BÀI 21. GIAO THÔNG VẬN TẢI VÀ BƯU CHÍNH VIỄN THÔNG
PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK
MỞ ĐẦU
Giao thông vận tải và bưu chính viễn thông có vai trò thúc đẩy các ngành kinh tế khác phát triển, nâng cao đời sống người dân. Sự phát triển các ngành này là một trong những thước đo trình độ phát triển kinh tế của đất nước. Vậy, ở nước ta, giao thông vận tải, bưu chính viễn thông đang phát triển và phân bố như thế nào?
I. GIAO THÔNG VẬN TẢI
CH: Dựa vào hình 21 và thông tin trong bài, hãy:
- Trình bày sự phát triển và phân bố ngành giao thông vận tải ở nước ta.
- Lựa chọn 2 tuyến quốc lộ theo hướng Bắc – Nam, Đông – Tây và kể tên các tỉnh có tuyến quốc lộ đó đi qua.
II. BƯU CHÍNH VIỄN THÔNG
CH: Dựa vào hình 21 và thông tin trong bài, hãy trình bày sự phát triển và phân bố ngành bưu chính viễn thông ở nước ta.
LUYỆN TẬP
CH: Dựa vào bảng 21.1, vẽ biểu đồ thể hiện số lượt hành khách và khối lượng hàng hoá vận chuyển ở nước ta, giai đoạn 2005 - 2021. Rút ra nhận xét.
VẬN DỤNG
Câu 1: Lựa chọn một tuyến đường liên huyện (hoặc liên quận) đi qua nơi em sinh sống. Nêu ý nghĩa của tuyến đường đó đối với hoạt động sản xuất và đời sống của người dân.
Câu 2: Xác định điểm bưu cục cấp 1 tại tỉnh hoặc thành phố em sinh sống. Tìm hiểu một số dịch vụ bưu chính tại điểm bưu cục đó.
PHẦN II .Lời giải tham khảo
BÀI GIẢI CHI TIẾT
MỞ ĐẦU Giao thông vận tải (GTVT) và bưu chính viễn thông (BCVT) đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, cải thiện đời sống nhân dân. Chúng là thước đo trình độ phát triển kinh tế của quốc gia. Nước ta hiện đang phát triển đồng bộ các hệ thống giao thông và bưu chính viễn thông nhằm đáp ứng nhu cầu hội nhập và phát triển kinh tế.
I. GIAO THÔNG VẬN TẢI
Trình bày sự phát triển và phân bố ngành giao thông vận tải ở nước ta
Ngành giao thông vận tải ở Việt Nam phát triển theo hướng đa dạng hóa loại hình, bao gồm đường bộ, đường sắt, đường thủy, hàng không và đường ống.
Đường bộ: Đây là loại hình giao thông phát triển nhanh và chiếm tỷ trọng lớn nhất, với mạng lưới đường quốc lộ, tỉnh lộ và huyện lộ ngày càng mở rộng. Các tuyến quốc lộ chính như Quốc lộ 1A, Quốc lộ 14 và hệ thống cao tốc (Hà Nội - Hải Phòng, Hà Nội - Lào Cai, TP Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây) kết nối các vùng kinh tế trọng điểm.
Đường sắt: Tuy có vai trò quan trọng trong quá khứ nhưng hiện tại chiếm tỷ trọng nhỏ hơn. Đường sắt Bắc - Nam dài hơn 1.726 km là tuyến chính, kết nối Hà Nội và TP Hồ Chí Minh.
Đường thủy: Phát triển mạnh ở các khu vực có mạng lưới sông ngòi dày đặc như Đồng bằng sông Cửu Long và Đồng bằng sông Hồng, phục vụ vận chuyển hàng hóa nặng và cồng kềnh.
Hàng không: Là loại hình vận tải hiện đại, phát triển nhanh chóng với các sân bay quốc tế lớn như Nội Bài (Hà Nội), Tân Sơn Nhất (TP Hồ Chí Minh), Đà Nẵng, Phú Quốc.
Đường ống: Chủ yếu phục vụ vận chuyển dầu khí tại các khu vực khai thác như Bà Rịa - Vũng Tàu và các nhà máy lọc dầu.
Phân bố giao thông vận tải tập trung tại các khu vực kinh tế trọng điểm (Đông Nam Bộ, Đồng bằng sông Hồng) và các hành lang kinh tế quan trọng (Hà Nội - Hải Phòng, TP Hồ Chí Minh - Biên Hòa - Vũng Tàu). Các khu vực miền núi phía Bắc, Tây Nguyên còn hạn chế về cơ sở hạ tầng giao thông do địa hình phức tạp.
Lựa chọn 2 tuyến quốc lộ theo hướng Bắc - Nam và Đông - Tây, kể tên các tỉnh tuyến quốc lộ đó đi quaQuốc lộ Bắc - Nam: Quốc lộ 1AĐiểm đầu: Lạng Sơn.Điểm cuối: Cà Mau.Đi qua các tỉnh, thành: Lạng Sơn, Bắc Giang, Hà Nội, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận, Đồng Nai, TP Hồ Chí Minh, Long An, Tiền Giang, Vĩnh Long, Cần Thơ, Hậu Giang, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau.Quốc lộ Đông - Tây: Quốc lộ 9Điểm đầu: Đông Hà (Quảng Trị).Điểm cuối: Cửa khẩu Lao Bảo (Quảng Trị).Đi qua: Toàn tỉnh Quảng Trị.
II. BƯU CHÍNH VIỄN THÔNG
Trình bày sự phát triển và phân bố ngành bưu chính viễn thông ở nước ta
Ngành bưu chính viễn thông Việt Nam đã có bước phát triển vượt bậc nhờ tiến bộ khoa học kỹ thuật và sự đầu tư mạnh mẽ.
Bưu chính:
Mạng lưới bưu cục mở rộng đến cả vùng sâu, vùng xa, đảm bảo cung cấp dịch vụ thông tin liên lạc cơ bản.Dịch vụ chuyển phát nhanh, chuyển phát hàng hóa được phát triển để đáp ứng nhu cầu thương mại điện tử.
Viễn thông:
Hệ thống mạng lưới viễn thông hiện đại với các tuyến cáp quang biển quốc tế, mạng di động 4G và 5G phủ sóng rộng khắp cả nước.Các dịch vụ Internet tốc độ cao, truyền hình cáp phát triển mạnh tại các đô thị và lan tỏa tới vùng nông thôn.
Phân bố ngành bưu chính viễn thông tập trung chủ yếu ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng. Ở khu vực nông thôn và miền núi, ngành này cũng đang được chú trọng mở rộng nhằm giảm khoảng cách số.
LUYỆN TẬP
Vẽ biểu đồ thể hiện số lượt hành khách và khối lượng hàng hóa vận chuyển (2005 - 2021) Dựa vào bảng số liệu trong SGK, vẽ biểu đồ cột thể hiện sự gia tăng số lượt hành khách và khối lượng hàng hóa vận chuyển qua các năm.Nhận xét:Số lượt hành khách vận chuyển tăng liên tục từ năm 2005 đến 2021, cho thấy nhu cầu đi lại ngày càng cao.Khối lượng hàng hóa vận chuyển cũng tăng mạnh, phản ánh sự phát triển kinh tế và giao thương trong nước.
VẬN DỤNG
Ý nghĩa của một tuyến đường liên huyện (hoặc liên quận) Ví dụ: Tuyến đường Hùng Vương - Quốc lộ 20 đi qua địa phương em sinh sống. Tuyến đường này có ý nghĩa quan trọng:Kết nối trung tâm huyện với các vùng lân cận, giúp giao lưu hàng hóa, thúc đẩy sản xuất nông nghiệp và công nghiệp.Tạo điều kiện thuận lợi cho người dân đi lại, giảm thời gian và chi phí vận chuyển.Góp phần nâng cao đời sống người dân và phát triển kinh tế địa phương.
Điểm bưu cục cấp 1 tại tỉnh/thành phố và dịch vụ bưu chính Ví dụ: Bưu cục cấp 1 tại TP Hồ Chí Minh (Bưu điện Trung tâm Sài Gòn).Dịch vụ bưu chính:Chuyển phát nhanh thư từ, hàng hóa.Cung cấp dịch vụ thanh toán hóa đơn, chuyển tiền.Hỗ trợ dịch vụ logistic và lưu trữ hàng hóa cho các doanh nghiệp.
