Kỹ thuật trồng cây chôm chôm là một trong những yếu tố quan trọng để đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh của cây, năng suất và chất lượng trái. Cây chôm chôm thuộc nhóm cây ăn quả nhiệt đới, phát triển tốt ở những vùng có khí hậu nóng ẩm, độ ẩm cao và đất đai phù hợp. Việt Nam, đặc biệt là các tỉnh miền Đông Nam Bộ và Tây Nguyên, là nơi trồng nhiều cây chôm chôm, mang lại giá trị kinh tế cao cho người nông dân. Tuy nhiên, để cây chôm chôm đạt năng suất tối đa và cho trái chất lượng, người trồng cần phải nắm vững những kỹ thuật trồng, chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh.
Một trong những yếu tố quyết định đến sự thành công trong việc trồng cây chôm chôm là chọn giống. Giống chôm chôm có ảnh hưởng lớn đến chất lượng trái cũng như khả năng sinh trưởng và chống chịu sâu bệnh. Các giống chôm chôm phổ biến tại Việt Nam bao gồm giống chôm chôm nhãn, chôm chôm đỏ, và chôm chôm hồng. Mỗi giống có những đặc điểm riêng biệt về hình dạng trái, hương vị và khả năng chịu khô hạn. Chọn giống phù hợp với điều kiện khí hậu và nhu cầu thị trường là điều rất quan trọng. Các giống chôm chôm thường được nhân giống bằng cách chiết cành hoặc ghép, giúp đảm bảo chất lượng và đồng đều về khả năng phát triển.
Sau khi chọn giống, việc chuẩn bị đất trồng cho cây chôm chôm là rất quan trọng. Cây chôm chôm ưa thích loại đất tơi xốp, giàu dinh dưỡng và có độ pH từ 5,5 đến 6,5. Cây không chịu được đất ngập úng, vì vậy, trước khi trồng, cần phải cải tạo đất, làm sạch cỏ dại, loại bỏ các tàn dư cây cối, và cải thiện độ thoát nước của đất. Việc bón vôi để điều chỉnh độ pH của đất là cần thiết nếu đất quá chua. Trước khi trồng, nông dân cần phải đào hố trồng có kích thước khoảng 50cm x 50cm x 50cm, sau đó bón phân hữu cơ hoặc phân vi sinh vào hố để cung cấp dưỡng chất cho cây.
Cây chôm chôm cần có không gian phát triển rộng rãi, vì vậy khoảng cách trồng giữa các cây nên từ 8 đến 10 mét. Điều này giúp cây có đủ không gian để phát triển tán lá và tạo bóng mát cho trái, đồng thời giảm bớt sự cạnh tranh dinh dưỡng và ánh sáng giữa các cây. Trong quá trình trồng, cần chú ý đặt cây giống sao cho cổ rễ ngang với mặt đất, không quá sâu hay quá nông. Khi trồng cây, cần phải tưới nước ngay để giúp cây ổn định và nhanh chóng phát triển rễ.
Kỹ thuật chăm sóc cây chôm chôm rất quan trọng trong suốt quá trình phát triển của cây. Một trong những yếu tố quan trọng nhất là việc tưới nước. Cây chôm chôm cần lượng nước đều đặn, đặc biệt là trong mùa khô hoặc khi cây mới trồng để cây nhanh chóng hồi phục. Tuy nhiên, cây cũng không chịu được ngập úng, vì vậy, việc thoát nước tốt là cần thiết. Trong mùa mưa, việc chăm sóc cây cần chú ý đến việc thoát nước để tránh tình trạng úng nước, gây thối rễ.
Bón phân cho cây chôm chôm là một phần quan trọng trong quá trình chăm sóc cây. Cây chôm chôm cần nhiều dinh dưỡng, đặc biệt là trong các giai đoạn sinh trưởng và ra hoa. Nông dân cần phải bón phân hữu cơ, phân vi sinh và các loại phân hóa học như phân đạm, phân lân, phân kali trong các thời điểm thích hợp để cây phát triển mạnh mẽ và ra trái nhiều. Phân bón nên được chia thành nhiều đợt bón trong năm, bón vào đầu mùa mưa để cung cấp dinh dưỡng cho cây trong giai đoạn sinh trưởng.
Cắt tỉa cành là một công đoạn không thể thiếu trong kỹ thuật chăm sóc cây chôm chôm. Cây chôm chôm cần được tỉa bỏ những cành yếu, cành khô, cành bị sâu bệnh để giúp cây phát triển mạnh mẽ và thông thoáng. Tỉa cành còn giúp cây có cấu trúc vững chắc và dễ dàng nhận ánh sáng mặt trời, từ đó thúc đẩy quá trình ra hoa, kết trái. Cắt tỉa cũng giúp hạn chế sự lây lan của sâu bệnh, giảm bớt việc cắt bỏ cành bị hỏng sau này.
Một vấn đề quan trọng khi trồng cây chôm chôm là phòng trừ sâu bệnh. Cây chôm chôm thường bị một số loại sâu bệnh tấn công như sâu đục trái, rệp sáp, bệnh thối trái, nấm bệnh trên lá và cành. Các biện pháp phòng trừ bao gồm việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học hoặc hóa học, kết hợp với các biện pháp thủ công như tỉa cành, dọn dẹp tàn dư cây cối và vệ sinh vườn cây. Tuy nhiên, cần phải sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đúng cách, tuân thủ thời gian cách ly trước khi thu hoạch để đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng và môi trường.
Cây chôm chôm cần có sự thụ phấn để ra quả, mặc dù cây chôm chôm có thể tự thụ phấn nhưng quá trình thụ phấn có thể được hỗ trợ tốt hơn nhờ sự can thiệp của gió và côn trùng. Việc đảm bảo môi trường vườn cây thuận lợi cho các loại côn trùng như ong và bướm cũng giúp tăng cường tỷ lệ thụ phấn và đảm bảo cây ra quả đồng đều.
Thu hoạch quả chôm chôm là công đoạn cuối cùng và vô cùng quan trọng. Quả chôm chôm cần được thu hoạch khi đã chín, nhưng chưa quá mềm, vì sẽ dễ bị dập nát trong quá trình vận chuyển. Thời gian thu hoạch thường diễn ra vào mùa hè, khi quả chôm chôm bắt đầu chuyển sang màu đỏ hoặc vàng tươi. Việc thu hoạch phải nhẹ nhàng để tránh làm dập nát quả, làm giảm chất lượng. Sau khi thu hoạch, quả chôm chôm cần được bảo quản đúng cách để giữ được độ tươi ngon và giá trị thương phẩm.
Kỹ thuật trồng cây chôm chôm không chỉ đòi hỏi người trồng phải có kiến thức về cây trồng mà còn cần sự kiên nhẫn và chăm sóc tỉ mỉ từ giai đoạn trồng cây cho đến thu hoạch. Việc áp dụng đúng các kỹ thuật sẽ giúp cây chôm chôm phát triển mạnh mẽ, cho trái chất lượng cao và đạt năng suất tối đa, từ đó mang lại lợi nhuận cao cho nông dân.