Hai hình ảnh dưới đây gợi cho em liên tưởng đến sự kiện nào trong thế kỷ XX? Hãy chia sẻ những hiểu biết của em về nguyên nhân, diễn biến, và hậu quả của sự kiện đó.
1. NGUYÊN NHÂN DẪN TỚI CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ HAI
CH: Hãy trình bày những nguyên nhân dẫn đến Chiến tranh thế giới thứ hai.
Trả lời chi tiết:
Chiến tranh thế giới thứ hai (1939-1945) là một cuộc chiến tranh quy mô lớn, xuất phát từ nhiều nguyên nhân cơ bản, bao gồm:
Hậu quả của Chiến tranh thế giới thứ nhất: Sau chiến tranh thế giới thứ nhất, các nước đế quốc không thể giải quyết hết các mâu thuẫn về thị trường và thuộc địa, dẫn đến sự căng thẳng giữa các quốc gia. Hiệp ước Versailles (1919) đã để lại nhiều bất công, tạo điều kiện cho các phong trào chủ nghĩa dân tộc và chủ nghĩa phát xít phát triển.
Suy thoái kinh tế 1929 – 1933: Cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu từ năm 1929 đã làm suy yếu các nền kinh tế phương Tây, tạo cơ hội cho các đảng phát xít và quân phiệt lên nắm quyền ở các nước Đức, Ý và Nhật Bản. Họ tìm cách giải quyết khủng hoảng kinh tế qua việc mở rộng lãnh thổ, sử dụng chiến tranh làm công cụ.
Chủ nghĩa phát xít và quân phiệt: Đức dưới sự lãnh đạo của Adolf Hitler, Italia dưới Benito Mussolini và Nhật Bản dưới chế độ quân phiệt đều theo đuổi chính sách bành trướng lãnh thổ. Điều này dẫn đến xung đột quân sự với các quốc gia khác.
Sự thất bại của chính sách hòa bình: Các quốc gia như Anh và Pháp đã áp dụng chính sách "xoa dịu" (appeasement), cho phép Hitler mở rộng lãnh thổ mà không chịu phản kháng mạnh mẽ, điều này chỉ làm cho Đức càng thêm mạnh mẽ và quyết tâm tấn công.
2. DIỄN BIẾN CHÍNH VÀ HẬU QUẢ CỦA CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ HAI
CH: Trình bày diễn biến chính của Chiến tranh thế giới thứ hai.
Trả lời chi tiết:
Chiến tranh thế giới thứ hai diễn ra trong hai giai đoạn chính:
Giai đoạn I: Chiến tranh bùng nổ và lan rộng khắp thế giới (1/9/1939 – 11/1942)
Ngày 1/9/1939: Đức tấn công Ba Lan, gây ra sự kiện khởi đầu chiến tranh thế giới thứ hai.
Ngày 3/9/1939: Anh và Pháp tuyên chiến với Đức.
Từ tháng 4 – 7/1940: Đức tấn công Pháp và chiếm đóng nước này. Sau đó, quân đội Đức tiếp tục tấn công Anh.
Mùa hè 1941: Đức mở chiến dịch Barbarossa, tấn công Liên Xô và chiếm đóng phần lớn châu Âu.
Ngày 22/6/1941: Đức tấn công Liên Xô, chiến tranh lan rộng ra toàn châu Âu.
Ngày 7/12/1941: Nhật Bản tấn công Trân Châu Cảng, khiến Mỹ chính thức tham gia chiến tranh.
Ngày 1/1/1942: Mặt trận Đồng minh chống phát xít chính thức được thành lập.
Giai đoạn II: Phản công của quân Đồng minh và kết thúc chiến tranh (11/1942 – 8/1945)
Tháng 11/1942 – 2/1943: Liên Xô giành chiến thắng tại Stalingrad, đánh bại quân phát xít, tạo bước ngoặt trong chiến tranh.
Ngày 6/6/1944: Quân Đồng minh mở cuộc đổ bộ Normandie, giải phóng Pháp.
Ngày 16/4/1945: Quân đội Liên Xô tiến công Berlin, Đức đầu hàng vào ngày 9/5/1945.
Ngày 6 và 9/8/1945: Mỹ ném hai quả bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki.
Ngày 15/8/1945: Nhật Bản đầu hàng, chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc.
CH: Phân tích hậu quả của Chiến tranh thế giới thứ hai đối với lịch sử nhân loại.
Trả lời chi tiết:
Hậu quả về nhân mạng: Khoảng 60 triệu người chết, trong đó có hàng triệu dân thường, trẻ em, và các nạn nhân của các cuộc thảm sát, diệt chủng (như cuộc diệt chủng Holocaust của Đức Quốc xã).
Hậu quả về kinh tế: Kinh tế thế giới bị tàn phá nghiêm trọng, nhiều cơ sở sản xuất bị hủy hoại, các thành phố lớn bị phá hủy hoàn toàn. Thiệt hại vật chất ước tính lên tới 4.000 tỷ đô la (gấp mười lần thiệt hại của Chiến tranh thế giới thứ nhất).
Hệ quả chính trị: Cuộc chiến kết thúc với sự sụp đổ của các chế độ phát xít ở Đức, Ý và Nhật Bản, sự xuất hiện của các cường quốc mới như Mỹ và Liên Xô. Các quốc gia này đã chia sẻ ảnh hưởng trên toàn thế giới, dẫn đến cuộc Chiến tranh Lạnh sau đó.
3. NGUYÊN NHÂN THẮNG LỢI, Ý NGHĨA LỊCH SỬ, VAI TRÒ CỦA LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐỒNG MINH TRONG CHIẾN THẮNG CHỦ NGHĨA PHÁT XÍT
CH1: Vì sao phát xít Đức, I-ta-li-a và quân phiệt Nhật Bản bị tiêu diệt trong Chiến tranh thế giới thứ hai?
Trả lời chi tiết:
Phát xít Đức, Italia và quân phiệt Nhật Bản đã phát động cuộc chiến tranh xâm lược và chiếm đóng các quốc gia khác, gây ra nhiều cuộc tàn sát, cuộc chiến phi nghĩa và xâm lược. Sau nhiều năm chiến tranh tàn khốc, các thế lực này không thể duy trì được sức mạnh chiến tranh, khi mà lực lượng Đồng minh ngày càng lớn mạnh và giành chiến thắng trên các mặt trận.
CH2: Thắng lợi của Liên Xô và các nước Đồng minh trong Chiến tranh thế giới thứ hai có ý nghĩa lịch sử như thế nào?
Trả lời chi tiết:
Giải phóng thế giới khỏi chủ nghĩa phát xít: Các nước Đồng minh, đặc biệt là Liên Xô, Anh và Mỹ, đã chiến thắng và tiêu diệt chủ nghĩa phát xít, giúp các dân tộc bị chiếm đóng thoát khỏi ách thống trị tàn bạo.
Bước chuyển biến trong quan hệ quốc tế: Sau chiến tranh, thế giới bước vào thời kỳ mới, hệ thống các nước xã hội chủ nghĩa được hình thành, đồng thời các quốc gia tư bản chủ nghĩa cũng thay đổi tương quan quyền lực.
CH3: Liên Xô và các nước Đồng minh có vai trò như thế nào trong việc tiêu diệt chủ nghĩa phát xít?
Trả lời chi tiết:
Vai trò của Liên Xô: Liên Xô đóng vai trò quyết định trong việc đánh bại phát xít Đức, với chiến thắng quyết định tại Stalingrad và chiến dịch tấn công Berlin.
Vai trò của Anh và Mỹ: Anh và Mỹ đã mở các mặt trận chiến đấu quan trọng ở Tây Âu và Thái Bình Dương, góp phần giải phóng các quốc gia bị chiếm đóng và tiêu diệt lực lượng phát xít.
LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG
CH1: Vẽ trục thời gian thể hiện những sự kiện chính của Chiến tranh thế giới thứ hai (1939 – 1945).
CH2: Dựa vào thông tin trong bài học, hãy đánh giá vai trò của Liên Xô và các nước Đồng Minh trong chiến thắng chủ nghĩa phát xít và nêu dẫn chứng.
CH3: Liên hệ và cho biết: Chiến tranh thế giới thứ hai đã để lại những bài học gì cho việc bảo vệ thế giới hiện nay?
Trả lời chi tiết:
Bài học bảo vệ hòa bình: Chiến tranh thế giới thứ hai đã để lại bài học quý giá về sự cần thiết phải bảo vệ hòa bình, chống lại những ý thức hệ gây chiến và hạn chế xung đột quân sự. Loài người cần chung tay bảo vệ an ninh thế giới để tránh những cuộc chiến tranh tàn khốc.
