Trong kho tàng văn học thế giới, có những tác phẩm không chỉ chinh phục người đọc bởi những câu chuyện đầy kịch tính, mà còn bởi sức mạnh kỳ diệu trong từng câu chữ, những giá trị nhân văn mà chúng mang lại, giúp ta nhận thức sâu sắc về bản chất con người và xã hội. “Những người khốn khổ” của Victor Hugo là một trong những tác phẩm như vậy, không chỉ vươn lên như một kiệt tác văn học mà còn là một bản trường ca về lòng nhân ái, về tình yêu thương và khát vọng công lý vĩnh cửu. Được viết vào thế kỷ 19, nhưng những thông điệp trong tác phẩm của Hugo vẫn giữ nguyên giá trị cho đến tận ngày nay, mang đến những bài học vô giá cho những thế hệ sau.
“Những người khốn khổ” kể về hành trình đầy đau khổ và gian truân của Jean Valjean, một người đàn ông bị kết án 19 năm tù giam vì ăn cắp bánh mì cứu gia đình, và sau khi ra tù, phải sống trong một xã hội khép kín, đầy định kiến và kỳ thị. Tưởng chừng như số phận đã quá nghiệt ngã với Valjean, nhưng chính trong những thử thách đó, anh đã tìm thấy được sức mạnh để thay đổi cuộc đời mình và giúp đỡ những người xung quanh. Tác phẩm này không chỉ là câu chuyện về một con người đơn lẻ đối mặt với nghịch cảnh, mà còn là bức tranh khắc họa những vấn đề sâu sắc của xã hội: sự phân biệt giai cấp, nghèo đói, áp bức, và tình trạng thiếu công lý. Chính vì thế, tác phẩm không chỉ mang đậm tính lịch sử mà còn rất gần gũi và thiết thực với vấn đề của xã hội hiện đại.
Một trong những yếu tố khiến tôi yêu thích và say mê tác phẩm này chính là sự phản ánh sâu sắc về tâm lý con người, sự đấu tranh không ngừng nghỉ của những nhân vật trong tác phẩm để tìm kiếm tự do, công lý và sự cứu rỗi. Jean Valjean là nhân vật chính mà Hugo dành nhiều sự tập trung và phát triển nhất. Từ một kẻ tội đồ bị xã hội ruồng bỏ, Valjean dần trở thành một con người đầy lòng nhân ái, sẵn sàng hy sinh tất cả để bảo vệ những người yếu thế. Một trong những câu nói nổi tiếng của Jean Valjean trong tác phẩm đã để lại ấn tượng sâu sắc trong tôi: “Lòng khoan dung là cách duy nhất để chúng ta làm được những việc lớn lao.” Câu nói này không chỉ phản ánh tinh thần tha thứ và lòng khoan dung của nhân vật mà còn là một thông điệp lớn mà tác phẩm muốn truyền tải: trong thế giới này, lòng khoan dung và yêu thương là những giá trị không thể thiếu để con người có thể sống chung trong hòa bình, để xóa bỏ hận thù và chia rẽ, và để chữa lành những vết thương sâu trong lòng xã hội.
Bên cạnh nhân vật chính Jean Valjean, tác phẩm còn giới thiệu những nhân vật phụ vô cùng ấn tượng và đa chiều, mỗi người đều mang trong mình những câu chuyện và những triết lý sống khác nhau. Fantine, một người phụ nữ nghèo khổ, phải bán thân xác để nuôi con, là hiện thân của sự hy sinh và tình mẫu tử thiêng liêng. Cosette, con gái của Fantine, lớn lên trong hoàn cảnh khốn khó, nhưng cô không bao giờ từ bỏ hy vọng về một cuộc sống tốt đẹp hơn. Marius, một chàng trai trẻ với lý tưởng cao cả, và Javert, một viên cảnh sát cứng nhắc, luôn sống trong sự ám ảnh về công lý và pháp luật, đều là những nhân vật giúp làm nổi bật những chủ đề của tác phẩm: đấu tranh nội tâm, sự hy sinh, và câu hỏi về bản chất của công lý.
Tình yêu là một trong những yếu tố không thể thiếu trong “Những người khốn khổ.” Tình yêu giữa Jean Valjean và Cosette là một tình yêu thương vô bờ bến, một tình yêu mà Valjean dành cho cô như chính con gái của mình. Câu chuyện tình yêu này không chỉ là biểu tượng của lòng nhân ái mà còn là hình ảnh của sự hy sinh và bảo vệ người khác dù có phải chịu đựng gian khổ đến đâu. Đặc biệt, mối tình giữa Cosette và Marius, dù không phải là trung tâm của toàn bộ tác phẩm, nhưng cũng phản ánh những giá trị vĩnh cửu về lòng trung thành, về hy vọng và khát vọng về một thế giới tốt đẹp hơn.
Trong thế giới hiện đại, dù chúng ta đã có những tiến bộ đáng kể về kinh tế, khoa học và công nghệ, nhưng nhiều vấn đề xã hội mà Hugo phản ánh trong tác phẩm vẫn còn tồn tại đến ngày nay. Đó là sự phân biệt giai cấp, những bất công trong xã hội, và những người bị bỏ lại phía sau trong guồng quay của cuộc sống. Những câu chuyện về Jean Valjean, Fantine, Cosette, Marius và Javert không chỉ là những hình mẫu của quá khứ mà còn là những bài học sâu sắc cho chúng ta về cách đối diện với xã hội đương đại. Trong một thế giới đầy rẫy những bất công, liệu chúng ta có thể tìm được lối thoát cho mình và cho người khác? Liệu chúng ta có thể mở rộng vòng tay để tha thứ và yêu thương, để giúp đỡ những con người đang vật lộn với nghịch cảnh?
Tác phẩm “Những người khốn khổ” là một kiệt tác văn học vĩ đại không chỉ vì câu chuyện hấp dẫn mà còn bởi những giá trị nhân văn sâu sắc mà nó mang lại. Victor Hugo đã thành công trong việc khắc họa một bức tranh sinh động về con người, về xã hội và về những vấn đề mà ta vẫn phải đối mặt cho đến tận ngày nay. Cuốn sách không chỉ dạy chúng ta về lòng khoan dung, sự tha thứ và lòng yêu thương mà còn giúp chúng ta nhận thức được rằng, dù cuộc sống có đầy rẫy những thử thách và bất công, nhưng tình yêu thương và lòng nhân ái vẫn là sức mạnh có thể thay đổi mọi thứ. Và qua đó, tôi nhận ra rằng, chính những phẩm chất ấy – sự tha thứ, lòng nhân ái và tình yêu thương – mới là những gì có thể cứu rỗi thế giới này, bất kể thời đại nào.
