Câu 1: Đâu là dấu hiện nhận biết một điển tích, điển cố?
A. Gắn với một sự kiện lịch sử.
B. Gắn với một danh lam thắng cảnh.
C. Gắn với một nhân vật lịch sử.
D. Đằng sau là một câu chuyện hay sự việc, câu kinh, câu thơ nào đó.
Câu 2: Điển tích, điển cố được sử dụng trong văn bản của người Việt có nguồn gốc từ đâu?
A. Trung Quốc và từ văn học cổ nước ngoài.
B. Ấn Độ và từ văn học cổ trong nước.
C. Trung Quốc và từ văn học cổ trong nước.
D. Nhật Bản và từ văn học cổ nước ngoài.
Câu 3: Tác dụng của điển tích, điển cố là gì?
A. Làm cho câu văn, câu thơ thêm hài hước, thú vị.
B. Làm cho câu văn, câu thơ cô đúc, hàm súc, uyên bác, giữ cho lời văn sự trang nhã.
C. Làm cho câu văn, câu thơ thêm dài, thêm hay.
D. Làm cho câu văn, câu thơ cô đúc, hàm súc, uyên bác, tránh nói thẳng những điều thô tục, sỗ sàng, giữ cho lời văn sự trang nhã.
Câu 4: Tìm điển tích, điển cố trong hai câu thơ dưới đây:
Đội trời đạp đất ở đời,
Họ Từ tên Hải vốn người Việt Đông.
A. Họ từ tên Hải.
B. Vốn người Việt Đông.
C. Đội trời đạp đất.
D. Đội trời đạp đất ở đời.
Câu 5: Tìm điển tích, điển cố trong hai câu thơ dưới đây:
Nhớ ơn chín chữ cao sâu,
Ba thu dọn lại một ngày dài ghê.
A. Chín chữ, ba thu.
B. Một ngày dài ghê.
C. Chín chữ cao sâu.
D. Ba thu dọn lại.
Câu 6: Tìm điển tích, điển cố trong hai câu thơ dưới đây:
Vân Tiên tả đột hữu xung
Khác gì Trương Tử mở vòng Đương Dương.
A. Vân Tiên.
B. Trương Tử mở vòng Đương Dương.
C. Tả đột hữu xung.
D. Vân Tiên tả đột hữu xung
Câu 7: Tìm điển tích, điển cố trong hai câu thơ dưới đây:
Công danh nam tử còn vương nợ
Luống thẹn tai nghe chuyện Vũ Hầu.
A. Nam tử còn vương nợ.
B. Chuyện Vũ Hầu.
C. Luống thẹn tai nghe.
D. Công danh nam tử.
Câu 8:Tìm điển tích, điển cố trong hai câu thơ dưới đây:
Còn chi nữa cánh hoa tàn
Tơ lòng đã đứt, dây đàn Tiểu Lân.
A. Cánh hoa tàn.
B. Dây đàn Tiểu Lân.
C. Tơ lòng đã đứt.
D. Tơ lòng đã đứt, dây đàn Tiểu Lân.
Câu 9: Tìm điển tích, điển cố trong hai câu thơ dưới đây:
Lỡ làng nước đục bụi trong
Trăm năm để một tấm lòng từ đây.
A. Nước đục bụi trong.
B. Trăm năm để một tấm lòng.
C. Lỡ làng.
D. Một tấm lòng.
Câu 10: Tìm điển tích, điển cố trong hai câu thơ dưới đây:
Xắn tay mở khóa Động Đào
Rẽ mây trông tỏ lối vào Thiên Thai.
A. Lối vào Thiên Thai.
B. Rẽ mây trông tỏ.
C. Động Đào, Thiên Thai.
D. Xắn tay mở khóa.
Câu 11:Câu thơ nào dưới đây chứa điển tích, điển cố?
A. Thúy Kiều là chị, em là Thúy Vân.
B. Mai cốt cách, tuyết tinh thần.
C. Trăm năm trong cõi người ta.
D. Những điều trông thấy mà đau đớn lòng.
Câu 12: Giải thích điển cố được in đậm trong câu thơ dưới đây:
Non Yên dầu chẳng tới miền
Nhớ chàng thăm thẳm đường lên bằng trời.
(Chinh phụ ngâm – Đặng Trần Côn)
A. Là một ngọn núi ở phía Bắc Việt Nam.
B. Là tứ núi Yên Nhiên ở vùng ngoại Mông, gắn với việc Đậu Hiến thời Hậu Hán đuổi giặc Thiều Vu lên núi Yên Nhiên liền khắc đá ghi công ở đó rồi trở về.
C. Là một danh lam thắng cảnh nổi tiếng ở Trung Quốc gắn với công cuộc mở mang bờ cõi của Đại Thanh.
Câu 14: Giải thích điển cố được in đậm trong câu thơ dưới đây:
Trải qua một cuộc bể dâu
Những điều trông thấy mà đau đớn lòng
(Chinh phụ ngâm – Đặng Trần Côn)
A. Bể dâu là một biến thể của điển cố nguyên gốc “thương hải tang điền”, chỉ sự thay đổi của cuộc đời. Điển này được mượn từ sách Liệt tiên truyện.
B. Bể dâu là một hồ nước, xung quanh trồng rất nhiều cây dâu, chỉ sự trôi nổi, lênh đênh.
C. Bể dâu là một biến thể của điển cố nguyên gốc “thương hải tang điền”, chỉ sự mới mẻ, thay đổi của thiên nhiên, đất trời.
D. Bể dâu chỉ sự lận đận, vất vả khi phải thay đổi môi trường sống của con người.
Câu 15: Điển cố nào dưới đây nói về địa thế núi non hiểm trở?
A. Bách nhị sơn hải.
B. Bách nhị sơn hà.
C. Bát nhị sơn hà.
D. Bách nhị hoặc bách nhị sơn hà.
Câu 16: Nhận xét nào sau đây đúng nhất với điển tích, điển cố?
A. Điển tích, điển cố thường là những câu dài, với tác dụng để làm phong phú nội dung biểu đạt.
B. Thường được sử dụng để giúp tác phẩm thêm bác học, triết lý.
C. Chỉ gói gọn trong một vài từ, nhưng vẫn có thể biểu đạt một nội dung phong phú, dẫn đến tính chất của điển cố là gợi mở và kích thích sự liên tưởng của độc giả.
D. Giúp đọc giả hiểu hơn chủ đề mà tác giả muốn đề cập đến.
Câu 17: Đâu là đặc điểm nổi bật nhất của điển tích, điển cố?
A. Tính cô đọng, hàm súc.
B. Tính hài hước, hóm hỉnh.
C. Tính sâu sắc, nặng triết lý.
D. Tính sáng tạo, mới mẻ.
Câu 18: Điển tích, điển cố thường được sử dụng trong giai đoạn văn học nào?
A. Văn học hiện đại.
B. Văn học hậu hiện đại.
C. Văn học kháng chiến.
D. Văn học trung đại.
Câu 19: Đâu không phải là mục đích khi các nhà văn, nhà thơ mượn điển tích, điển cố vào trong sáng tác?
A. Xây dựng hình tượng nhân vật.
B. Miêu tả hoàn cảnh chính trị, xã hội đương thời.
C. Giúp cho tác phẩm thêm hài hước, gây được tiếng cười.
D. Bộc lộ chí hướng.
Câu 20: Theo em, đâu là tác dụng lớn nhất của việc sử dụng những điển tích, điển cố trong nền văn học Việt Nam là gì?
A. Tăng cường sự giao thoa văn hóa giữa các quốc gia.
B. Làm giàu, làm đẹp khả năng diễn đạt của ngôn ngữ dân tộc.
C. Khiến tác phẩm càng thêm bác học, sâu sắc.
D. Giúp tác giả và tác phẩm có sức sống lâu bền trong nền văn học Việt Nam.
Đáp án tham khảo:
Câu 1: Đáp án đúng là D. Đằng sau là một câu chuyện hay sự việc, câu kinh, câu thơ nào đó. Điển tích, điển cố thường gắn liền với một câu chuyện hoặc sự kiện lịch sử, văn học.
Câu 2: Đáp án đúng là A. Trung Quốc và từ văn học cổ nước ngoài. Điển tích, điển cố trong văn học Việt Nam chủ yếu có nguồn gốc từ văn học Trung Quốc hoặc các nền văn học cổ khác.
Câu 3: Đáp án đúng là D. Làm cho câu văn, câu thơ cô đúc, hàm súc, uyên bác, tránh nói thẳng những điều thô tục, sỗ sàng, giữ cho lời văn sự trang nhã. Điển tích, điển cố giúp tăng tính trang nhã, cô đọng của câu văn.
Câu 4: Đáp án đúng là C. Đội trời đạp đất. Đây là điển cố chỉ ý chí mạnh mẽ, vượt qua mọi khó khăn.
Câu 5: Đáp án đúng là A. Chín chữ, ba thu. "Chín chữ cao sâu" chỉ công ơn sinh thành, "ba thu" ám chỉ sự dài lâu.
Câu 6: Đáp án đúng là B. Trương Tử mở vòng Đương Dương. Đây là điển tích miêu tả hành động anh dũng, mở đường đột phá.
Câu 7: Đáp án đúng là B. Chuyện Vũ Hầu. Điển cố "Vũ Hầu" chỉ Gia Cát Lượng, một nhân vật nổi tiếng trong lịch sử Trung Quốc.
Câu 8: Đáp án đúng là B. Dây đàn Tiểu Lân. Đây là điển cố chỉ sự tan vỡ, bi kịch trong tình yêu hoặc cuộc sống.
Câu 9: Đáp án đúng là A. Nước đục bụi trong. Điển cố ám chỉ sự lẫn lộn giữa tốt và xấu, sạch và bẩn trong xã hội.
Câu 10: Đáp án đúng là C. Động Đào, Thiên Thai. Đây là điển cố chỉ chốn bồng lai tiên cảnh.
Câu 11: Đáp án đúng là B. Mai cốt cách, tuyết tinh thần. Đây là điển cố miêu tả vẻ đẹp thanh cao, trong sáng.
Câu 12: Đáp án đúng là B. Là tứ núi Yên Nhiên ở vùng ngoại Mông, gắn với việc Đậu Hiến thời Hậu Hán đuổi giặc Thiều Vu lên núi Yên Nhiên liền khắc đá ghi công ở đó rồi trở về. Điển cố này nói về sự xa cách và lòng nhớ thương.
Câu 13: Đáp án đúng là A. Gấm nàng Ban. Điển cố này chỉ vẻ đẹp của nàng Ban Tiệp Dư, một người phụ nữ tài sắc thời Hán.
Câu 14: Đáp án đúng là A. Bể dâu là một biến thể của điển cố nguyên gốc “thương hải tang điền”, chỉ sự thay đổi của cuộc đời. Đây là điển cố ám chỉ sự biến thiên của cuộc sống.
Câu 15: Đáp án đúng là A. Bách nhị sơn hải. Điển cố chỉ địa thế núi non hiểm trở.
Câu 16: Đáp án đúng là C. Chỉ gói gọn trong một vài từ, nhưng vẫn có thể biểu đạt một nội dung phong phú, dẫn đến tính chất của điển cố là gợi mở và kích thích sự liên tưởng của độc giả. Đây là đặc điểm quan trọng của điển cố.
Câu 17: Đáp án đúng là A. Tính cô đọng, hàm súc. Điển tích, điển cố có tính cô đọng, dễ gợi mở ý nghĩa sâu xa.
Câu 18: Đáp án đúng là D. Văn học trung đại. Điển tích, điển cố thường xuất hiện trong văn học trung đại.
Câu 19: Đáp án đúng là C. Giúp cho tác phẩm thêm hài hước, gây được tiếng cười. Đây không phải là mục đích chính của điển tích, điển cố.
Câu 20: Đáp án đúng là B. Làm giàu, làm đẹp khả năng diễn đạt của ngôn ngữ dân tộc. Điển tích, điển cố góp phần làm phong phú ngôn ngữ và tăng sức biểu đạt cho văn học Việt Nam.
