CH1: Sơ đồ trên đã đáp ứng được các yêu cầu về nội dung nêu dưới đây chưa?
Tóm lược đúng và đủ các phần, đoạn, ý chính của văn bản.
Sử dụng được các từ khóa, cụm từ chọn lọc.
Thể hiện được quan hệ giữa các phần, đoạn, ý chính của văn bản.
Thể hiện được nội dung bao quát của văn bản.
CH2: Sơ đồ trên đã đáp ứng được các yêu cầu về hình thức nêu dưới đây chưa?
Phù hợp với nội dung của kiểu văn bản.
Kết hợp hài hòa, hợp lí giữa các từ khóa với hình vẽ, mũi tên, các kí hiệu,…
Trình bày sáng rõ, có tính thẩm mĩ.
HƯỚNG DẪN QUY TRÌNH VIẾT
CH1: Hãy tóm tắt bằng sơ đồ một văn bản mà em đã đọc hoặc đã học.
Phần II. Trả lời câu hỏi
GIẢI CHI TIẾT
HƯỚNG DẪN PHÂN TÍCH KIỂU VĂN BẢN
CH1: Sơ đồ trên đã đáp ứng được các yêu cầu về nội dung nêu dưới đây chưa?
Tóm lược đúng và đủ các phần, đoạn, ý chính của văn bản: Nếu sơ đồ đã liệt kê đầy đủ các ý chính, tóm tắt các đoạn văn và phần lớn nội dung văn bản thì đã đáp ứng được yêu cầu này. Việc sử dụng các từ khóa cần đảm bảo cô đọng và dễ hiểu, giúp nắm được cốt lõi thông tin.
Sử dụng được các từ khóa, cụm từ chọn lọc: Nếu sơ đồ đã thay thế các đoạn dài bằng từ khóa và cụm từ chọn lọc để thể hiện nội dung, điều này sẽ làm thông tin dễ nhớ hơn. Các từ khóa cần phản ánh đúng ý nghĩa trọng tâm.
Thể hiện được quan hệ giữa các phần, đoạn, ý chính của văn bản: Điều này được thể hiện thông qua các mũi tên, đường nối hoặc bố cục hợp lý trong sơ đồ. Nếu các ý chính được liên kết logic, dễ theo dõi thì sơ đồ đã làm tốt yêu cầu này.
Thể hiện được nội dung bao quát của văn bản: Sơ đồ cần thể hiện ý chính tổng quát của văn bản thay vì đi sâu vào chi tiết nhỏ lẻ, đảm bảo người đọc nắm được nội dung chính của văn bản chỉ bằng cách nhìn vào sơ đồ.
CH2: Sơ đồ trên đã đáp ứng được các yêu cầu về hình thức nêu dưới đây chưa?
Phù hợp với nội dung của kiểu văn bản: Nội dung sơ đồ cần được trình bày phù hợp với kiểu văn bản đang phân tích. Ví dụ, sơ đồ nên thể hiện rõ các phần: mở bài, thân bài, kết bài đối với một bài văn nghị luận, hoặc trình tự diễn biến của câu chuyện đối với truyện kể.
Kết hợp hài hòa, hợp lí giữa các từ khóa với hình vẽ, mũi tên, các kí hiệu: Các hình vẽ, mũi tên và kí hiệu cần được bố trí để hỗ trợ người đọc hiểu mối liên hệ giữa các ý. Nếu các yếu tố này được sử dụng hợp lý, sơ đồ sẽ dễ nhìn và khoa học hơn.
Trình bày sáng rõ, có tính thẩm mĩ: Điều này được đánh giá dựa trên cách sắp xếp, lựa chọn màu sắc, phông chữ, kích thước chữ. Sơ đồ cần dễ đọc, không lộn xộn và có bố cục hợp lý.
HƯỚNG DẪN QUY TRÌNH VIẾT
CH1: Hãy tóm tắt bằng sơ đồ một văn bản mà em đã đọc hoặc đã học.
Ví dụ tóm tắt văn bản "Sự tích Hồ Gươm":
Phần mở đầu: Giới thiệu Lê Lợi lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Lam Sơn chống giặc Minh.
Từ khóa: Lê Lợi, khởi nghĩa, giặc Minh.
Phần thân bài:
Sự việc 1: Long Quân cho nghĩa quân Lam Sơn mượn gươm thần (lưỡi gươm tìm thấy ở lưới chài, chuôi gươm phát hiện trên cây đa).
Sự việc 2: Lê Lợi sử dụng gươm thần, giành chiến thắng trước quân Minh.
Từ khóa: Long Quân, gươm thần, chiến thắng.
Phần kết bài:
Sự việc: Lê Lợi trả lại gươm cho Rùa Vàng trên hồ Lục Thủy, từ đó hồ được đặt tên là Hồ Gươm.
Từ khóa: trả gươm, Rùa Vàng, Hồ Gươm.
Sơ đồ minh họa có thể trình bày bằng các hình tròn liên kết với nhau qua các mũi tên, mỗi hình tròn chứa nội dung tóm tắt ngắn gọn.
