Có một thứ tình cảm thiêng liêng mà con người, dù ở bất kỳ thời đại hay dân tộc nào, đều không thể chối từ: tình yêu đất nước. Tình yêu ấy như mạch nước ngầm chảy qua từng trang sử, như ánh sáng bất diệt soi rọi cả những giai đoạn tăm tối nhất của lịch sử. Nhà văn Pháp Romain Rolland từng nói: “Chỉ có một thứ tình yêu duy nhất vĩnh cửu trên đời, đó là tình yêu đất nước.” Nhưng làm thế nào để định nghĩa một cách trọn vẹn tình yêu ấy trong cả chiều sâu cảm xúc lẫn chiều rộng hành động?
Tình yêu đất nước trước hết là tiếng gọi từ trái tim. Đó không phải là một cảm xúc xa xỉ hay tách rời khỏi đời sống, mà được dệt nên từ những điều bình dị nhất. Làm sao không yêu khi mỗi ngày ta bước trên mảnh đất quê hương, nghe tiếng chim hót trên cánh đồng, ngắm dòng sông chảy qua làng mạc? Những hình ảnh ấy, như Nguyễn Đình Thi từng viết trong bài thơ Đất nước, gợi lên một vẻ đẹp sâu lắng:
“Nước chúng ta
Nước những người chưa bao giờ khuất,
Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất
Những buổi ngày xưa vọng nói về.”
Tình yêu đất nước không chỉ là sự chiêm ngưỡng vẻ đẹp của hiện tại, mà còn là lòng tri ân đối với quá khứ. Đất nước là nơi tổ tiên ta đã ngã xuống để bảo vệ từng tấc đất, từng nhành cây, từng giọt nước. Đó là tiếng gọi thúc giục chúng ta không ngừng ghi nhớ và biết ơn những hy sinh ấy, như câu ca dao xưa từng nhắc nhở: “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây, uống nước nhớ nguồn.”
Thế nhưng, tình yêu đất nước không thể chỉ dừng lại ở cảm xúc, mà phải được thể hiện qua hành động cụ thể, bởi “yêu” mà không hành động thì chỉ là những lời sáo rỗng. Tình yêu đất nước trong thời hiện đại không còn là việc đứng trên chiến trường bảo vệ biên cương như cha ông ta ngày trước, mà là trách nhiệm dựng xây và phát triển quê hương trong hòa bình. Yêu đất nước là ý thức bảo vệ môi trường khi nhặt một mẩu rác trên đường, là chăm chỉ học tập để đóng góp trí tuệ cho tương lai dân tộc, là biết trân trọng và gìn giữ bản sắc văn hóa trước những làn sóng hội nhập toàn cầu.
Tình yêu đất nước còn là sự thẳng thắn đối diện với những điều chưa hoàn thiện. Nếu chỉ tự hào mà không nhận thức được những hạn chế, chúng ta sẽ dễ dàng rơi vào sự tự mãn. Yêu đất nước cũng là dám nhìn vào những vấn đề như tham nhũng, ô nhiễm môi trường, sự bất công trong xã hội và quyết tâm thay đổi. Như Chủ tịch Hồ Chí Minh từng dạy: “Nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh là do các công dân của nước làm nên.” Tình yêu đất nước chân chính không chấp nhận sự an phận mà luôn khao khát vươn lên để biến những ước mơ lớn lao thành hiện thực.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa, tình yêu đất nước càng cần được định nghĩa rộng hơn. Yêu quê hương không có nghĩa là đóng khung mình trong ranh giới quốc gia, mà là làm sao để văn hóa, tri thức và giá trị của dân tộc có thể lan tỏa đến cộng đồng quốc tế. Những người trẻ ngày nay, dù sống ở Việt Nam hay ở nước ngoài, đều có thể thể hiện tình yêu đất nước bằng việc quảng bá ngôn ngữ, nghệ thuật, hay phát minh khoa học mang dấu ấn Việt.
Tình yêu đất nước, cuối cùng, không phải là một đặc quyền chỉ dành cho những nhà lãnh đạo hay những anh hùng nổi tiếng trong lịch sử. Đó là ngọn lửa âm thầm cháy trong trái tim mỗi con người, từ những điều nhỏ bé nhất. Khi mỗi cá nhân biết yêu quê hương bằng cả trí tuệ và trái tim, khi mỗi hành động nhỏ đều góp phần làm nên một bức tranh lớn, thì tình yêu đất nước sẽ trở thành nguồn năng lượng bất tận để dân tộc trường tồn và phát triển. Như nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm từng viết trong trường ca Mặt đường khát vọng:
“Đất là nơi anh đến trường
Nước là nơi em tắm
Đất Nước là nơi ta hò hẹn
Đất Nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm.”
Tình yêu đất nước vì thế không phải là điều gì xa xôi hay trừu tượng. Đó là sự hòa quyện của những kỷ niệm cá nhân và trách nhiệm cộng đồng, của cảm xúc thiêng liêng và hành động thực tế. Để yêu đất nước, không cần những điều to tát, chỉ cần mỗi người biết sống đúng với giá trị của mình, bởi đất nước chính là tổng hòa của những con người ấy. Và khi trái tim mỗi người cùng ngân lên nhịp đập yêu thương, đất nước sẽ mãi mãi là ngôi nhà chung đầy kiêu hãnh.
