Nhà văn người Mỹ William Faulkner từng nói: “The past is never dead. It’s not even past” (Quá khứ không bao giờ chết, nó thậm chí chưa từng là quá khứ). Tác phẩm “Đất Rừng Phương Nam” của Đoàn Giỏi là minh chứng sống động cho sức mạnh của quá khứ, nơi lịch sử, văn hóa và thiên nhiên hòa quyện thành một bản anh hùng ca.
Câu chuyện kể về hành trình phiêu bạt của cậu bé An – một đứa trẻ mất gia đình giữa thời loạn lạc, phải tự mình vượt qua muôn vàn thử thách trên vùng đất phương Nam rộng lớn. Không chỉ là câu chuyện về một nhân vật, “Đất Rừng Phương Nam” còn mở ra trước mắt người đọc bức tranh thiên nhiên trù phú với những cánh rừng tràm bạt ngàn, sông nước Cửu Long cuộn chảy và muôn loài sinh vật hòa mình vào nhịp thở của đất trời. Từ khung cảnh ấy, tác phẩm khắc họa cuộc sống bình dị mà đậm đà bản sắc của người dân Nam Bộ – những con người chân chất, nghĩa tình nhưng không kém phần kiên cường trước ngoại xâm.
Đặc biệt, qua giọng văn mộc mạc mà giàu chất thơ, Đoàn Giỏi đã khéo léo kết nối giá trị truyền thống với tư duy hiện đại. Trong thời đại mà con người ngày càng xa rời thiên nhiên, tác phẩm như một lời nhắc nhở rằng: chính đất, rừng, và sông nước đã nuôi dưỡng không chỉ thể xác mà cả tâm hồn con người. Như nhà văn Gabriel Garcia Marquez từng viết: “Người ta lớn lên không phải nhờ số năm sống, mà nhờ những thử thách và bài học cuộc đời.” Cậu bé An chính là hiện thân của tinh thần ấy – nhỏ bé giữa thiên nhiên bao la, nhưng không ngừng lớn mạnh qua những bài học khắc nghiệt của cuộc sống.
Hơn cả một câu chuyện lịch sử, “Đất Rừng Phương Nam” còn là bản tình ca gửi đến người đọc ở mọi thời đại. Tác phẩm tôn vinh vẻ đẹp thiên nhiên, đề cao tình người và khơi gợi niềm tự hào dân tộc. Như lời của Lev Tolstoy: “Văn học là bức thông điệp gửi đến muôn đời,” cuốn sách của Đoàn Giỏi không chỉ là một tác phẩm văn học xuất sắc mà còn là một di sản tinh thần trường tồn với thời gian, một viên ngọc quý trong kho tàng văn học Việt Nam.