Cống hiến và hưởng thụ là hai phạm trù tưởng chừng như đối lập, nhưng thực ra chúng gắn bó mật thiết với nhau, tạo thành những yếu tố không thể thiếu trong một cuộc sống đầy đủ và có ý nghĩa. Đặc biệt đối với thế hệ trẻ – những người đang trong quá trình hình thành nhân cách, mục tiêu sống và lý tưởng cá nhân, việc nhận thức rõ ràng về cống hiến và hưởng thụ sẽ giúp họ không chỉ phát triển bản thân mà còn đóng góp tích cực vào sự phát triển của xã hội, của đất nước. Tuy nhiên, để hiểu và thực hành đúng đắn hai khái niệm này, tuổi trẻ cần phải có một cái nhìn sâu sắc, toàn diện, và đồng thời biết cách kết hợp chúng một cách hài hòa trong suốt cuộc đời mình.
Cống hiến không chỉ đơn thuần là hành động lao động, mà là sự hy sinh, là những đóng góp vô hình nhưng vô cùng quan trọng đối với sự phát triển của cộng đồng, đất nước và thế giới. Cống hiến không chỉ được thể hiện qua công việc mà còn qua những hành động thiết thực như sự tham gia vào các hoạt động cộng đồng, giúp đỡ những người khó khăn, bảo vệ môi trường hay đấu tranh cho công lý, bình đẳng. Trong quá trình cống hiến, mỗi người không chỉ tìm thấy niềm vui trong việc làm chủ cuộc sống của mình, mà còn thấy rằng mình đóng góp vào một cái gì đó lớn lao hơn, có ý nghĩa hơn – đó chính là mục tiêu chung của cả xã hội. Như Victor Hugo từng nói: “Không có niềm hạnh phúc nào lớn lao hơn là làm điều thiện cho người khác.” Câu nói này khẳng định rằng cống hiến không chỉ mang lại những lợi ích vật chất mà còn là những giá trị vô hình mà mỗi người đều cảm nhận được trong suốt cuộc đời mình. Cống hiến là hành động đưa con người đến gần hơn với lý tưởng về một cuộc sống công bằng, hòa bình và tiến bộ.
Tuy nhiên, cống hiến không phải là một con đường trải đầy hoa hồng. Nó đòi hỏi sự kiên trì, nhẫn nại và đôi khi là cả sự hy sinh. Nhưng chính trong những lúc khó khăn ấy, chúng ta lại tìm thấy sức mạnh nội tại, nhận ra rằng giá trị của cống hiến không chỉ nằm ở những kết quả trước mắt mà còn ở quá trình mà chúng ta đã trải qua, ở những bài học mà chúng ta đã học được, ở những mối quan hệ mà chúng ta đã xây dựng. Cống hiến là sự liên tục làm mới chính mình và xã hội, là sự nỗ lực không ngừng để cải thiện điều kiện sống của mọi người.
Trong khi đó, hưởng thụ là một yếu tố không thể thiếu trong cuộc sống, nhưng phải hiểu và thực hành nó một cách đúng đắn. Hưởng thụ không có nghĩa là chỉ tìm kiếm sự thỏa mãn cho những ham muốn cá nhân mà quên đi trách nhiệm xã hội, mà là khả năng thưởng thức những thành quả của cuộc sống sau những nỗ lực lao động, cống hiến. Hưởng thụ là sự tái tạo sức lực, là nguồn động lực để chúng ta tiếp tục cống hiến và phấn đấu. Nhưng hưởng thụ cũng cần có sự tỉnh táo và ý thức để không trở thành một lối sống thiếu cân nhắc, không bền vững. Khi hưởng thụ, tuổi trẻ cần phải hiểu rằng đó là phần thưởng xứng đáng cho những nỗ lực và thành quả lao động của bản thân, và quan trọng hơn, phải biết tận hưởng trong giới hạn của lý trí và trách nhiệm với cộng đồng.
Trong xã hội hiện đại, đặc biệt là trong bối cảnh toàn cầu hóa, khi mà những giá trị vật chất dường như đang chiếm ưu thế, tuổi trẻ dễ dàng rơi vào cám dỗ của việc chỉ tìm kiếm sự thỏa mãn cá nhân, quên đi những giá trị tinh thần và trách nhiệm đối với cộng đồng. Việc chỉ biết hưởng thụ mà thiếu sự cống hiến sẽ dẫn đến một cuộc sống thiếu mục đích, vô nghĩa và nhanh chóng đi đến bế tắc. Đó là lý do tại sao, nếu không có sự cân bằng giữa cống hiến và hưởng thụ, chúng ta sẽ không thể thực sự đạt được hạnh phúc, không thể xây dựng một cuộc sống bền vững, đầy đủ và trọn vẹn.
Như Aristotle từng khẳng định: “Cái tốt đẹp là cái có sự cân bằng giữa thừa thãi và thiếu thốn.” Cống hiến và hưởng thụ chính là sự cân bằng đó. Cống hiến sẽ giúp con người có thể đóng góp cho xã hội, tạo ra những giá trị tích cực cho cộng đồng, nhưng nếu thiếu sự hưởng thụ đúng mực, con người sẽ trở nên mệt mỏi, kiệt sức và mất đi động lực. Ngược lại, nếu chỉ biết hưởng thụ mà không có cống hiến, người ta sẽ trở thành những kẻ ích kỷ, không có mục tiêu sống và rơi vào tình trạng trống rỗng. Để sống một cuộc đời ý nghĩa, người trẻ phải nhận thức rằng cống hiến và hưởng thụ không phải là hai yếu tố tách biệt, mà là hai phần không thể thiếu trong một vòng tròn khép kín, trong đó cống hiến là động lực tạo ra những giá trị, còn hưởng thụ là phần thưởng cho những giá trị đó.
Chỉ khi nào tuổi trẻ nhận thức đúng đắn về cống hiến và hưởng thụ, họ mới có thể tạo ra một cuộc sống phong phú và đầy ý nghĩa. Cống hiến sẽ giúp chúng ta phát triển, trưởng thành và góp phần thay đổi thế giới theo chiều hướng tích cực, trong khi hưởng thụ là phần thưởng để chúng ta có thể tái tạo sức lực, tìm thấy niềm vui và động lực để tiếp tục cống hiến. Hơn nữa, hưởng thụ đúng mức cũng giúp mỗi cá nhân giữ gìn được tinh thần lạc quan, yêu đời và không bị cuốn vào vòng xoáy của sự mệt mỏi, căng thẳng. Sự kết hợp giữa hai yếu tố này là một quá trình phát triển bền vững, trong đó mỗi người có thể vừa đóng góp cho xã hội, vừa chăm sóc bản thân, tạo dựng một cuộc sống cân bằng, hạnh phúc và có ý nghĩa.
Cuối cùng, cống hiến và hưởng thụ không phải là hai thái cực mà là hai mặt của một cuộc sống hài hòa. Cống hiến không chỉ là trách nhiệm mà là cơ hội để mỗi người tìm thấy mục đích sống, còn hưởng thụ là cách để chúng ta tái tạo sức lực, tìm thấy hạnh phúc và tiếp tục hành trình cống hiến của mình. Tuổi trẻ, với sức sống mãnh liệt và lý tưởng cao đẹp, chính là lực lượng chủ chốt trong việc tạo ra một xã hội công bằng, bình đẳng và tiến bộ. Cống hiến và hưởng thụ, khi được thực hành đúng đắn, sẽ giúp thế hệ trẻ không chỉ phát triển bản thân mà còn đóng góp vào sự phát triển bền vững của cả nhân loại.
