CH: Ở vùng cao nguyên đá, cây ngô được trồng trong các khe đất mà không trồng được trên đá (hình 1). Vậy trong đất có những thành phần nào giúp cho cây trồng có thể phát triển?
1. THÀNH PHẦN CỦA ĐẤT
Hoạt động khám phá
CH1: Thực hiện thí nghiệm. Từ đó, em phát hiện được trong đất có thành phần nào?
CH2: Quan sát ống nghiệm trong hình 3 và nêu hiện tượng xảy ra. Từ đó, cho biết trong đất có thành phần nào.
CH3: Quan sát hình 4, kể tên các thành phần của đất và cho biết thành phần nào nhiều nhất.
2. VAI TRÒ CỦA ĐẤT ĐỐI VỚI CÂY TRỒNG
Hoạt động khám phá:
CH: Quan sát hình 6 và cho biết:
- Rễ cây lấy những gì từ đất?
- Vì sao cây có thể đứng vững, không bị đổ?
Luyện tập, vận dụng
CH1: Trình bày vai trò của đất đối với cây trồng?
CH2: Quan sát hình 9 và cho biết:
- Hoạt động đang diễn ra trong mỗi hình làm thay đổi thành phần nào của đất?
- Tác dụng của từng hoạt động đối với đất.
CH3: Kể những hoạt động làm tăng vai trò của đất với cây trồng mà em biết?
PHẦN II: LỜI GIẢI
Mở đầu CH: Ở vùng cao nguyên đá, cây ngô được trồng trong các khe đất mà không trồng được trên đá (hình 1). Vậy trong đất có những thành phần nào giúp cây trồng có thể phát triển? Đất chứa các thành phần như chất khoáng, mùn, nước, không khí và vi sinh vật. Đây là những yếu tố cần thiết cho sự trưởng thành và phát triển nghề trồng cây. Chất khoáng cung cấp dinh dưỡng thiết yếu, mùn cải thiện cấu trúc đất, nước là dung môi vận chuyển dinh dưỡng, không khí đảm bảo hô hấp cho rễ, và vi sinh vật giúp phân hủy mùn và tạo ra chất dinh dưỡng.
1. THÀNH PHẦN CỦA ĐẤT
Hoạt động khám phá CH1: Thực hiện thí nghiệm. Từ đó, em phát hiện được ở đất có thành phần nào? Khi thực hiện thí nghiệm, ta có thể thấy trong đất có mùn, chất khoáng, nước, không khí và các vi sinh vật. Mùn giúp đất tơi giàu dinh dưỡng, nước hỗ trợ cây hấp thụ dinh dưỡng, còn không khí cần thiết cho hoạt động của rễ cây và vi sinh vật.
CH2: Quan sát ống trong hình 3 và hiện tượng xảy ra. Từ đó, cho biết trong đất có thành phần nào. Khi đất được đặt vào ống chứa nước, ta thấy hiện bong bóng khí nổi lên, đồng thời là một phần chất rắn rắn xuống và nước trong ống bị đục. Hiện biểu tượng này cho thấy đất chứa không khí, chất khoáng và các chất hữu cơ (mùn).
CH3: Quan sát hình 4, kể tên các thành phần của đất và biết thành phần nào nhiều nhất. Các thành phần của đất bao gồm chất khoáng, nước, không khí, mùn và vi sinh vật. Trong đó, chất khoáng là thành phần sử dụng tỷ lệ tối đa, cung cấp các nguyên tố dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của cây trồng.
2. VAI TRÒ CỦA ĐẤT ĐỐI Bằng CÂY TRỒNG
Hoạt động khám phá CH: Quan sát hình 6 và cho biết: Rễ cây lấy những gì từ đất? Rễ cây lấy chất dinh dưỡng, nước, và không khí từ đất để duy trì sự sống và phát triển. Chất dinh dưỡng cung cấp nguyên liệu cho quá trình quang hợp và sinh trưởng, nước giúp cây duy trì sự sống và vận động các chất dinh dưỡng dưỡng, không cần khí cụ cho quá trình hô hấp của rễ.
Vì sao cây có thể đứng vững, không bị sửa? Cây có thể củng cố rễ bám chắc vào đất. Hệ thống rễ cây phát triển sâu và rộng, tạo ra một nguồn lực đủ mạnh để giữ cây thẳng đứng, ngay cả khi gặp điều kiện tiết kiệm lợi nhuận như gió lớn hoặc mưa bão.
Luyện tập, vận dụng CH1: Trình bày vai trò của đất đối với cây trồng? Đất đóng vai trò cung cấp chất dinh dưỡng, nước, và không khí cho cây trồng. Ngoài ra, đất cũng là nơi giữ cho cây vững chắc nhờ hệ thống rễ bám chặt vào đất. Đất giàu dinh dưỡng và cấu trúc tốt còn giúp cây sinh trưởng và phát triển mạnh mẽ.
CH2: Quan sát hình 9 và cho biết: Hoạt động đang diễn ra trong mỗi hình làm thay đổi thành phần nào của trái đất? Hình ảnh minh họa các hoạt động như làm đất và phân hữu cơ. Làm tơi đất làm thay đổi thành phần không khí và nước trong đất, trong khi phân hữu cơ làm tăng hàm lượng chất khoáng và mùn.
Tác dụng của từng hoạt động đối với đất. Hoạt động làm tơi đất cải thiện cấu trúc đất, tăng cường lưu thông không khí và nước, giúp rễ cây dễ dàng hấp thụ dinh dưỡng và phát triển. Hoạt động phân hữu cơ cung cấp chất dinh dưỡng thiết yếu cho cây, tăng cường hoạt động của vi sinh vật, cải thiện cường độ và cấu trúc đất.
CH3: Kể những hoạt động làm tăng vai trò của đất với cây trồng mà em biết? Những hoạt động làm tăng vai trò của đất với cây trồng bao gồm làm tơi đất, phân hữu cơ cơ, kiểm soát Chất lượng nước và pH của đất, trồng cây che phủ để bảo vệ đất khỏi mòn, sử dụng các biện pháp canh tác khoa học để duy trì độ phì của đất và tránh làm đất hóa hóa.
