Bài tập Thảo luận 1 trang 79 SGK Lịch sử 12 Bài 12 Nêu chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp ở Việt Nam sau Chiến tranh thế giới thứ nhất
Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, thực dân Pháp thực hiện chính sách khai thác thuộc địa lần thứ hai ở Việt Nam với mục đích chủ yếu là phục hồi nền kinh tế của chính quốc và bù đắp những thiệt hại do chiến tranh gây ra. Chính sách này tiếp tục kéo dài tình trạng áp bức, bóc lột, đồng thời làm thay đổi sâu sắc các lĩnh vực kinh tế, xã hội, chính trị tại Việt Nam. Chính phủ Pháp, dưới sự chỉ huy của Đông Dương, áp dụng một loạt các biện pháp cứng rắn, mở rộng quy mô khai thác tài nguyên thiên nhiên, thúc đẩy các ngành công nghiệp và dịch vụ thuộc địa phát triển mạnh mẽ nhằm phục vụ cho lợi ích của chính quốc.
Một trong những biện pháp chính của thực dân Pháp là tăng cường khai thác các tài nguyên thiên nhiên như than đá, dầu mỏ, khoáng sản và các nông sản có giá trị như cao su, cà phê. Họ đã đầu tư vào hệ thống đồn điền rộng lớn và xây dựng các cơ sở hạ tầng như đường sắt, cầu cảng, cảng biển để phục vụ cho việc vận chuyển nguyên liệu, hàng hóa từ Việt Nam sang Pháp. Để kiểm soát nguồn tài nguyên, Pháp không chỉ dùng các công ty thuộc địa mà còn mở rộng hệ thống quản lý, áp dụng các chính sách thuế khóa nặng nề đối với nhân dân Việt Nam. Đồng thời, chính quyền thực dân cũng tiến hành tăng cường các biện pháp đàn áp, khống chế các phong trào cách mạng của nhân dân Việt Nam.
Ngoài việc khai thác tài nguyên, thực dân Pháp còn đặc biệt chú trọng đến phát triển ngành công nghiệp khai mỏ và đồn điền cao su, nơi cung cấp nguyên liệu cho các nhà máy sản xuất tại chính quốc. Điều này không chỉ giúp Pháp nâng cao lợi nhuận mà còn đảm bảo nguồn cung cấp nguyên liệu dồi dào cho nền kinh tế công nghiệp của họ. Chính sách này đã khiến nền kinh tế Việt Nam gắn chặt với nền kinh tế Pháp và dần biến Việt Nam thành một thị trường phụ thuộc vào các ngành sản xuất của chính quốc.
Tuy nhiên, chính sách khai thác thuộc địa của Pháp cũng dẫn đến những tác động nghiêm trọng đến đời sống và tình hình xã hội của người dân Việt Nam. Nền kinh tế của Việt Nam không chỉ bị lạc hậu mà còn trở thành công cụ phục vụ cho lợi ích của thực dân, với các hệ thống thuế khóa nặng nề, ruộng đất bị chiếm đoạt, và một bộ máy hành chính đàn áp người dân. Điều này đã tạo ra những mâu thuẫn sâu sắc giữa các tầng lớp xã hội và góp phần hình thành một phong trào yêu nước mạnh mẽ ở Việt Nam trong những năm 1919 đến 1925.
Bài tập Thảo luận 2 trang 79 SGK Lịch sử 12 Bài 12 Dưới tác động của chính sách khai thác thuộc địa của Pháp, các giai cấp ở Việt Nam có sự chuyển biến ra sao?
Chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp đã làm thay đổi sâu sắc cơ cấu xã hội và tình hình kinh tế tại Việt Nam trong giai đoạn từ 1919 đến 1925. Dưới tác động của chính sách này, các giai cấp ở Việt Nam đã có sự chuyển biến rõ rệt về mặt quyền lực, vai trò trong xã hội và mối quan hệ với thực dân.
Đầu tiên, giai cấp nông dân, chiếm đại đa số trong xã hội Việt Nam, là những đối tượng chịu tác động nặng nề nhất từ chính sách khai thác của Pháp. Thực dân Pháp không chỉ tăng thuế khóa mà còn áp dụng những quy định khắt khe về lao động, đất đai, khiến cho người nông dân càng trở nên nghèo khổ và kiệt quệ. Việc chiếm đoạt đất đai, lao động nô lệ cho các đồn điền cao su và mỏ quặng đã khiến đời sống của nông dân vô cùng khó khăn. Tuy nhiên, chính trong hoàn cảnh khó khăn này, các cuộc khởi nghĩa và các phong trào đấu tranh của nông dân bắt đầu xuất hiện và ngày càng mạnh mẽ, từ đó thúc đẩy phong trào cách mạng ở Việt Nam.
Giai cấp công nhân, mặc dù vẫn còn ở trong tình trạng non yếu về mặt số lượng, nhưng lại có những chuyển biến rõ rệt dưới tác động của chính sách khai thác của Pháp. Pháp đã xây dựng nhiều nhà máy, xí nghiệp, đồn điền và hệ thống giao thông vận tải, tạo ra một lớp công nhân mới. Tuy nhiên, điều kiện lao động của họ vô cùng khổ cực và mức lương thấp, do đó giai cấp công nhân nhanh chóng trở thành lực lượng chính trị quan trọng trong phong trào cách mạng. Các cuộc đình công và biểu tình của công nhân diễn ra ngày càng nhiều, đặc biệt là ở các khu công nghiệp lớn như ở Hà Nội, Sài Gòn, giúp hình thành phong trào công nhân sôi nổi.
Giai cấp tư sản Việt Nam, mặc dù không được hưởng lợi trực tiếp từ chính sách khai thác thuộc địa, nhưng cũng bắt đầu hình thành và phát triển trong giai đoạn này. Những người giàu có trong giai cấp này chủ yếu làm trung gian giữa người Pháp và nông dân, tạo ra mối quan hệ kinh tế giữa thực dân và nhân dân bản xứ. Tuy nhiên, do bị gò bó trong khuôn khổ của chính quyền thực dân, họ không thể phát triển mạnh mẽ và thường xuyên đối diện với các sự đàn áp từ phía Pháp.
Giai cấp phong kiến cũng có những chuyển biến đáng chú ý. Mặc dù thực dân Pháp đã đẩy mạnh chính sách chia rẽ các tầng lớp phong kiến, tuy nhiên một số bộ phận phong kiến vẫn duy trì được vai trò trong việc quản lý đất đai và các mối quan hệ truyền thống. Tuy nhiên, họ đã mất dần ảnh hưởng khi giai cấp công nhân và nông dân nổi lên trong phong trào cách mạng.
Bài tập Thảo luận trang 82 SGK Lịch sử 12 Bài 12 Nêu tóm tắt hoạt động yêu nước của người Việt Nam ở nước ngoài trong những năm 1919 - 1925.
Trong những năm 1919 - 1925, nhiều người Việt Nam đã ra nước ngoài, chủ yếu là sang Pháp và các nước thuộc địa khác, để tìm kiếm cơ hội học hỏi và tham gia vào các phong trào yêu nước. Những hoạt động của họ không chỉ là việc học hỏi từ các phong trào cách mạng của các dân tộc khác mà còn là sự đóng góp quan trọng vào phong trào yêu nước trong nước.
Một trong những sự kiện nổi bật trong giai đoạn này là việc Nguyễn Ái Quốc tham gia Hội nghị Vécxai năm 1919, nơi ông đã đưa ra các yêu sách của nhân dân An Nam với hy vọng đẩy mạnh phong trào đòi quyền tự do, độc lập. Việc tham gia vào các hoạt động chính trị quốc tế, đặc biệt là việc tham gia vào Quốc tế Cộng sản, đã tạo nền tảng vững chắc cho con đường cứu nước mà Nguyễn Ái Quốc sau này theo đuổi.
Các tổ chức yêu nước ở nước ngoài như Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên, do Nguyễn Ái Quốc sáng lập, cũng đã có nhiều hoạt động quan trọng. Tổ chức này đã phát động các chiến dịch tuyên truyền, giác ngộ về mục tiêu độc lập dân tộc và cách mạng xã hội. Các phong trào yêu nước này đã có ảnh hưởng rất lớn đến các tầng lớp nhân dân Việt Nam trong nước, làm tăng mạnh mẽ tinh thần cách mạng và ý thức dân tộc.
Bên cạnh đó, nhiều trí thức Việt Nam ở Pháp cũng đã tích cực tham gia vào các cuộc biểu tình, đấu tranh đòi quyền tự do, và các cuộc vận động đấu tranh đòi sự công nhận quyền độc lập của các dân tộc thuộc địa. Họ đã liên kết với các phong trào cách mạng của các nước thuộc địa khác để tạo ra một sức mạnh đoàn kết trong đấu tranh chống lại đế quốc.
