BÀI 16: QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN TRONG HIẾN PHÁP
Mở đầu
Câu hỏi 1: Một số quyền và nghĩa vụ của học sinh gồm: quyền được học tập, quyền được bảo vệ, nghĩa vụ tôn trọng thầy cô, chấp hành nội quy trường học, và tham gia các hoạt động ngoại khóa.
Câu hỏi 2: Quyền và nghĩa vụ của học sinh thuộc nội dung quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân vì học sinh là công dân Việt Nam, được hưởng các quyền và thực hiện nghĩa vụ theo quy định của Hiến pháp.
Nội dung của Hiến pháp năm 2013 về quyền con người
Câu hỏi 1: Con người có các quyền như quyền sống, quyền tự do cá nhân, quyền bình đẳng, quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm, quyền học tập, quyền lao động, và quyền bầu cử.
Trường hợp 2: Quyền được bảo vệ danh dự và nhân phẩm thể hiện qua việc ngăn chặn đọc trộm nhật ký.
Trường hợp 3: Quyền tự do cá nhân thể hiện qua việc tự lựa chọn ngành nghề học tập.
Câu hỏi 2: Quyền con người trong Hiến pháp giúp bảo vệ phẩm giá, đảm bảo tự do và phát triển toàn diện, đồng thời khẳng định trách nhiệm của nhà nước và xã hội trong việc bảo vệ các quyền đó.
Nội dung của Hiến pháp năm 2013 về quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân
Các quyền về chính trị, dân sự
Câu hỏi 1:
Trường hợp 2: Quyền bày tỏ ý kiến trong cộng đồng, quyền tham gia quản lý xã hội.
Trường hợp 3: Quyền tự do lựa chọn ngành nghề học tập.
Câu hỏi 2: Việc quy định các quyền chính trị, dân sự của công dân trong Hiến pháp giúp đảm bảo quyền làm chủ của nhân dân, thúc đẩy sự tham gia tích cực vào các hoạt động xã hội và chính trị.
Các quyền về kinh tế, văn hóa, xã hội
Câu hỏi 3:
Trường hợp 2: Quyền được hưởng các dịch vụ xã hội, như việc tham gia các buổi tổng vệ sinh để giữ gìn môi trường sống.
Trường hợp 3: Quyền được học tập, lựa chọn ngành nghề phù hợp.
Câu hỏi 4: Các quyền này đảm bảo công bằng xã hội, tạo cơ hội cho mọi công dân phát triển toàn diện về mặt kinh tế, văn hóa và xã hội.
Các nghĩa vụ của công dân
Câu hỏi 5:
Trường hợp 2: Nghĩa vụ bảo vệ môi trường thông qua việc tham gia tổng vệ sinh.
Trường hợp 3: Nghĩa vụ tôn trọng quyết định của bố mẹ và tuân thủ quy định pháp luật về học tập.
Câu hỏi 6: Công dân phải thực hiện tốt nghĩa vụ để đảm bảo sự ổn định và phát triển của xã hội, đồng thời hưởng các quyền lợi mà pháp luật mang lại.
Luyện tập
Câu hỏi 1:
a. Sai. Nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc không chỉ trong thời chiến và là trách nhiệm của mọi công dân.
b. Đúng. Mọi người trên lãnh thổ Việt Nam đều được hưởng quyền con người theo Hiến pháp.
c. Đúng. Học sinh được hưởng quyền con người, quyền công dân quy định trong Hiến pháp.
d. Sai. Học sinh dù ít tuổi vẫn phải thực hiện các nghĩa vụ phù hợp với lứa tuổi.
Câu hỏi 2:
a. H vi phạm quyền riêng tư khi đọc tin nhắn mà không được phép.
b. A bảo vệ quyền riêng tư, hành động đúng pháp luật.
c. D khuyến khích M tham gia bảo vệ môi trường, thực hiện nghĩa vụ công dân.
d. H thực hiện quyền tự do cá nhân, đề xuất ý kiến đúng pháp luật.
Câu hỏi 3:
a. Khuyên B tự tin trình bày ý kiến vì Hiến pháp năm 2013 quy định mọi công dân có quyền tham gia đóng góp ý kiến vào các vấn đề xã hội.
b. Khuyên N thuyết phục bố mẹ rằng Hiến pháp bảo đảm quyền học tập của công dân và Nhà nước có các chính sách hỗ trợ học sinh khó khăn để tiếp tục học tập.
Vận dụng
Câu hỏi 1:
Học sinh nên làm:
Chấp hành nội quy trường học.
Tham gia bảo vệ môi trường.
Tham gia ý kiến vào các hoạt động xã hội.
Học sinh không nên làm:
Vi phạm quyền riêng tư của người khác.
Gây ô nhiễm môi trường.
Thờ ơ, không tham gia hoạt động cộng đồng.
Câu hỏi 2: Viết báo cáo về quyền con người và quyền công dân tại địa phương, ghi nhận các hoạt động như quyền được học tập, quyền bầu cử của người dân và các chương trình phổ biến quyền lợi công dân trong cộng đồng.
