CH1: Các loại cây trồng trong Hình 3.1 thuộc những nhóm cây trồng nào?
CH2: Quan sát hình 3.2 và cho biết nếu đát trồng không được chuẩn bị tốt thì vụ mùa sẽ bị ảnh hưởng như thế nào?
CH3: Chuẩn bị đất như thế nào là đạt yêu cầu?
2. Chuẩn bị giống cây trồng
CH1: Quan sát Hình 3.3, hãy chỉ ra cây con không nên chọn để trồng? Vì sao?
CH2: Giả sử vẫn sử dụng cây đã nói ở câu 4 thì nên xử lí như thế nào trước khi trồng?
CH3: Quan sát Hình 3.4, cho biết hạt lúa ở hình a hay b có thể gieo trồng ngay. Vì sao?
3. Gieo trồng
CH1: Hãy trình bày các hình thức gieo trồng cây được minh họa ở Hình 3.5.
4. Chăm sóc cây
CH1: So sánh sự phát triển của hai cây trong Hình 3.6. Vì sao cùng một giống cây, cùng loại đất trồng và điều kiện khí hậu, các cây trồng lại có thể phát triển khác nhau?
CH2: Vì sao cần tỉa, dặm cây sau một thời gian gieo trồng?
CH3: Khi chăm sóc cây trồng cần áp dụng những biện pháp nào để đảm bảo an toàn lao động và vệ sinh môi trường?
5. Thu hoạch
CH1: Quan sát Hình 3.7 em hãy nêu phương pháp thu hoạch tương ứng với mỗi hình.
CH2: Vì sao mỗi loại cây trồng lại có phương pháp thu hoạch khác nhau?
LUYỆN TẬP
CH1: Hãy ghép các công việc a, b, c, d ở Hình 3.8 cho phù hợp với các chú thích 1, 2, 3, 4 ở cột bên :
VẬN DỤNG
CH1: Em hãy tìm hiểu kĩ thuật gieo trồng và thực hiện trồng một loại cây có ở địa phương em (thời gian sinh trưởng ngắn). Quan sát các giai đoạn phát triển của cây từ khi gieo trồng đến khi cây ra hoa
PHẦN II: LỜI GIẢI THAM KHẢO
1. Chuẩn bị đất trồng
CH1: Các loại cây trồng trong Hình 3.1 thuộc những nhóm cây trồng nào?
Các cây trồng trong Hình 3.1 thuộc các nhóm cây trồng chính như cây lương thực, cây thực phẩm, cây công nghiệp, cây ăn quả, cây dược liệu. Mỗi nhóm cây này có đặc điểm riêng về yêu cầu điều kiện sinh trưởng và mục đích sử dụng. Cây lương thực chủ yếu là những cây trồng có khả năng tạo ra sản phẩm chính là thực phẩm cho con người như lúa, ngô, khoai tây. Cây thực phẩm bao gồm các cây trồng như rau, củ quả dùng trực tiếp trong bữa ăn. Cây công nghiệp như cà phê, cao su được trồng để phục vụ cho các ngành sản xuất hàng hóa. Cây ăn quả cung cấp những sản phẩm có giá trị dinh dưỡng cao như cam, quýt, dưa hấu, bưởi. Cây dược liệu là những loại cây trồng có tác dụng chữa bệnh như nhân sâm, nghệ, tía tô.
CH2: Quan sát hình 3.2 và cho biết nếu đất trồng không được chuẩn bị tốt thì vụ mùa sẽ bị ảnh hưởng như thế nào?
Nếu đất trồng không được chuẩn bị tốt, cây trồng sẽ không có đủ điều kiện để phát triển tối ưu, từ đó ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng vụ mùa. Đất không được làm tơi xốp sẽ khiến bộ rễ không thể phát triển tốt, thiếu oxy và các dưỡng chất thiết yếu, làm cây yếu và dễ bị sâu bệnh. Bên cạnh đó, nếu không có hệ thống thoát nước tốt, đất dễ bị ngập úng, ảnh hưởng đến sự phát triển của cây. Mặt khác, nếu đất không được làm sạch cỏ dại, chúng sẽ cạnh tranh với cây trồng về nước, chất dinh dưỡng, ánh sáng, gây ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của cây trồng.
CH3: Chuẩn bị đất như thế nào là đạt yêu cầu?
Để đất trồng đạt yêu cầu, cần phải thực hiện một số bước cơ bản sau: đầu tiên, đất cần được cày xới để phá vỡ sự kết dính của đất, tạo điều kiện cho không khí và nước thấm sâu vào đất, giúp rễ cây dễ dàng phát triển. Tiếp theo, đất cần được san phẳng để tránh tình trạng ngập úng. Sau đó, loại bỏ cỏ dại, các tàn dư cây trồng trước và các mầm bệnh có thể tồn tại trong đất. Ngoài ra, cần bổ sung các loại phân bón hữu cơ hoặc hóa học để cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho cây trồng. Cuối cùng, cần làm các rãnh thoát nước hợp lý để tránh tình trạng ngập úng khi có mưa lớn.
2. Chuẩn bị giống cây trồng
CH1: Quan sát Hình 3.3, hãy chỉ ra cây con không nên chọn để trồng? Vì sao?
Cây con không nên chọn để trồng là những cây có dấu hiệu bị bệnh, có bộ rễ yếu, lá úa, màu sắc nhợt nhạt hoặc cây bị gãy. Những cây này không đủ sức để phát triển tốt khi trồng, dễ bị chết hoặc phát triển kém. Cây con có thể bị nhiễm các mầm bệnh từ trước, làm lây lan sang các cây khỏe mạnh khác. Vì vậy, chọn cây con khỏe mạnh, có bộ rễ phát triển tốt và không có dấu hiệu bệnh tật là rất quan trọng để đảm bảo sự thành công của vụ mùa.
CH2: Giả sử vẫn sử dụng cây đã nói ở câu 4 thì nên xử lý như thế nào trước khi trồng?
Nếu vẫn sử dụng cây con bị bệnh hoặc có dấu hiệu yếu kém, trước khi trồng, cần phải thực hiện các biện pháp xử lý như ngâm rễ cây trong dung dịch thuốc diệt nấm, thuốc trừ sâu để tiêu diệt các mầm bệnh. Ngoài ra, có thể xử lý hạt giống bằng các phương pháp tẩy trùng như ngâm trong nước ấm hoặc dung dịch thuốc trừ bệnh trước khi gieo trồng. Việc này giúp cây con có thể phát triển khỏe mạnh, giảm thiểu được khả năng lây lan bệnh tật trong suốt quá trình sinh trưởng.
CH3: Quan sát Hình 3.4, cho biết hạt lúa ở hình a hay b có thể gieo trồng ngay. Vì sao?
Hạt lúa ở hình b có thể gieo trồng ngay vì hạt lúa này đã được xử lý kỹ lưỡng, có lớp vỏ ngoài bóng, không bị sâu bệnh và có độ nảy mầm cao. Hạt lúa ở hình a có thể bị lép, chưa được xử lý kỹ hoặc có dấu hiệu của các mầm bệnh, vì vậy không nên gieo trồng ngay để tránh làm giảm năng suất và chất lượng vụ mùa.
3. Gieo trồng
CH1: Hãy trình bày các hình thức gieo trồng cây được minh họa ở Hình 3.5.
Trong Hình 3.5 có thể thấy các hình thức gieo trồng cây như gieo trực tiếp và gieo trong bầu hoặc chậu. Gieo trực tiếp là hình thức gieo hạt vào đất trồng, nơi cây sẽ phát triển trực tiếp từ hạt giống. Phương pháp này đơn giản và tiết kiệm thời gian, nhưng yêu cầu đất trồng phải được chuẩn bị kỹ càng để hạt có thể nảy mầm và phát triển tốt. Gieo trong bầu hoặc chậu thường áp dụng đối với những cây giống cần thời gian phát triển trước khi đưa ra ngoài trồng. Sau khi cây con phát triển đủ mạnh, sẽ được chuyển sang đất trồng chính thức.
4. Chăm sóc cây
CH1: So sánh sự phát triển của hai cây trong Hình 3.6. Vì sao cùng một giống cây, cùng loại đất trồng và điều kiện khí hậu, các cây trồng lại có thể phát triển khác nhau?
Sự phát triển của hai cây trong Hình 3.6 có thể khác nhau vì một số yếu tố như chăm sóc, dinh dưỡng và khả năng chịu đựng của mỗi cây. Mặc dù cả hai cây đều có cùng giống, đất trồng và điều kiện khí hậu giống nhau, nhưng cây thứ nhất có thể được chăm sóc tốt hơn với việc tưới nước đúng cách, bón phân đầy đủ và xử lý sâu bệnh kịp thời. Trong khi đó, cây thứ hai có thể bị thiếu hụt về dinh dưỡng, bị sâu bệnh tấn công hoặc bị thiếu nước, dẫn đến sự phát triển kém hơn. Điều này cho thấy vai trò quan trọng của việc chăm sóc cây trong quá trình trồng trọt.
CH2: Vì sao cần tỉa, dặm cây sau một thời gian gieo trồng?
Việc tỉa, dặm cây là rất quan trọng để giúp cây trồng phát triển tốt hơn. Tỉa cây giúp loại bỏ những cây yếu, cây bị bệnh, cây mọc quá dày, tạo khoảng cách cần thiết cho cây còn lại phát triển. Dặm cây giúp bổ sung những cây bị chết hoặc mọc yếu, đảm bảo mật độ cây trồng đồng đều, từ đó tăng năng suất và chất lượng vụ mùa.
CH3: Khi chăm sóc cây trồng cần áp dụng những biện pháp nào để đảm bảo an toàn lao động và vệ sinh môi trường?
Khi chăm sóc cây trồng, cần áp dụng các biện pháp như sử dụng trang bị bảo hộ lao động (mũ, găng tay, khẩu trang) khi tiếp xúc với các hóa chất như thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ. Đảm bảo khu vực làm việc sạch sẽ, không để rác thải hay hóa chất bừa bãi trên đồng ruộng. Ngoài ra, việc sử dụng các biện pháp sinh học để kiểm soát sâu bệnh thay vì dùng quá nhiều thuốc hóa học sẽ giúp bảo vệ môi trường và sức khỏe con người.
5. Thu hoạch
CH1: Quan sát Hình 3.7 em hãy nêu phương pháp thu hoạch tương ứng với mỗi hình.
Trong Hình 3.7, phương pháp thu hoạch có thể là cắt tay hoặc thu hoạch bằng máy. Với các loại cây như lúa, ngô, thường sử dụng máy gặt đập liên hợp để thu hoạch nhanh chóng và hiệu quả. Tuy nhiên, đối với các loại cây như rau, quả hoặc cây nhỏ, người ta thường thu hoạch bằng tay để đảm bảo không làm hỏng sản phẩm.
CH2: Vì sao mỗi loại cây trồng lại có phương pháp thu hoạch khác nhau?
Mỗi loại cây trồng có phương pháp thu hoạch khác nhau vì các cây này có đặc điểm sinh trưởng và cấu trúc khác nhau. Cây có thân cứng, như ngô hoặc lúa, có thể sử dụng máy để thu hoạch do chúng có chiều cao lớn và dễ dàng cắt bằng các công cụ cơ giới. Trong khi đó, các cây nhỏ, như rau hoặc hoa, cần thu hoạch thủ công để tránh làm hỏng sản phẩm, đồng thời giúp bảo vệ chất lượng cây trồng. Phương pháp thu hoạch cũng phụ thuộc vào độ chín và điều kiện thời tiết.
LUYỆN TẬP
CH1: Hãy ghép các công việc a, b, c, d ở Hình 3.8 cho phù hợp với các chú thích 1, 2, 3, 4 ở cột bên.
Các công việc trong Hình 3.8 có thể liên quan đến các bước trong quy trình trồng trọt như chuẩn bị đất, gieo trồng, chăm sóc cây, thu hoạch. Việc ghép chính xác các công việc này giúp đảm bảo quá trình trồng trọt được thực hiện khoa học và hiệu quả.
VẬN DỤNG
CH1: Em hãy tìm hiểu kĩ thuật gieo trồng và thực hiện trồng một loại cây có ở địa phương em (thời gian sinh trưởng ngắn). Quan sát các giai đoạn phát triển của cây từ khi gieo trồng đến khi cây ra hoa.
Việc tìm hiểu kĩ thuật gieo trồng một loại cây có thời gian sinh trưởng ngắn, như rau hoặc hoa, sẽ giúp em hiểu rõ hơn về quy trình và các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của cây. Quan sát các giai đoạn phát triển của cây từ khi gieo trồng đến khi cây ra hoa sẽ giúp em nắm vững kiến thức về kỹ thuật chăm sóc cây và các yếu tố ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của chúng.
