CH1: Em biết những gì về Hồ Gươm (Hà Nội)? Hãy chia sẻ với bạn cùng nhóm về thắng cảnh nào?
TRẢI NGHIỆM CÙNG VĂN BẢN
CH1: Hãy đoán xem Long Quân cho nghĩa quân Lam Sơn mượn gươm theo cách nào?
CH2: Theo em, khi nghe Rùa Vàng đòi gươm, nhà vua đã "hiểu ra" điều gì?
SUY NGẪM VÀ PHẢN HỒI
CH1: Theo em, vì sao thanh gươm trong truyện này được gọi là gươm thần? Điều này thể hiện đặc điểm gì của truyền thuyết?
CH2: Ở truyền thuyết cũng như truyện kể nói chung, các sự việc thường diễn ra trong một thời gian, không gian nhất định. Em hãy xác định bối cảnh của việc Long Quân cho mượn gươm, đòi lại gươm trong Sự tích Hồ Gươm và điền vào ô tương ứng theo bảng dưới đây (làm vào vở):
Sự việc
Thời gian
Không gian
Cho mượn gươm thần
Đòi lại gươm thân
CH3: Trong truyền thuyết cũng như truyện kể nói chung, các sự việc thường được sắp đặt nhằm thể hiện một ý nghĩa nào đó. Trong Sự tích Hồ Gươm, Long Quân để cho Lê Thận tình cờ tìm thấy lưỡi gươm ở một nơi, Lê Lợi tình cờ tìm thấy chuôi gươm ở một nơi khác. Thông qua cách cho mượn gươm như vậy, tác giả dân gian muốn thể hiện điều gì?
CH4: Sau khi đọc Sự tích Hồ Gươm, một số bạn cho rằng truyện này chỉ đơn giản mượn chuyện Lê Lợi trả gươm thần để "giải thích địa danh Hồ Gươm". Em đồng ý hay không đồng ý với ý kiến ấy? Vì sao?
CH5: Tìm trong văn bản Sự tích Hồ Gươm:
- Một số từ ngữ cho thấy cách xưng hô trân trọng của các nhân vật đối với Lê Lợi
- Một vài câu văn cho thấy cách bộc lộ tình cảm, cảm xúc của tác giả dân gian trong lời kể.
CH6: Theo em, Sự tích Hồ Gươm thể hiện những đặc điểm nào của thể loại truyền thuyết?
Phần II. Trả lời câu hỏi
Em biết những gì về Hồ Gươm (Hà Nội)? Hãy chia sẻ với bạn cùng nhóm về thắng cảnh này. Hồ Gươm (còn gọi là Hồ Hoàn Kiếm) là một thắng cảnh nổi tiếng ở trung tâm Hà Nội. Hồ mang vẻ đẹp thanh bình, gắn liền với truyền thuyết Lê Lợi trả gươm thần cho Rùa Vàng sau khi đánh đuổi giặc Minh. Những công trình như Tháp Rùa, Đền Ngọc Sơn, cầu Thê Húc góp phần làm nên nét đặc sắc văn hóa và lịch sử của Hồ Gươm. Đây là nơi diễn ra nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật và thu hút đông đảo du khách tham quan.
Hãy đoán xem Long Quân cho nghĩa quân Lam Sơn mượn gươm theo cách nào. Long Quân cho nghĩa quân Lam Sơn mượn gươm bằng cách để lưỡi gươm thần xuất hiện ở sông và chuôi gươm ở rừng. Khi ghép lại, chúng trở thành một thanh gươm thần với sức mạnh kỳ diệu giúp nghĩa quân đánh bại giặc Minh.
Theo em, khi nghe Rùa Vàng đòi gươm, nhà vua đã "hiểu ra" điều gì? Nhà vua hiểu ra rằng gươm thần là của Long Quân, được mượn tạm để chống giặc. Sau khi đất nước thanh bình, gươm thần phải được trả lại, thể hiện ý nghĩa sâu sắc về trách nhiệm và sự khiêm nhường của con người trước thần linh.
Theo em, vì sao thanh gươm trong truyện này được gọi là gươm thần? Điều này thể hiện đặc điểm gì của truyền thuyết? Thanh gươm được gọi là gươm thần vì nó mang sức mạnh kỳ diệu từ thần linh, giúp nghĩa quân Lam Sơn giành chiến thắng. Điều này thể hiện đặc điểm của truyền thuyết: sử dụng yếu tố kỳ ảo để tôn vinh những sự kiện lịch sử và nhân vật có thật.
Xác định bối cảnh của việc Long Quân cho mượn gươm, đòi lại gươm trong Sự tích Hồ Gươm.
Sự việc
Thời gian
Không gian
Cho mượn gươm thần
Thời kỳ kháng chiến chống giặc Minh
Sông và rừng (nơi Lê Thận và Lê Lợi tìm thấy lưỡi và chuôi gươm)
Đòi lại gươm thần
Sau khi đất nước thanh bình
Hồ Gươm (Hồ Hoàn Kiếm)
Thông qua cách cho mượn gươm như vậy, tác giả dân gian muốn thể hiện điều gì? Cách cho mượn gươm thần qua các tình huống khác nhau thể hiện ý chí đoàn kết của toàn dân tộc và niềm tin vào sức mạnh kỳ diệu từ thần linh. Gươm thần không chỉ đại diện cho sức mạnh vật chất mà còn biểu trưng cho lòng chính nghĩa và sự trợ giúp thiêng liêng trong hành trình cứu nước.
Sau khi đọc Sự tích Hồ Gươm, một số bạn cho rằng truyện này chỉ đơn giản mượn chuyện Lê Lợi trả gươm thần để "giải thích địa danh Hồ Gươm". Em đồng ý hay không đồng ý với ý kiến ấy? Vì sao? Em không đồng ý với ý kiến này. Truyện không chỉ giải thích nguồn gốc địa danh Hồ Gươm mà còn ca ngợi công lao và tinh thần yêu nước của Lê Lợi, nhấn mạnh sự ủng hộ của thần linh dành cho chính nghĩa, đồng thời truyền tải bài học về lòng biết ơn và trách nhiệm sau chiến thắng.
Tìm trong văn bản Sự tích Hồ Gươm:
Một số từ ngữ cho thấy cách xưng hô trân trọng của các nhân vật đối với Lê Lợi: "đức vua", "bệ hạ", "ngài".
Một vài câu văn cho thấy cách bộc lộ tình cảm, cảm xúc của tác giả dân gian trong lời kể: "Lê Lợi là một vị anh hùng xuất chúng", "Gươm thần luôn sáng rực, như ánh mặt trời chỉ đường".
Theo em, Sự tích Hồ Gươm thể hiện những đặc điểm nào của thể loại truyền thuyết? Sự tích Hồ Gươm mang đầy đủ đặc điểm của thể loại truyền thuyết: phản ánh sự kiện lịch sử qua lăng kính huyền thoại, sử dụng yếu tố kỳ ảo (gươm thần, Rùa Vàng), thể hiện sự ngưỡng mộ và tôn vinh nhân vật lịch sử (Lê Lợi), đồng thời truyền tải bài học ý nghĩa về đạo lý và lòng yêu nước.
