BÀI 19. THỰC HÀNH: TÌM HIỂU VỀ VÙNG KINH TẾ TRỌNG ĐIỂM PHÍA NAM
NỘI DUNG
Viết báo cáo ngắn về sự phát triển của Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam
1. Giới thiệu về Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam
- Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam bao gồm các tỉnh: Đồng Nai, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu, Long An, Tiền Giang, Tây Ninh, Bình Phước và Thành phố Hồ Chí Minh. Đây là vùng có vị trí địa kinh tế, địa chính trị, quốc phòng và an ninh quan trọng của Việt Nam
- Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam có dân số hơn 12,35 triệu người (chiếm 15,5% cả nước) và có diện tích gần 24 ngàn km2 (chiếm 7,3% cả nước)
2. Thế mạnh nổi trội của vùng
- Vị trí địa lí: là vùng bản lề giữa Tây Nguyên, duyên hải Nam Trung Bộ với đồng bằng sông Cửu Long, tập trung đủ các thế mạnh về tự nhiên, kinh tế - xã hội.
- Tài nguyên thiên nhiên:
+ Tài nguyên đất xám trên phù sa cổ, khí hậu cận xích đạo gió mùa, nguồn nước dồi dào đã tạo điều kiện để phát triển các vùng chuyên canh cây công nghiệp, cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp chế biến.
+ Tài nguyên sinh vật biển phong phú thuận lợi để phát triển ngành thủy sản
+ Khoáng sản: Quan trọng nhất là dầu khí ở thềm lục địa phía Nam.
- Nguồn lao động: Dân cư đông, lao động dồi dào, tập trung nguồn lao động có chất lượng cao
- Cơ sở hạ tầng: hiện đại, phát triển đồng bộ
- Vốn đầu tư: thu hút vốn đầu tư trong và ngoài nước (riêng Đông Nam Bộ mỗi năm thu hút khoảng 50% vốn đầu tư nước ngoài)
3. Một số ngành kinh tế tiêu biểu: công nghiệp, dịch vụ,...
4. Vai trò của vùng đối với nền kinh tế cả nước:
- Được đánh giá là “đầu tàu”, có vai trò dẫn dắt phát triển kinh tế cả nước; là trung tâm thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) lớn nhất cả nước
- GDP của vùng chiếm hơn 45% cả nước và gần 51% GDP của bốn vùng kinh tế trọng điểm.
Phần II. Trả lời câu hỏi
1. Giới thiệu về Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam
Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam gồm 8 tỉnh và thành phố: Thành phố Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu, Long An, Tiền Giang, Tây Ninh, Bình Phước. Với vị trí địa kinh tế, địa chính trị quan trọng, vùng là trung tâm kinh tế năng động nhất cả nước.
Dân số: Hơn 12,35 triệu người, chiếm 15,5% dân số cả nước.
Diện tích: Gần 24.000 km², chiếm 7,3% diện tích cả nước.
2. Thế mạnh nổi trội của vùng
Vị trí địa lí
Vùng là cửa ngõ kinh tế giữa các khu vực Tây Nguyên, Duyên hải Nam Trung Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long, thuận lợi giao thương trong nước và quốc tế thông qua cảng biển và sân bay quốc tế.
Tài nguyên thiên nhiên
Đất đai: Đất xám trên phù sa cổ rộng lớn, thích hợp phát triển cây công nghiệp lâu năm như cao su, cà phê, hồ tiêu.
Khí hậu: Cận xích đạo gió mùa, nhiều nắng, phù hợp canh tác quanh năm.
Nguồn nước: Hệ thống sông Đồng Nai và thềm lục địa phía Nam cung cấp nguồn nước dồi dào cho sản xuất và sinh hoạt.
Khoáng sản: Dầu khí ở thềm lục địa là tài nguyên kinh tế quan trọng, đóng góp lớn vào ngân sách quốc gia.
Sinh vật biển: Tiềm năng lớn trong khai thác và nuôi trồng thủy sản.
Nguồn lao động
Dân cư đông đúc với lực lượng lao động dồi dào, chất lượng cao, phù hợp yêu cầu của các ngành công nghiệp và dịch vụ hiện đại.
Cơ sở hạ tầng
Hệ thống giao thông, cảng biển, sân bay, khu công nghiệp được xây dựng đồng bộ và hiện đại, như cảng Cát Lái, sân bay Tân Sơn Nhất và các khu công nghiệp tại Bình Dương, Đồng Nai.
Vốn đầu tư
Đây là vùng thu hút vốn đầu tư trong và ngoài nước lớn nhất cả nước. Đông Nam Bộ thu hút khoảng 50% tổng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) hàng năm, góp phần tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững.
3. Một số ngành kinh tế tiêu biểu
Công nghiệp
Là trung tâm công nghiệp lớn nhất cả nước, phát triển mạnh các ngành chế biến, chế tạo, điện tử, hóa chất và sản xuất vật liệu xây dựng.
Các khu công nghiệp lớn tập trung tại Bình Dương, Đồng Nai và Thành phố Hồ Chí Minh.
Dịch vụ
Ngành dịch vụ chiếm tỉ trọng lớn với các lĩnh vực thương mại, tài chính, ngân hàng, logistics.
Du lịch phát triển mạnh tại Bà Rịa - Vũng Tàu với các bãi biển và khu nghỉ dưỡng cao cấp.
Nông nghiệp
Cây công nghiệp lâu năm như cao su, hồ tiêu, điều chiếm diện tích lớn tại Bình Phước, Tây Ninh, Đồng Nai.
Thủy sản tập trung khai thác và nuôi trồng tại Bà Rịa - Vũng Tàu, Long An, Tiền Giang.
4. Vai trò của vùng đối với nền kinh tế cả nước
Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam được ví như “đầu tàu” kinh tế của Việt Nam.
Đóng góp GDP: Chiếm hơn 45% GDP cả nước và gần 51% GDP của bốn vùng kinh tế trọng điểm.
Hút vốn FDI: Là trung tâm thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài lớn nhất, góp phần chuyển giao công nghệ và thúc đẩy xuất khẩu.
Dẫn dắt tăng trưởng kinh tế: Vùng đóng vai trò định hướng, dẫn dắt phát triển cho các khu vực khác thông qua sự phát triển các ngành mũi nhọn.
KẾT LUẬN
Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam không chỉ là trung tâm kinh tế lớn nhất Việt Nam mà còn là khu vực có tầm quan trọng chiến lược về mọi mặt. Với sự phát triển mạnh mẽ của các ngành công nghiệp, dịch vụ và nông nghiệp, cùng vị trí địa lý thuận lợi, vùng đang khẳng định vai trò đầu tàu trong sự nghiệp phát triển kinh tế của cả nước.
