Từ năm 1918 đến 1930 là một giai đoạn quan trọng trong lịch sử Việt Nam, đánh dấu sự chuyển biến mạnh mẽ trong bối cảnh xã hội, chính trị và văn hóa. Đây là thời kỳ diễn ra những sự kiện có ảnh hưởng sâu sắc đến con đường đấu tranh giành độc lập, tự làm cho dân tộc Việt Nam, đồng thời cũng phản ánh ánh sáng biến động trong cuộc sống của người dân dưới ách thống trị thực dân Pháp.
Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, tình hình thế giới có những thay đổi lớn, và Việt Nam không nằm ngoài xu hướng đó. Mặc dù chiến tranh đã kết thúc, thực dân Pháp vẫn duy trì sự sử dụng ở Việt Nam và các quốc gia Đông Dương. Tuy nhiên, những năm 1918-1930 lại là thời kỳ mà phong trào cách mạng ở Việt Nam bắt đầu có những bước phát triển quan trọng. Trong khoảng thời gian này, đã xuất hiện nhiều phong trào yêu nước, phản kháng lại chính quyền thực dân, cũng như sự hình thành của các tổ chức cách mạng đầu tiên.
Đầu tiên, cần phải nhanh chóng đến phong trào chống Pháp của tầng lớp trí thức và những người yêu nước. Một trong những dấu ấn quan trọng trong giai đoạn này là phong trào “Tân Việt cách mạng xích” được thành lập vào năm 1928. Đây là tổ chức cách mạng đầu tiên tại Việt Nam mang tính chất hiện đại, với mục tiêu giải phóng dân tộc khỏi hệ thống chính trị của dân tộc Pháp. Phong trào này phản ánh sự chuyển mình của cách mạng Việt Nam từ các phương pháp truyền thông đấu tranh hình thức sang những phương thức hiện đại hơn.
Trong suốt những năm này, hệ thống giáo dục và văn hóa của Việt Nam cũng trải qua nhiều thay đổi. Những năm sau 1918 chứng kiến sự xuất hiện của các phong trào văn hóa, trong đó có phong trào “Tân văn” (Phong khuyến văn hóa mới), phát triển mạnh mẽ trong giới trí thức. Những tờ báo và sách mới xuất hiện đã góp phần lớn trong công việc nâng cao nhận thức của quần chúng nhân dân về quyền lợi của mình, đồng thời làm cho tinh thần yêu nước và đấu tranh chống lại bức ảnh của thực dân Pháp càng trở nên mạnh mẽ.
Sự kiện nổi bật trong giai đoạn này chính là sự ra đời của các tổ chức chính trị và phong trào cách mạng đầu tiên. Vào năm 1925, một sự kiện có ý nghĩa lịch sử là sự ra đời của nhà sáng lập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên do lãnh chúa Nguyễn Ái Quốc (Hồ Chí Minh) sáng lập. Hội này không chỉ thu hút sự tham gia của nhiều trí thức và thanh niên yêu nước mà còn đặt nền móng cho sự hình thành của Đảng Cộng sản Việt Nam sau này. Đây là một bước tắm quan trọng trong lịch sử cách mạng Việt Nam, vì Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên là tổ chức cách mạng đầu tiên ở Việt Nam có tầm nhìn chiến lược về tổ chức và lãnh đạo phong cách cách mạng toàn cầu quốc gia.
Ngoài ra, trong giai đoạn 1918-1930, phong trào đấu tranh của công nhân và nông dân cũng trở nên mạnh mẽ. Với những điều kiện làm việc khắc nghiệt và lương thấp, các công nhân tại các khu công nghiệp ở các thành phố lớn như Hà Nội, Sài Gòn, Hải Phòng đã bắt đầu tổ chức cuộc sống cộng đồng đòi quyền lợi. Đồng thời, tầng lớp nông dân, vốn sử dụng phần lớn dân số Việt Nam, cũng đã tham gia vào các cuộc khởi nghĩa, đặc biệt là các cuộc đấu tranh chống lại bong tróc của địa chủ và chính quyền thực dân. Mặc dù ý nghĩa khởi động này chưa thành công, nhưng chúng vẫn có ý nghĩa quan trọng trong việc tạo ra sự đồng lòng và kết nối trong cộng đồng dân tộc, tạo nền tảng cho những phong trào đấu tranh tiếp theo.
Về mặt chính trị, các chính sách của thực dân Pháp vẫn tiếp tục duy trì sự áp bức đối với nhân dân Việt Nam. Chính sách này bao gồm việc duy trì kiểm soát chặt chẽ các nguồn tài nguyên thiên nhiên, tăng cường khóa thuế và chính sách quân sự khắc nghiệt. Hệ thống cai trị của thực dân Pháp cũng đi kèm với một hệ thống giáo dục có mục tiêu huấn luyện tư tưởng thực dân vào đầu giáo dân dân Việt Nam, hướng làm mất đi tinh thần yêu nước và lòng tự tôn dân tộc. Dù vậy, trong bối cảnh đó, một phần lớn nhân dân Việt Nam vẫn giữ vững lòng yêu nước, tiếp tục đấu tranh và tìm kiếm những con đường giải phóng đất nước.
Về mặt xã hội, trong giai đoạn này, xã hội Việt Nam cũng chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ sự thâm nhập của các phương pháp giá trị Tây Ban Nha. Các thành phố lớn như Hà Nội và Sài Gòn có bằng chứng về kiến trúc phát triển các ngành nghề mới, sự xuất hiện của tầng lớp tư sản và công nhân, đồng thời cũng là nơi diễn ra những hoạt động văn hóa, xã hội có tính new Change. Tuy nhiên, sự phân chia cấp giữa các tầng xã hội trong xã hội Việt Nam hiện nay vẫn rất rõ ràng. Tầng lớp giàu có chủ yếu là những người thuộc giới thống trị, thường là những người quan lại, địa chủ và những người làm việc trong bộ máy thực dân Pháp. Trong khi đó, tầng lớp nghèo khó chủ yếu là nông dân và công nhân, họ sống trong điều kiện khổ cực và thường xuyên phải đối mặt với đói, dịch bệnh và sự bong tróc.
Về mặt tôn giáo, giai đoạn này cũng chứng minh kiến trúc phát triển mạnh mẽ của các phong trào tôn giáo mới, đặc biệt là phong trào Cao Đài, một tôn giáo mới ra đời vào năm 1926. Phong trào Cao Đài đã thu hút một lượng lớn tín đồ, đặc biệt là ở miền Nam Việt Nam. Ngoài ra, Đạo Phật và Đạo Thiên Chúa cũng tiếp tục có ảnh hưởng mạnh mẽ trong xã hội Việt Nam. Tuy nhiên, tôn giáo trong giai đoạn này chủ yếu được nhìn nhận dưới lăng kính của những mối quan hệ giữa các nhóm xã hội, chứ không hoàn toàn tách biệt khỏi các phong trào chính trị và xã hội.
Kinh tế Việt Nam trong giai đoạn này chủ yếu dựa vào nền kinh tế nông nghiệp, với các sản phẩm chủ yếu yếu như lúa bình, cà phê, cao su, và các loại nông sản khác. Tuy nhiên, nền kinh tế này vẫn được phát triển mạnh mẽ bởi các chính sách của thực dân Pháp, khi họ kiểm soát gần như toàn bộ hệ thống giao thông, thương mại và tài chính của Việt Nam. Điều này tạo nên nền kinh tế Việt Nam không thể phát triển một cách độc lập và tự chủ mà luôn phải phục vụ lợi ích của thực dân Pháp.
Tóm lại, giai đoạn từ năm 1918 đến 1930 là một thời kỳ quan trọng trong lịch sử Việt Nam, đánh dấu sự chuyển mình của các phong cách yêu nước và cách mạng, đồng thời phản ánh ánh sáng sâu sắc nhất trong xã hội Việt Nam dưới sự sử dụng của thực dân Pháp. Những sự kiện và biến động trong giai đoạn này đã góp phần làm tiền đề cho những phong trào cách mạng lớn hơn trong những thập kỷ tiếp theo, mở đường cho cuộc cách mạng Tháng Tám 1945 và sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.