài viết xúc phạm và có thể gây ra tình huống nguy hiểm cho người đó. Nghệ sĩ có quyền bảo vệ danh dự của mình bằng các biện pháp pháp lý, yêu cầu bồi thường thiệt hại dù có.
Câu 2: Trường trung học cơ sở N phát động phong trào bảo vệ môi trường trong trường học và khu vực xung quanh vào một buổi sáng chủ nhật. Đa số các bạn học sinh lớp 6C hào hứng tham gia. Thế nhưng, các bạn N, T và H không muốn tham gia hoạt động này vì cho rằng công việc đó không phải là công việc của học sinh lớp 6.
Ý a:Em có nhận xét gì về suy nghĩ và biểu hiện của ba bạn trên?
Suy nghĩ của bạn là sai, vì học sinh có ý nghĩa tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường và cộng đồng. Đây không chỉ là công việc của các bậc phụ huynh hay giáo viên mà còn là trách nhiệm của mỗi sinh viên trong việc xây dựng môi trường sống trong lành.
Ý b:Theo em, học sinh trung học cơ sở có phải thực hiện nghĩa vụ bảo vệ môi trường hay không?
Học sinh trung học cơ sở có nghĩa là bảo vệ môi trường, không chỉ qua công việc tham gia các hoạt động làm sạch môi trường mà còn qua hành động hàng ngày như giảm thiểu rác thải, tiết kiệm tài nguyên và bảo vệ thiên nhiên.
Câu 3: Những biểu hiện nào dưới đây là thực thi đúng quyền và nghĩa vụ học tập của công dân?
A. Vân tích cực học trên lớp và làm đầy đủ bài tập ở nhà.
G. Minh luôn giúp đỡ bạn bè trong quá trình học tập.
Câu 4:Theo em, quyền và nghĩa vụ nào là quan trọng nhất đối với học sinh? Vì sao?
Theo em, quyền và nghĩa vụ học tập là quan trọng nhất đối với học sinh vì học tập không chỉ giúp học sinh phát triển trí tuệ mà còn giúp các em trang kiến thức, kỹ năng đóng góp cho xã hội trong tương lai .
VẬN DỤNG
Câu 1: Lập tập tranh về quyền cơ bản của công dân.
Câu 2:Tự nhận xét đánh giá về quyền cơ bản của mình.
Em có thể nhận xét về việc thực hiện quyền cơ bản của mình như việc tham gia học tập, quyền được bảo vệ sức khỏe, quyền tự luận luận và quyền tiếp cận thông tin, từ đó đánh giá xem mình đã thực hiện đúng và đầy đủ những quyền này như thế nào.
