Chương trình bồi dưỡng học sinh giỏi (HSG) môn Ngữ văn lớp 6 là một hoạt động giáo dục đặc biệt nhằm phát hiện, phát triển và nâng cao năng lực học tập, tư duy sáng tạo cũng như niềm đam mê văn học của học sinh. Hoạt động này không chỉ tập trung vào việc củng cố và mở rộng kiến thức cơ bản trong chương trình Ngữ văn lớp 6 mà còn hướng tới rèn luyện kỹ năng phân tích, cảm thụ văn học và thực hành viết bài để học sinh đạt được sự vượt trội về tư duy văn chương, ngôn ngữ và lập luận.

I. Mục tiêu của chương trình bồi dưỡng

1. Kiến thức:

   • Củng cố và hệ thống hóa kiến thức cơ bản trong chương trình Ngữ văn 6 như: các thể loại văn học (truyện dân gian, thơ lục bát, truyện trung đại, ký, truyện cổ tích...), các biện pháp tu từ, và các kỹ năng phân tích tác phẩm văn học.
   • Mở rộng kiến thức nâng cao: tìm hiểu sâu hơn về các thể loại văn học, các tác phẩm kinh điển, vận dụng kiến thức liên môn trong văn học (lịch sử, địa lý, văn hóa...).
   • Nắm vững các phương pháp làm bài nghị luận văn học và nghị luận xã hội ở mức độ chuyên sâu.

2. Kỹ năng:

   • Rèn luyện kỹ năng đọc hiểu, phân tích và cảm thụ các tác phẩm văn học.
   • Luyện tập kỹ năng viết bài mạch lạc, logic, sáng tạo (kể chuyện, miêu tả, biểu cảm, thuyết minh, nghị luận, phê bình...).
   • Phát triển kỹ năng tư duy phản biện, lập luận chặt chẽ và diễn đạt ý tưởng một cách sáng tạo, giàu cảm xúc.

3. Thái độ và phẩm chất:

   • Bồi dưỡng niềm đam mê với môn Ngữ văn, tình yêu với ngôn ngữ và văn học Việt Nam.
   • Khơi gợi tinh thần tự học, tự nghiên cứu, tự trau dồi kiến thức và kỹ năng.
   • Xây dựng tinh thần trách nhiệm, sự kiên trì và bản lĩnh khi tham gia các kỳ thi học sinh giỏi các cấp.

II. Nội dung bồi dưỡng

1. Phần kiến thức cơ bản:

   • Hệ thống hóa kiến thức về các thể loại văn học đã học: truyện dân gian (truyện cổ tích, truyền thuyết, truyện ngụ ngôn), thơ ca (lục bát, song thất lục bát), truyện trung đại, truyện ký hiện đại.
   • Phân tích các yếu tố nghệ thuật và nội dung trong tác phẩm văn học.
   • Tìm hiểu các giá trị nhân văn, bài học cuộc sống từ các tác phẩm.

2. Phần kiến thức nâng cao:

   • Phân tích chuyên sâu các tác phẩm văn học mẫu mực, so sánh các tác phẩm để tìm ra điểm đặc sắc.
   • Đọc hiểu các tác phẩm ngoài chương trình, đặc biệt là các tác phẩm văn học nổi tiếng của Việt Nam và thế giới.
   • Tìm hiểu phong cách sáng tác của các nhà văn, nhà thơ lớn.

3. Kỹ năng làm bài:

   • Kỹ năng viết bài văn đạt điểm cao: mở bài sáng tạo, thân bài phân tích logic, kết bài sâu sắc.
   • Luyện tập các dạng bài thường gặp trong kỳ thi học sinh giỏi: nghị luận văn học, nghị luận xã hội, cảm thụ văn học, và viết sáng tạo.
   • Xây dựng dàn ý, triển khai ý tưởng mạch lạc, tránh lan man và lặp ý.

4. Rèn luyện tư duy sáng tạo:

   • Thực hành viết các bài văn sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, cảm xúc và lập luận sắc bén.
   • Tập phân tích các vấn đề xã hội, văn hóa qua góc nhìn văn học.
   • Sáng tác truyện ngắn, thơ, hoặc đoạn văn biểu cảm.

III. Phương pháp giảng dạy

1. Tích cực hóa hoạt động học tập:

   • Tổ chức các buổi thảo luận nhóm, phân tích chuyên đề.
   • Khuyến khích học sinh tự nghiên cứu tài liệu và trình bày ý tưởng.

2. Đổi mới phương pháp giảng dạy:

   • Sử dụng các phương pháp gợi mở, đặt câu hỏi tư duy để học sinh tự khám phá vấn đề.
   • Kết hợp các hình thức học tập đa dạng như: đọc tác phẩm, xem phim tài liệu liên quan, tham quan các di tích văn hóa để tạo cảm hứng.

3. Luyện thi chuyên sâu:

   • Tổ chức các kỳ thi thử, chấm bài và nhận xét chi tiết để học sinh cải thiện kỹ năng.
   • Phân tích đề thi các năm trước, giúp học sinh làm quen với cấu trúc bài thi.

IV. Đối tượng và yêu cầu tham gia

• Đối tượng: Học sinh lớp 6 có năng khiếu và niềm đam mê với môn Ngữ văn, được giáo viên lựa chọn hoặc tự nguyện đăng ký tham gia.
• Yêu cầu:
  • Có ý thức học tập nghiêm túc, tinh thần cầu tiến.
  • Sẵn sàng dành thời gian tự học và tham gia đầy đủ các buổi bồi dưỡng.

V. Kết quả kỳ vọng

• Học sinh đạt được thành tích cao trong các kỳ thi học sinh giỏi Ngữ văn cấp trường, cấp huyện, cấp tỉnh.
• Phát triển tư duy độc lập, khả năng cảm thụ văn học và kỹ năng viết văn vượt trội.
• Xây dựng nền tảng kiến thức vững chắc để tiếp tục học tập và bồi dưỡng trong các cấp học cao hơn.

Chương trình bồi dưỡng học sinh giỏi Văn lớp 6 không chỉ là hành trình chinh phục các kỳ thi mà còn là cơ hội để học sinh khám phá và nuôi dưỡng tình yêu đối với văn học, mở rộng vốn hiểu biết và hình thành nhân cách tốt đẹp.