Hướng dẫn giải bài tập SGK Lịch sử 12 Bài 11 Tổng kết lịch sử thế giới hiện đại từ năm 1945 đến năm 2000 giúp các em nắm vững và củng cố kiến thức đã học.
Bài tập Thảo luận trang 73 SGK Lịch sử 12 Bài 11 Nêu những nội dung chủ yếu của lịch sử thế giới từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai.
Lịch sử thế giới từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai đến năm 2000 chứng kiến sự thay đổi lớn trong cấu trúc quyền lực quốc tế, hệ thống chính trị toàn cầu và sự phát triển kinh tế xã hội. Sau khi chiến tranh kết thúc, các quốc gia đều phải đối mặt với những tác động sâu rộng của cuộc chiến, từ sự phân chia lãnh thổ cho đến các vấn đề về tái thiết, phát triển, và hòa bình.
Một trong những sự kiện quan trọng đầu tiên là sự xuất hiện của hai siêu cường Mĩ và Liên Xô, đồng thời là sự phân chia thế giới thành hai cực đối lập trong chiến tranh lạnh. Đây là giai đoạn kéo dài từ năm 1947 đến năm 1991, trong đó Mĩ và Liên Xô không ngừng chạy đua về quân sự, khoa học công nghệ và ảnh hưởng toàn cầu. Các quốc gia phương Tây dưới sự lãnh đạo của Mĩ đứng về phía các giá trị của chủ nghĩa tư bản, trong khi các quốc gia xã hội chủ nghĩa dưới sự lãnh đạo của Liên Xô theo đuổi con đường phát triển dựa trên nền tảng chủ nghĩa xã hội. Sự đối đầu này không chỉ diễn ra trên mặt trận quân sự mà còn trên các lĩnh vực khác như kinh tế, văn hóa và công nghệ.
Ngoài ra, một trong những đặc điểm nổi bật của thế kỷ XX là phong trào giải phóng dân tộc diễn ra mạnh mẽ ở các quốc gia thuộc địa, đặc biệt là ở châu Á, châu Phi và châu Mĩ Latinh. Các quốc gia này đấu tranh giành lại quyền độc lập từ các cường quốc thực dân, làm thay đổi bản đồ chính trị thế giới. Cùng với đó, phong trào cách mạng xã hội chủ nghĩa cũng lan rộng, đặc biệt là tại các quốc gia như Trung Quốc và Cuba, nơi mà các cuộc cách mạng này không chỉ mang lại độc lập mà còn thay đổi hoàn toàn thể chế chính trị.
Sau chiến tranh lạnh, từ cuối thập kỷ 80, thế giới chứng kiến sự kết thúc của cuộc đối đầu giữa hai siêu cường và sự tan rã của Liên Xô vào năm 1991. Điều này đánh dấu sự chuyển biến lớn trong trật tự thế giới, mở ra một giai đoạn toàn cầu hóa và hội nhập mạnh mẽ. Mĩ trở thành siêu cường duy nhất, chi phối hầu hết các lĩnh vực chính trị, quân sự và kinh tế. Tuy nhiên, sự xuất hiện của các vấn đề mới như xung đột sắc tộc, tôn giáo, môi trường, và khủng bố cũng đặt ra những thách thức lớn cho các quốc gia.
Bài tập Thảo luận trang 74 SGK Lịch sử 12 Bài 11 Trình bày các xu thế phát triển của thế giới hiện nay. Qua đó, nêu rõ thế nào là thời cơ và những thách thức đối với các dân tộc.
Các xu thế phát triển của thế giới hiện nay có thể được chia thành một số hướng chính. Đầu tiên là xu hướng toàn cầu hóa, trong đó các quốc gia, nền kinh tế và xã hội đang ngày càng kết nối chặt chẽ với nhau. Sự phát triển của công nghệ thông tin và truyền thông, các hiệp định thương mại tự do, cùng với sự mở cửa của các nền kinh tế lớn, đã tạo ra một thị trường toàn cầu, nơi mà hàng hóa, dịch vụ và vốn có thể di chuyển dễ dàng giữa các quốc gia. Điều này mang lại nhiều cơ hội cho các quốc gia nhỏ và đang phát triển, nhưng cũng đặt ra thách thức lớn khi các nền kinh tế này phải đối mặt với cạnh tranh gay gắt và sự phụ thuộc vào các nền kinh tế lớn.
Thứ hai là xu hướng hòa bình và hợp tác quốc tế, với các tổ chức quốc tế như Liên Hợp Quốc, Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), và các hiệp hội khu vực như Liên minh Châu Âu (EU), ASEAN đang đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết các vấn đề toàn cầu như chiến tranh, đói nghèo, biến đổi khí hậu và dịch bệnh. Tuy nhiên, thách thức lớn là sự không đồng thuận giữa các quốc gia về cách thức giải quyết các vấn đề này, đặc biệt là trong bối cảnh các quyền lợi quốc gia và lợi ích riêng biệt vẫn được ưu tiên.
Thứ ba, xu hướng phát triển mạnh mẽ của công nghệ, đặc biệt là trong các lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, công nghệ sinh học, và năng lượng tái tạo. Các tiến bộ này không chỉ thay đổi cách thức sản xuất và tiêu thụ hàng hóa mà còn tạo ra cơ hội cho sự phát triển bền vững và bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, cũng có những thách thức lớn về bảo mật thông tin, quyền riêng tư và nguy cơ mất việc làm do sự tự động hóa.
Về thời cơ, toàn cầu hóa mở ra cơ hội cho các quốc gia kém phát triển gia nhập vào chuỗi cung ứng toàn cầu, tiếp cận công nghệ mới và thu hút đầu tư nước ngoài. Các quốc gia có thể tận dụng các hiệp định thương mại và chính sách hợp tác quốc tế để phát triển kinh tế và cải thiện đời sống người dân. Tuy nhiên, các thách thức đối với các dân tộc là sự bất bình đẳng gia tăng giữa các quốc gia và giữa các nhóm dân cư trong mỗi quốc gia, đặc biệt là trong việc tiếp cận cơ hội giáo dục, việc làm và tài nguyên. Đồng thời, những vấn đề như biến đổi khí hậu, khủng bố và xung đột sắc tộc, tôn giáo vẫn đang đe dọa hòa bình và ổn định của thế giới.
Bài tập 1 trang 74 SGK Lịch sử 12 Lập niên biểu những sự kiện chính của lịch sử thế giới từ năm 1945 đến năm 2000.
1945: Kết thúc Chiến tranh thế giới thứ hai, Hội nghị Ianta giữa ba cường quốc Liên Xô, Mĩ và Anh. Thành lập Liên Hợp Quốc.
1947: Chính sách "Kiềm chế cộng sản" của Mĩ được công bố, mở đầu cho Chiến tranh Lạnh.
1949: Cuộc cách mạng Trung Quốc thành công, nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa ra đời.
1950-1953: Chiến tranh Triều Tiên giữa Bắc Triều Tiên và Nam Triều Tiên, có sự tham gia của Mĩ và Trung Quốc.
1954: Hiệp định Genève về Đông Dương, chia cắt Việt Nam thành hai miền.
1957: Liên Xô phóng thành công vệ tinh nhân tạo đầu tiên, Sputnik.
1962: Cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba giữa Mĩ và Liên Xô.
1969: Con người lần đầu tiên đặt chân lên Mặt Trăng trong chương trình Apollo 11 của Mĩ.
1975: Cuộc chiến Việt Nam kết thúc với sự thống nhất đất nước, Việt Nam trở thành nước XHCN.
1989: Bức tường Berlin sụp đổ, mở đường cho sự kết thúc của Chiến tranh Lạnh và sự tan rã của Liên Xô.
1991: Liên Xô chính thức tan rã, kết thúc thời kỳ Chiến tranh Lạnh.
1990-2000: Toàn cầu hóa và sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, Internet.
Bài tập 1 trang 54 SBT Lịch sử 12 Bài 11
Trật tự thế giới mới được xác lập sau Chiến tranh thế giới thứ hai là A. trật tự thế giới hai cực Ianta.
Đặc trưng nổi bật nhất của tình hình thế giới trong thời gian nửa sau thế kỉ XX là C. cao trào giải phóng dân tộc diễn ra mạnh mẽ ở các nước Á, Phi, Mĩ Latinh, dẫn đến sự sụp đổ hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa thực dân trên toàn thế giới.
Sự kiện đánh dấu CNXH trở thành hệ thống thế giới là C. thắng lợi của cách mạng Trung Quốc năm 1949.
Biến đổi nào ở khu vực Đông Bắc Á sau chiến tranh thế giới thứ hai đã góp phần làm thay đổi bản đồ địa - chính trị thế giới A. Nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa ra đời, đi theo con đường XHCN.
Góp phần mở rộng không gian địa lí của hệ thống XHCN là thắng lợi của phong trào cách mạng nhiều nước trên thế giới, ngoại trừ D. Thắng lợi của nhân dân Nam Phi trong việc xóa bỏ chế độ Apacthai (1993).
Ba trung tâm kinh tế - tài chính lớn hình thành sau chiến tranh thế giới thứ hai là B. Mĩ, Tây Âu, Nhật Bản.
Tổ chức liên kết chính trị - kinh tế khu vực lớn nhất hành tinh vào cuối thập kỉ 90 của thế kỉ XX là C. Liên minh châu Âu.
Nét nổi bật chi phối quan hệ quốc tế nửa sau thế kỉ XX là B. Tình trạng đối đầu gay gắt giữa hai siêu cường, hai phe mà đỉnh cao là tình trạng chiến tranh lạnh kéo dài hơn bốn thập kỉ.
Đặc điểm nổi bật nhất của cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật ngày nay là C. Cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật chủ yếu diễn ra với quy mô, nội dung và nhịp điệu chưa từng thấy.
Thách thức lớn nhất của thế giới hiện nay là A. Tình trạng ô nhiễm môi trường ngày càng trầm trọng, đe dọa cuộc sống con người.
Trong xu thế hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển hiện nay Việt Nam có những thời cơ và thuận lợi gì D. Hợp tác kinh tế, thu hút vốn đầu tư từ bên ngoài và ứng dụng các thành tự khoa học - kĩ thuật vào trong sản xuất.
Bài tập 2 trang 56 SBT Lịch sử 12 Bài 11
Trong nhiều thập kỉ sau Chiến tranh thế giới thứ hai, hệ thống XHCN đã trở thành một lực lượng hùng hậu về chính trị, quân sự, kinh tế, khoa học - kĩ thuật.
Sự tan rã của chế độ XHCN ở Liên Xô và Đông Âu là mốc đánh dấu sự tan rã của chủ nghĩa xã hội khoa học.
Từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai đến năm 2000, một cao trào giải phóng dân tộc đã bùng lên mạnh mẽ, một số nước đã giành được độc lập.
Từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai đến nay, Mĩ, Tây Âu và Nhật Bản trở thành ba trung tâm kinh tế - tài chính lớn nhất thế giới.
Cả hai siêu cường Mĩ và Liên Xô đều thu được những nguồn lợi khổng lồ thông qua cuộc Chiến tranh lạnh kéo dài hơn bốn thập kỉ.
Sau Chiến tranh lạnh, thế giới chuyển sang xu thế hoà dịu, đối thoại, hợp tác phát triển.
Từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai, cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật diễn ra chủ yếu về lĩnh vực công nghệ nên được gọi là cuộc cách mạng khoa học - công nghệ.
Xu thế toàn cầu hoá diễn ra mạnh mẽ từ những năm đấu sau Chiến tranh thế giới thứ hai.
Xu thế toàn cầu hoá vừa tạo thời cơ, vừa đặt ra những thách thức đối với các dân tộc trong quá trình hội nhập.
Bài tập 3 trang 57 SBT Lịch sử 12 Bài 11 Hãy nêu và phân tích những nội dung chủ yếu của lịch sử thế giới hiện đại từ sau chiến tranh thế giới thứ hai đến năm 2000.
Lịch sử thế giới từ năm 1945 đến năm 2000 phản ánh những thay đổi sâu sắc trong chính trị, kinh tế và xã hội toàn cầu. Những đặc điểm nổi bật có thể phân tích qua các sự kiện quan trọng như chiến tranh lạnh, phong trào giải phóng dân tộc, và sự nổi lên của những xu thế toàn cầu hoá. Các quốc gia đã trải qua quá trình tái thiết và phát triển sau chiến tranh, trong khi những cuộc xung đột lớn vẫn tiếp tục diễn ra trên toàn thế giới.
Bài tập 4 trang 58 SBT Lịch sử 12 Bài 11 Sau Chiến tranh lạnh, chiến lược phát triển của hầu hết các quốc gia được điều chỉnh như thế nào? Tại sao lại có sự điều chỉnh như vậy?
Sau chiến tranh lạnh, nhiều quốc gia đã phải điều chỉnh chiến lược phát triển của mình do những thay đổi trong trật tự thế giới. Sự điều chỉnh này chủ yếu xuất phát từ sự tan rã của Liên Xô và sự chuyển dịch từ nền kinh tế kế hoạch hóa sang nền kinh tế thị trường.
Bài tập 5 trang 58 SBT Lịch sử 12 Bài 11 Hãy nêu các xu thế phát triển của thế giới hiện nay. Tại sao nói: Toàn cầu hoá vừa tạo ra thời cơ, vừa đặt ra thách thức đối với các dân tộc?
Toàn cầu hóa là xu thế chủ đạo trong thế kỷ XXI, nhưng nó không chỉ mang lại thời cơ mà còn gây ra những thách thức lớn cho các quốc gia, đặc biệt là trong quá trình hội nhập.
