BÀI 20. VAI TRÒ VÀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÁT TRIỂN NGÀNH DỊCH VỤ
PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK
MỞ ĐẦU
Sự phát triển ngành dịch vụ góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế của nước ta theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Vậy, ngành dịch vụ có vai trò cụ thể như thế nào trong hoạt động sản xuất và đời sống? Sự phát triển và phân bố của ngành dịch vụ chịu ảnh hưởng của những nhân tố nào?
I. VAI TRÒ CỦA NGÀNH DỊCH VỤ
CH: Dựa vào thông tin trong bài, hãy trình bày vai trò của ngành dịch vụ. Cho ví dụ minh họa.
II. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ CÁC NGÀNH DỊCH VỤ Ở NƯỚC TA
CH: Dựa vào thông tin trong bài, hãy phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố các ngành dịch vụ ở nước ta.
LUYỆN TẬP
CH: Lập sơ đồ thể hiện vai trò của ngành dịch vụ ở nước ta.
VẬN DỤNG
CH: Sưu tầm hình ảnh thể hiện ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên đến hoạt động của một ngành dịch vụ tại địa phương em sinh sống.
PHẦN II .Lời giải tham khảo
BÀI 20. VAI TRÒ VÀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÁT TRIỂN NGÀNH DỊCH VỤ
MỞ ĐẦU Sự phát triển ngành dịch vụ góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế của nước ta theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Ngành dịch vụ có vai trò cụ thể trong sản xuất và đời sống như sau:
I. VAI TRÒ CỦA NGÀNH DỊCH VỤ
Câu hỏi: Dựa vào thông tin trong bài, hãy trình bày vai trò của ngành dịch vụ. Cho ví dụ minh họa.
Trả lời: Ngành dịch vụ có vai trò quan trọng trong cả hoạt động sản xuất và đời sống, cụ thể:
Đối với hoạt động sản xuất:
Ngành dịch vụ cung cấp các yếu tố đầu vào như nguyên liệu, vốn, công nghệ và dịch vụ vận tải giúp các ngành sản xuất vận hành hiệu quả.Dịch vụ hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm thông qua thương mại, quảng bá và phân phối hàng hóa.Ví dụ minh họa: Các công ty logistics vận chuyển hàng hóa từ nhà máy sản xuất đến thị trường tiêu thụ, dịch vụ tài chính cung cấp vốn vay cho doanh nghiệp đầu tư.
Đối với đời sống xã hội:
Đáp ứng nhu cầu thiết yếu và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân thông qua giáo dục, y tế, văn hóa, giải trí, du lịch.Góp phần tạo việc làm, giảm tỷ lệ thất nghiệp và nâng cao thu nhập cho người lao động.Ví dụ minh họa: Ngành du lịch tại Đà Nẵng phát triển, tạo ra hàng nghìn việc làm cho hướng dẫn viên, nhân viên khách sạn, nhà hàng.
Đối với cơ cấu kinh tế:
Thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế từ nông nghiệp sang công nghiệp và dịch vụ, góp phần hiện đại hóa nền kinh tế.Ví dụ minh họa: Tại TP. Hồ Chí Minh, tỷ trọng ngành dịch vụ chiếm phần lớn trong cơ cấu kinh tế, thể hiện xu hướng chuyển đổi hiện đại hóa.
II. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ CÁC NGÀNH DỊCH VỤ Ở NƯỚC TA
Câu hỏi: Dựa vào thông tin trong bài, hãy phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố các ngành dịch vụ ở nước ta.
Trả lời: Sự phát triển và phân bố các ngành dịch vụ ở nước ta chịu ảnh hưởng bởi các nhân tố sau:
Nhân tố tự nhiên:
Tài nguyên thiên nhiên: Các loại tài nguyên như đất, nước, rừng, biển tạo điều kiện phát triển dịch vụ du lịch, nông sản đặc sản và thủy sản.Địa hình: Các vùng đồng bằng, vùng núi, vùng ven biển có đặc điểm khác nhau, ảnh hưởng đến sự phát triển các loại hình dịch vụ.Ví dụ minh họa: Tài nguyên biển dồi dào tại Nha Trang thúc đẩy phát triển du lịch biển và các dịch vụ liên quan.
Nhân tố kinh tế - xã hội:
Dân cư và lao động:Quy mô và mật độ dân số ảnh hưởng đến nhu cầu tiêu dùng và phát triển dịch vụ.Lao động có tay nghề cao tạo điều kiện phát triển các ngành dịch vụ chất lượng cao như y tế, giáo dục, công nghệ thông tin.Ví dụ: Hà Nội có mật độ dân số cao, dẫn đến sự phát triển mạnh mẽ của các dịch vụ thương mại và giáo dục.Cơ sở hạ tầng:Giao thông vận tải, bưu chính viễn thông, các trung tâm thương mại và hệ thống ngân hàng hiện đại là nền tảng cho sự phát triển dịch vụ.Ví dụ: Sân bay quốc tế Nội Bài ở Hà Nội tạo điều kiện phát triển du lịch và vận tải quốc tế.Chính sách phát triển:Chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế và mở cửa hội nhập quốc tế giúp thúc đẩy thương mại, đầu tư và các ngành dịch vụ liên quan.Ví dụ: Chính phủ ban hành chính sách miễn thị thực cho nhiều quốc gia, thúc đẩy ngành du lịch phát triển mạnh mẽ.Mức sống và nhu cầu xã hội:Khi mức sống được nâng cao, nhu cầu về các dịch vụ như y tế, giáo dục, giải trí cũng tăng theo.Ví dụ: Thành phố Hồ Chí Minh phát triển mạnh các dịch vụ giải trí như công viên nước, khu vui chơi hiện đại để đáp ứng nhu cầu của người dân.
Nhân tố quốc tế:
Toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế mở ra cơ hội phát triển các ngành dịch vụ xuất khẩu, dịch vụ tài chính, ngân hàng, logistics.Ví dụ: Ngành logistics ở Việt Nam phát triển mạnh nhờ các hiệp định thương mại tự do (FTA) và đầu tư quốc tế.
LUYỆN TẬP
Câu hỏi: Lập sơ đồ thể hiện vai trò của ngành dịch vụ ở nước ta.
Trả lời:
Sơ đồ thể hiện vai trò của ngành dịch vụ gồm các nhánh chính:Thúc đẩy sản xuất (hỗ trợ đầu vào, tiêu thụ sản phẩm).Nâng cao chất lượng cuộc sống (đáp ứng nhu cầu, tạo việc làm, tăng thu nhập).Thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế (tăng tỷ trọng ngành dịch vụ).
VẬN DỤNG
Câu hỏi: Sưu tầm hình ảnh thể hiện ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên đến hoạt động của một ngành dịch vụ tại địa phương em sinh sống.
Trả lời:
Ví dụ: Tại tỉnh Quảng Ninh, Vịnh Hạ Long là di sản thiên nhiên thế giới, góp phần phát triển mạnh mẽ ngành du lịch. Hình ảnh có thể là bến cảng du lịch, các tàu du lịch trên vịnh, hoặc các khu nghỉ dưỡng ven biển phục vụ du khách.
