1. Nếu đảo thứ tự bước 3 và 4 trong hướng dẫn trên thì em có gấp được hình trò chơi Đông – Tây – Nam – Bắc không? Tại sao?
2. Trước khi thực hiện theo hướng dẫn trên, em cần có gì? Sau khi thực hiện lần lượt 6 bước theo hướng dẫn, em nhận được kết quả là gì?
Câu hỏi 1: Thuật toán là gì?
A. Một dãy các cách giải quyết một nhiệm vụ.
B. Một dãy các kết quả nhận được khi giải quyết một nhiệm vụ.
C. Một dãy các chỉ dẫn rõ ràng, có trình tự sao cho khi thực hiện những chỉ dẫn này người ta giải quyết được vấn đề hoặc nhiệm vụ đã cho.
D. Một dãy các dữ liệu đầu vào để giải quyết một nhiệm vụ.
Câu hỏi 2: Em hãy chọn các câu đúng.
A. Thuật toán có đầu ra là kết quả nhận được sau khi thực hiện các bước của thuật toán.
B. Thuật toán có đầu vào là các dữ liệu ban đầu.
C. Thuật toán có đầu vào là kết quả nhận được sau khi thực hiện các bước của thuật toán.
D. Thuật toán có đầu ra là các dữ liệu ban đầu.
2. MÔ TẢ THUẬT TOÁN
Hoạt động 2: Ngoài cách trình bày thuật toán bằng ngôn ngữ tự nhiên, em còn biết cách nào khác không? Cách đó có hiệu quả không? Vì sao?
Câu hỏi 1: Câu nào sau đây sai khi nói về vài trò của mũi tên trong sơ đồ khối của thuật toán?
A. Hướng mũi tên cho thấy hướng đi trong sơ đồ khối.
B. Mũi tên được sử dụng để chỉ hướng thực hiện tiếp theo.
C. Mũi tên được sử dụng chỉ để kết nối các hình khối trong sơ đồ khối.
Câu hỏi 2: Em hãy ghép mỗi mục ở cột bên phải với một mục phù hợp ở cột bên trái khi nói về sơ đồ khối của thuật toán.
3. LUYỆN TẬP
Luyện tập 1: Em hãy tìm đầu vào, đầu ra của các thuật toán sau đây:
a) Thuật toán tính trung bình cộng của hai số a, b.
b) Thuật toán tìm ước chung lớn nhất của hai số tự nhiên a và b.
Luyện tập 2: Em hãy quan sát sơ đồ khối ở Hình 6.3 và cho biết sơ đồ khối mô tả thuật toán gì? Xác định đầu vào và đầu ra của thuật toán. Mô tả lại thuật toán dưới dạng liệt kê.
Luyện tập 3: Em hãy sắp xếp các phần được đánh số trong Hình 6.4 để được thuật toán tính trung bình cộng của hai số a và b.
4. VẬN DỤNG
Vận dụng 1: Bạn An đã sửa công thức làm kem sữa chua dưa hấu thành công thức làm kem sữa chua xoài như Hình 6.5.
a) Phần hướng dẫn làm kem sữa chua xoài gồm 7 bước là một thuật toán. Em hãy xác định đầu vào và đầu ra của thuật toán làm kem sữa chua xoài.
b) Em hãy dùng sơ đồ khối để thể hiện thuật toán đó.
b. Thời gian biểu hoạt động các ngày trong tuần của em
Vận dụng 2: Em hãy mô tả thuật toán tính điểm trung bình ba môn Toán, Ngữ Văn, Ngoại ngữ theo hai cách: liệt kê các bước và sơ đồ khối.
Vận dụng 3: Em hãy nêu ví dụ về thuật toán giải quyết một nhiệm vụ trong thực tế. Hãy xác định đầu vào, đầu ra và các bước thực hiện thuật toán để giải quyết nhiệm vụ đó.
PHẦN II .Lời giải tham khảo
1. THUẬT TOÁN
Hoạt động 1:
Câu 1: Nếu đảo thứ tự bước 3 và 4 trong hướng dẫn, em có gấp được hình trò chơi Đông – Tây – Nam – Bắc không? Tại sao?
Nếu đảo thứ tự bước 3 và 4, các bước thực hiện không theo đúng trình tự cần thiết để tạo hình trò chơi. Việc gấp hình cần đảm bảo mỗi bước được thực hiện đúng thứ tự để hình thành cấu trúc chính xác. Nếu làm sai trình tự, kết quả cuối cùng sẽ không giống hình yêu cầu.
Câu 2: Trước khi thực hiện theo hướng dẫn, em cần có gì? Sau khi thực hiện lần lượt 6 bước theo hướng dẫn, em nhận được kết quả là gì?
Trước khi thực hiện, em cần:
Một tờ giấy hình vuông.
Sự tập trung và tuân thủ các bước được hướng dẫn.
Sau khi thực hiện 6 bước, em sẽ nhận được một hình trò chơi Đông – Tây – Nam – Bắc.
Câu hỏi 1: Thuật toán là gì? Đáp án đúng: C
Thuật toán là một dãy các chỉ dẫn rõ ràng, có trình tự sao cho khi thực hiện những chỉ dẫn này, người ta giải quyết được vấn đề hoặc nhiệm vụ đã cho.
Câu hỏi 2: Em hãy chọn các câu đúng. Đáp án đúng: A và B
A: Thuật toán có đầu ra là kết quả nhận được sau khi thực hiện các bước của thuật toán.
B: Thuật toán có đầu vào là các dữ liệu ban đầu.
2. MÔ TẢ THUẬT TOÁN
Hoạt động 2:
Ngoài cách trình bày thuật toán bằng ngôn ngữ tự nhiên, em còn biết cách nào khác không? Cách đó có hiệu quả không? Vì sao?
Ngoài ngôn ngữ tự nhiên, thuật toán có thể được trình bày bằng:
Sơ đồ khối: Biểu diễn trực quan, dễ hiểu và giúp theo dõi các bước thực hiện.
Ngôn ngữ lập trình: Giúp triển khai tự động hóa thuật toán.Hiệu quả của các cách này phụ thuộc vào mục đích sử dụng.
Sơ đồ khối phù hợp để diễn giải và trình bày ý tưởng, trong khi ngôn ngữ lập trình cần thiết cho việc thực thi trên máy tính.
Câu hỏi 1: Câu nào sau đây sai khi nói về vai trò của mũi tên trong sơ đồ khối của thuật toán? Đáp án đúng: C
Mũi tên không chỉ để kết nối các hình khối mà còn chỉ hướng thực hiện tiếp theo.
Câu hỏi 2: Em hãy ghép mỗi mục ở cột bên phải với một mục phù hợp ở cột bên trái khi nói về sơ đồ khối của thuật toán.
Ghép nối:
Hình oval: Thể hiện điểm bắt đầu hoặc kết thúc.
Hình chữ nhật: Thể hiện một bước xử lý.
Hình thoi: Thể hiện điều kiện rẽ nhánh.
3. LUYỆN TẬP
Luyện tập 1: Em hãy tìm đầu vào, đầu ra của các thuật toán sau đây:
a) Thuật toán tính trung bình cộng của hai số a, b.
Đầu vào: Hai số a, b.
Đầu ra: Giá trị trung bình cộng \((a+b)/2\)
b) Thuật toán tìm ước chung lớn nhất của hai số tự nhiên a và b.
Đầu vào: Hai số tự nhiên a, b.
Đầu ra: Ước chung lớn nhất (UCLN) của a và b.
Luyện tập 2: Em hãy quan sát sơ đồ khối ở Hình 6.3 và cho biết sơ đồ khối mô tả thuật toán gì?
Thuật toán mô tả:
Tính tổng và trung bình cộng của hai số.
Đầu vào: Hai số a, b.
Đầu ra: Tổng \(S=a+b\) và trung bình cộng \(T=S/2\)
Mô tả thuật toán dạng liệt kê:
Nhập hai số a và b.
Tính tổng \(S=a+b\)
Tính trung bình cộng \(T=S/2\)
Xuất tổng \(S\) và trung bình cộng \(T.\)
Luyện tập 3: Em hãy sắp xếp các phần được đánh số trong Hình 6.4 để được thuật toán tính trung bình cộng của hai số a và b.
Trình tự đúng:
Nhập a,b.
Tính tổng \(S=a+b\)
Tính trung bình cộng \(T=S/2\)
Xuất \(T.\)
4. VẬN DỤNG
Vận dụng 1:
a) Xác định đầu vào và đầu ra của thuật toán làm kem sữa chua xoài.
Đầu vào: Xoài, sữa chua, đường, các nguyên liệu cần thiết.
Đầu ra: Kem sữa chua xoài.
b) Dùng sơ đồ khối để thể hiện thuật toán đó:
Vẽ sơ đồ khối với các bước:
Nhập nguyên liệu.Sơ chế xoài.
Trộn xoài với sữa chua và đường.
Đổ hỗn hợp vào khuôn.
Đặt khuôn vào tủ đông.
Lấy kem ra khỏi khuôn và thưởng thức.
Vận dụng 2:
Mô tả thuật toán tính điểm trung bình ba môn Toán, Ngữ Văn, Ngoại ngữ:
Dạng liệt kê:
Nhập điểm Toán, Ngữ Văn, Ngoại ngữ.
Tính tổng \(S = \text{Toán} + \text{Ngữ Văn} + \text{Ngoại ngữ}\)
Tính trung bình \(T=S/3\)
Xuất\(T.\)
Dạng sơ đồ khối:Vẽ sơ đồ với các khối: Nhập liệu, tính tổng, tính trung bình, xuất kết quả.
Vận dụng 3:
Ví dụ về thuật toán giải quyết một nhiệm vụ thực tế:
Nhiệm vụ: Tính tổng số tiền cần thanh toán khi mua hàng.
Đầu vào: Danh sách giá của các mặt hàng, số lượng từng mặt hàng.
Đầu ra: Tổng số tiền cần thanh toán.
Các bước thực hiện:Nhập danh sách giá và số lượng từng mặt hàng.
Tính tổng tiền từng mặt hàng bằng công thức: \(\text{Tổng tiền} = \text{Giá} \times \text{Số lượng}\)
