Em hãy đọc và cho biết người xưa muốn khuyên chúng ta điều gì qua các câu ca dao dưới đây:
1. Công cha như núi ngất trời,
Nghĩa mẹ như nước ngời ngời biển Đông.
Núi cao biển rộng mênh mông
Cù lao chín chữ ghi lòng con ơi!
2. Anh em nào phải người xa
Cùng chung bác mẹ, một nhà cùng thân
Yêu nhau như thể tay chân
Anh em hòa thuận hai thân vui vầy.
KHÁM PHÁ
1. Em hãy đọc thông tin sau và trả lời câu hỏi.
(Trang 61 sgk)
Câu hỏi: Gia đình là gì? Gia đình được hình thành từ những quan hệ nào?
2. Em hãy đọc trường hợp sau và trả lời câu hỏi.
(Trang 62 SGK)
Câu hỏi: Em có cảm xúc như thế nào khi đọc câu chuyện trên? Theo em, gia đình có vai trò như thế nào?
3. Em hãy đọc các thông tin sau và thực hiện yêu cầu.
(Trang 62, 63 SGK)
Câu hỏi: Thiết kế sơ đồ tư duy về quyền và nghĩa vụ của các thành viên trong gia đình theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014
4. Em hãy đọc các trường hợp sau và trả lời câu hỏi.
(Trang 64 SGK)
Câu hỏi:
Trường hợp 1: T đã thực hiện nghĩa vụ của mình như thế nào đối với ông, bà? Đâu là những biểu hiện tốt hoặc chưa tốt trong việc thực hiện quyền và nghĩa vụ trong gia đình của bạn bè, người thân mà em biết?
Trường hợp 2: Theo em, con trai cụ M đã thực hiện tốt nghĩa vụ đối với mẹ của mình chưa? Vì sao? Em nên làm những việc gì để đảm bảo thực hiện tốt nghĩa vụ đối với ông bà, cha mẹ, anh chị em trong gia đình?
LUYỆN TẬP
Câu 1: Hãy kể lại những việc làm thể hiện sự quan tâm lẫn nhau giữa các thành viên trong gia đình em.
Câu 2: Em hãy đọc tình huống và trả lời câu hỏi.
(Trang 65, 66 sgk)
Tình huống 1: Gia đình đã đảm bảo thực hiện quyền của N chưa? N có thực hiện tốt bổn phận của mình không? Nếu là bạn của N, em sẽ góp ý với N như thế nào?
Tình huống 2: Cách xử sự của ông H có đúng với quy định của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 không? Vì sao? Nếu ở vào trường hợp bị phân biệt đối xử như vậy, em sẽ xử sự như thế nào?
VẬN DỤNG
Câu 1: Em hãy tự nhận xét về việc thực hiện nghĩa vụ của bản thân đối với gia đình. Sau đó, xây dựng kế hoạch thực hiện nghĩa vụ của mình đối với gia đình trong thời gian tới.
Câu 2: Thiết kế một sản phẩm có nội dung về bổn phận của con cháu đối với bố mẹ, ông bà.
PHẦN II: LỜI GIẢI
MỞ ĐẦU
1. Công cha như núi ngất trời,Nghĩa mẹ như nước ngời ngời biển Đông.Núi cao biển rộng mênh môngCù lao chín chữ ghi lòng con ơi!
Qua bài ca dao này, người xưa muốn nhắc nhở chúng ta về công ơn to lớn của cha mẹ, ví như núi cao, biển rộng. Công lao của cha mẹ là vô cùng to lớn, không thể đong đếm được. Câu ca dao còn nhấn mạnh rằng, con cái phải ghi nhớ công ơn cha mẹ và biết báo đáp, thể hiện sự biết ơn qua hành động cụ thể trong suốt cuộc đời mình.
2. Anh em nào phải người xaCùng chung bác mẹ, một nhà cùng thânYêu nhau như thể tay chânAnh em hòa thuận hai thân vui vầy.
Câu ca dao này khuyên nhủ chúng ta về tình cảm anh em trong gia đình. Anh em trong cùng một gia đình phải yêu thương, đùm bọc nhau, sống hòa thuận như những người thân thiết nhất. Tình yêu thương giữa anh em là rất quan trọng, giúp gia đình trở nên ấm áp và hạnh phúc.
KHÁM PHÁ
1. Gia đình là gì? Gia đình được hình thành từ những quan hệ nào? Gia đình là một tổ chức nhỏ trong xã hội, là tế bào của xã hội, nơi các thành viên sống cùng nhau, chia sẻ tình cảm và hỗ trợ nhau trong cuộc sống. Gia đình có thể được hình thành từ quan hệ hôn nhân, huyết thống hoặc nuôi dưỡng. Gia đình không chỉ là nơi để nuôi dưỡng mà còn là nơi để mỗi thành viên tìm thấy sự yêu thương, bảo vệ và sự gắn kết với nhau.
2. Em có cảm xúc như thế nào khi đọc câu chuyện trên? Theo em, gia đình có vai trò như thế nào? Khi đọc câu chuyện trên, em cảm thấy xúc động và cảm nhận được rằng gia đình là nơi rất quan trọng đối với mỗi người. Gia đình đóng vai trò vô cùng quan trọng trong cuộc sống, mang đến cho chúng ta sự yêu thương, bảo vệ, và là điểm tựa vững chắc giúp chúng ta vượt qua mọi khó khăn trong cuộc sống. Gia đình tạo ra một nền tảng vững chắc để mỗi thành viên có thể phát triển, vươn lên trong cuộc sống.
3. Thiết kế sơ đồ tư duy về quyền và nghĩa vụ của các thành viên trong gia đình theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014.
Trường hợp 1: T đã thực hiện nghĩa vụ của mình như thế nào đối với ông, bà? Đâu là những biểu hiện tốt hoặc chưa tốt trong việc thực hiện quyền và nghĩa vụ trong gia đình của bạn bè, người thân mà em biết?
Trong trường hợp của T, T đã thực hiện nghĩa vụ của mình đối với ông bà rất tốt. T dậy sớm mỗi ngày để chuẩn bị đồ ăn cho gia đình, cố gắng học tập thật tốt và đạt được nhiều thành tích xuất sắc. T còn chia vui cùng ông bà khi nhận được phần thưởng. Những biểu hiện tốt mà em biết từ gia đình bạn bè và người thân có thể là:
Tuy nhiên, cũng có những biểu hiện chưa tốt, chẳng hạn như gia đình Minh, nơi Minh không nghe lời bố mẹ, lười học và chỉ thích chơi. Hoặc gia đình Dũng, nơi Dũng không hòa thuận với em trai, luôn tranh giành và bắt nạt em.
Thanh luôn giúp mẹ dọn dẹp nhà cửa vào cuối tuần.
Bố mẹ của Quý luôn khuyến khích và hỗ trợ Quý trong học tập và tham gia các hoạt động thể thao.
Gia đình Hòa thường xuyên thăm ông bà để trò chuyện và chăm sóc sức khỏe.
LUYỆN TẬP
Câu 1: Hãy kể lại những việc làm thể hiện sự quan tâm lẫn nhau giữa các thành viên trong gia đình em. Em thường xuyên chơi với em gái khi mẹ bận nấu cơm. Bố mẹ luôn khuyến khích em và em trai học tập tốt, tạo điều kiện tốt nhất để chúng em phát triển. Vào cuối tuần, gia đình em thường đi thăm ông bà và trò chuyện cùng nhau. Mỗi tối, gia đình em thường tụ họp bên bữa cơm, cùng ăn và chia sẻ những câu chuyện vui vẻ.
Câu 2: Em hãy đọc tình huống và trả lời câu hỏi.
Tình huống 1: Gia đình đã đảm bảo thực hiện quyền của N, tuy nhiên, N chưa thực hiện tốt bổn phận của mình. Gia đình lo lắng khi N quen biết người bạn mới qua mạng xã hội, và cấm N đi gặp người bạn này vì sợ những nguy hiểm có thể xảy ra. Nếu em là bạn của N, em sẽ góp ý với N rằng bạn cần phải thận trọng khi kết bạn trên mạng xã hội, vì không phải ai cũng là người tốt. Cha mẹ lo lắng và bảo vệ bạn, vì vậy bạn nên tôn trọng và nghe lời.
Tình huống 2: Cách xử sự của ông H trong tình huống này là không đúng với quy định của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014. Luật này quy định không được phân biệt đối xử giữa các con, nhưng ông H lại đối xử bất công với một trong số các con. Nếu em bị rơi vào trường hợp này, em sẽ trình bày với bố mẹ về tình trạng phân biệt đối xử và cùng nhau giải quyết vấn đề để không có sự phân biệt trong gia đình.
VẬN DỤNG
Câu 1: Em hãy tự nhận xét về việc thực hiện nghĩa vụ của bản thân đối với gia đình. Em nhận thấy bản thân cần phải cố gắng hơn trong việc thực hiện nghĩa vụ đối với gia đình. Em đã thực hiện các công việc như chăm sóc em gái, giúp mẹ việc nhà và chăm sóc ông bà khi có dịp. Tuy nhiên, em cần phải cải thiện thời gian học tập, giúp đỡ gia đình nhiều hơn và đạt được các mục tiêu học tập tốt hơn. Em sẽ lập kế hoạch cụ thể như sau: buổi sáng học tập, buổi chiều giúp mẹ và tối cùng gia đình sinh hoạt, trò chuyện. Em sẽ đánh giá kết quả qua điểm số học tập và sự hài lòng của bố mẹ.
Câu 2: Thiết kế một sản phẩm có nội dung về bổn phận của con cháu đối với bố mẹ, ông bà.
