Từ năm 1930 đến 1945, Việt Nam chứng kiến những biến động lớn trong lịch sử, đánh dấu một giai đoạn đầy thử thách và chuyển biến mạnh mẽ dưới ảnh hưởng của các cuộc cách mạng, phong trào đấu tranh giành độc lập và sự khủng hoảng xã hội. Đầu tiên, giai đoạn này chứng kiến sự ra đời của Đảng Cộng sản Đông Dương (sau này là Đảng Cộng sản Việt Nam) vào năm 1930 dưới sự lãnh đạo của Nguyễn Ái Quốc (Hồ Chí Minh). Đây là một sự kiện mang tính bước ngoặt, đánh dấu sự khởi đầu của phong trào cách mạng chống thực dân Pháp, mở đầu cho cuộc đấu tranh giành độc lập của dân tộc Việt Nam.
Trong suốt những năm đầu thập niên 30, phong trào cách mạng của Việt Nam chủ yếu diễn ra trong khuôn khổ của các tổ chức chính trị, xã hội và những cuộc đấu tranh dưới hình thức của các cuộc biểu tình, bãi công, và khởi nghĩa. Mặc dù bị đàn áp mạnh mẽ bởi thực dân Pháp, nhưng tinh thần đấu tranh của nhân dân Việt Nam vẫn không hề suy giảm. Cuộc khởi nghĩa Yên Bái năm 1930, một trong những sự kiện lớn trong phong trào cách mạng thời kỳ này, là một minh chứng rõ ràng cho sự kháng cự kiên cường của người dân Việt Nam đối với ách đô hộ của thực dân Pháp. Mặc dù thất bại, nhưng cuộc khởi nghĩa này đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử, giúp tạo động lực cho các phong trào sau này.
Một yếu tố quan trọng của giai đoạn này là sự xuất hiện của các phong trào dân tộc và những tổ chức chính trị, trong đó có Đảng Cộng sản Đông Dương, Đại hội đại biểu lần thứ nhất của Đảng Cộng sản Đông Dương (1935) đã củng cố vai trò lãnh đạo của Đảng trong phong trào cách mạng. Các cuộc đấu tranh không chỉ diễn ra ở các đô thị mà còn lan rộng đến nông thôn, nơi mà người nông dân sống dưới sự áp bức nặng nề của chế độ thực dân và phong kiến. Những cuộc bãi công của công nhân, các cuộc đấu tranh của nông dân chống lại các đồn điền và chủ đất là những sự kiện quan trọng trong giai đoạn này, thể hiện sự kết hợp giữa các tầng lớp trong xã hội để chống lại kẻ thù chung.
Về mặt xã hội, dưới sự áp bức của thực dân Pháp, Việt Nam trải qua một thời kỳ khó khăn với sự bóc lột tàn nhẫn của chính quyền thực dân. Hệ thống thuế khóa cao, sự đàn áp đối với các quyền tự do dân chủ, và tình trạng nghèo đói lan rộng đã khiến cho xã hội Việt Nam trở nên rối ren và phân hóa. Tuy nhiên, trong bối cảnh đó, nền giáo dục mới bắt đầu phát triển và sự ra đời của báo chí cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc nâng cao nhận thức của người dân về quyền lợi và nghĩa vụ của mình. Chính những yếu tố này đã tạo ra một nền tảng cho phong trào cách mạng phát triển mạnh mẽ vào những năm sau.
Bước sang thập niên 40, tình hình quốc tế có những thay đổi lớn ảnh hưởng sâu sắc đến Việt Nam. Sau khi Nhật Bản chiếm đóng Đông Dương vào năm 1940, một cuộc chuyển giao quyền lực quan trọng đã diễn ra. Nhật Bản thay thế Pháp kiểm soát Việt Nam, tạo ra một tình hình mới, tuy nhiên, sự áp bức của Nhật Bản không khác gì Pháp. Trong bối cảnh đó, phong trào cách mạng của Việt Nam ngày càng phát triển mạnh mẽ hơn dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Đông Dương, trong đó có sự tham gia tích cực của các tổ chức như Mặt trận Việt Minh do Hồ Chí Minh lãnh đạo. Việt Minh đã khởi xướng nhiều cuộc khởi nghĩa, trong đó có cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ vào năm 1940 và phong trào khởi nghĩa tại các tỉnh miền Trung, miền Bắc, nhằm chống lại sự chiếm đóng của Nhật Bản.
Giai đoạn từ năm 1941 đến 1945 đặc biệt quan trọng khi phong trào Việt Minh đạt được sự trưởng thành và bắt đầu thu hút được sự ủng hộ rộng rãi của các tầng lớp nhân dân, từ công nhân, nông dân cho đến trí thức. Vào năm 1941, Hồ Chí Minh trở về Việt Nam, tạo ra một bước ngoặt lớn trong sự phát triển của phong trào giải phóng dân tộc. Bằng sự lãnh đạo tài ba và khôn khéo, Hồ Chí Minh đã đưa ra những đường lối chiến lược đúng đắn, khiến cho Việt Minh trở thành tổ chức cách mạng lớn nhất tại Việt Nam thời bấy giờ. Đồng thời, những cuộc vận động như "công nông binh" và khẩu hiệu "độc lập, tự do, cơm áo" đã lan rộng và thu hút đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia.
Cuối cùng, năm 1945 chứng kiến một bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử Việt Nam, khi Nhật Bản đầu hàng trong Chiến tranh thế giới thứ hai và lực lượng cách mạng Việt Nam đã nổi dậy trong Cách mạng tháng Tám. Cuộc cách mạng này dẫn đến sự thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa vào ngày 2 tháng 9 năm 1945, đánh dấu một bước quan trọng trong cuộc đấu tranh giành độc lập và tự do cho dân tộc Việt Nam. Cách mạng tháng Tám không chỉ là đỉnh cao của phong trào cách mạng, mà còn là minh chứng cho sự đoàn kết và quyết tâm của nhân dân Việt Nam trong việc giành lại độc lập từ tay các thế lực xâm lược.
Tổng kết lại, giai đoạn từ 1930 đến 1945 là một giai đoạn đầy biến động, với những thử thách, nhưng cũng là thời kỳ quan trọng đánh dấu sự trưởng thành của phong trào cách mạng Việt Nam, từ sự thành lập của Đảng Cộng sản đến sự hình thành các tổ chức đấu tranh vững mạnh như Việt Minh, và cuối cùng là sự giành lại độc lập vào năm 1945. Những sự kiện này không chỉ đóng góp vào sự nghiệp giành độc lập dân tộc, mà còn là những bài học quý giá về sự kiên trì, đoàn kết và tinh thần yêu nước của người dân Việt Nam.
Trong suốt những năm đầu thập niên 30, phong trào cách mạng của Việt Nam chủ yếu diễn ra trong khuôn khổ của các tổ chức chính trị, xã hội và những cuộc đấu tranh dưới hình thức của các cuộc biểu tình, bãi công, và khởi nghĩa. Mặc dù bị đàn áp mạnh mẽ bởi thực dân Pháp, nhưng tinh thần đấu tranh của nhân dân Việt Nam vẫn không hề suy giảm. Cuộc khởi nghĩa Yên Bái năm 1930, một trong những sự kiện lớn trong phong trào cách mạng thời kỳ này, là một minh chứng rõ ràng cho sự kháng cự kiên cường của người dân Việt Nam đối với ách đô hộ của thực dân Pháp. Mặc dù thất bại, nhưng cuộc khởi nghĩa này đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử, giúp tạo động lực cho các phong trào sau này.
Về mặt xã hội, dưới sự áp bức của thực dân Pháp, Việt Nam trải qua một thời kỳ khó khăn với sự bóc lột tàn nhẫn của chính quyền thực dân. Hệ thống thuế khóa cao, sự đàn áp đối với các quyền tự do dân chủ, và tình trạng nghèo đói lan rộng đã khiến cho xã hội Việt Nam trở nên rối ren và phân hóa. Tuy nhiên, trong bối cảnh đó, nền giáo dục mới bắt đầu phát triển và sự ra đời của báo chí cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc nâng cao nhận thức của người dân về quyền lợi và nghĩa vụ của mình. Chính những yếu tố này đã tạo ra một nền tảng cho phong trào cách mạng phát triển mạnh mẽ vào những năm sau.