Cơ cấu kinh tế nước ta chuyển dịch theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá phù hợp với xu hướng phát triển của nền kinh tế thế giới. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế có ý nghĩa gì đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước? Cơ cấu kinh tế nước ta có sự chuyển dịch như thế nào?
I. Ý NGHĨA CỦA SỰ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ
CH: Dựa vào thông tin mục I, hãy phân tích ý nghĩa của sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở nước ta.
II. ẢNH HƯỞNG CỦA VỊ TRÍ ĐỊA LÍ, PHẠM VI LÃNH THỔ ĐẾN TỰ NHIÊN, KINH TẾ - XÃ HỘI VÀ AN NINH QUỐC PHÒNG.
CH1: Dựa vào thông tin mục 1, hãy chứng minh và giải thích sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nước ta.
CH2: Dựa vào thông tin mục a, hãy chứng minh và giải thích sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo ngành ở nước ta?
CH3: Dựa vào thông tin mục b, hãy:
- Chứng minh và giải thích sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo thành phần kinh tế ở nước ta.
- Đánh giá vai trò của các thành phần kinh tế trong nền kinh tế nước ta hiện nay.
CH4: Dựa vào thông tin mục c, hãy:
- Chứng minh sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo lãnh thổ ở nước ta.
- Giải thích sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo lãnh thổ ở nước ta.
LUYỆN TẬP, VẬN DỤNG
CH: Dựa vào bảng 10, vẽ biểu đồ thể hiện cơ cấu GDP phân theo thành phần kinh tế của nước ta năm 2010 và năm 2021. Nêu nhận xét.
CH: Sưu tầm thông tin, tìm hiểu vai trò của một hình thức tổ chức lãnh thổ kinh tế (khu kinh tế ven biển, khu kinh tế cửa khẩu, khu công nghiệp,...) ở nước ta.
PHẦN II .Lời giải tham khảo
BÀI 10: CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ
PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK
MỞ ĐẦU
Cơ cấu kinh tế nước ta chuyển dịch theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phù hợp với xu hướng phát triển của nền kinh tế thế giới. Việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế có ý nghĩa rất lớn đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, góp phần nâng cao năng suất lao động, thúc đẩy hiện đại hóa và phát triển bền vững. Cơ cấu kinh tế nước ta hiện nay đang có sự chuyển dịch rõ rệt theo ngành, thành phần kinh tế, và lãnh thổ, nhằm phát huy tối đa tiềm năng và lợi thế của từng vùng.
I. Ý NGHĨA CỦA SỰ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ
Câu hỏi: Dựa vào thông tin mục I, hãy phân tích ý nghĩa của sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở nước ta.
Giải thích chi tiết: Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế là một yếu tố cần thiết trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Ý nghĩa của sự chuyển dịch này bao gồm:
Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững: Chuyển dịch cơ cấu kinh tế giúp phân bổ nguồn lực hợp lý, nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên, từ đó thúc đẩy sự phát triển kinh tế bền vững.
Nâng cao chất lượng cuộc sống: Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế hướng tới các ngành có giá trị gia tăng cao, tạo nhiều việc làm, nâng cao thu nhập và cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân.
Hội nhập kinh tế quốc tế: Quá trình chuyển dịch phù hợp với xu hướng toàn cầu hóa giúp nước ta mở rộng thị trường, thu hút đầu tư nước ngoài, và cải thiện năng lực cạnh tranh quốc gia.
Gắn kết giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường: Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng hiện đại hóa giúp giảm thiểu các ngành sản xuất gây ô nhiễm, thúc đẩy các ngành công nghiệp xanh.
II. ẢNH HƯỞNG CỦA VỊ TRÍ ĐỊA LÍ, PHẠM VI LÃNH THỔ ĐẾN TỰ NHIÊN, KINH TẾ - XÃ HỘI VÀ AN NINH QUỐC PHÒNG
CH1: Dựa vào thông tin mục 1, hãy chứng minh và giải thích sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nước ta.
Giải thích chi tiết: Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa thể hiện qua:
Tăng tỉ trọng ngành công nghiệp và dịch vụ: Những năm qua, ngành công nghiệp và dịch vụ đã chiếm tỉ trọng lớn hơn trong GDP, thay thế dần ngành nông nghiệp.
Ứng dụng công nghệ hiện đại: Công nghệ tiên tiến được áp dụng trong sản xuất và dịch vụ giúp nâng cao hiệu quả lao động.
Chuyển đổi lao động nông thôn sang khu vực công nghiệp và dịch vụ: Điều này tạo điều kiện để phát triển các khu công nghiệp và đô thị hóa.
Phù hợp với xu thế quốc tế: Các ngành sản xuất có giá trị gia tăng cao như công nghệ thông tin, logistics đang phát triển mạnh mẽ, phù hợp với nhu cầu thị trường toàn cầu.
CH2: Dựa vào thông tin mục a, hãy chứng minh và giải thích sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo ngành ở nước ta?
Giải thích chi tiết:
Tăng tỉ trọng ngành công nghiệp và dịch vụ, giảm tỉ trọng ngành nông nghiệp: Từ một nền kinh tế chủ yếu dựa vào nông nghiệp, nước ta đã chuyển hướng mạnh mẽ sang công nghiệp và dịch vụ.
Đẩy mạnh công nghiệp chế biến, chế tạo: Đây là ngành có giá trị gia tăng cao, góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Phát triển dịch vụ hiện đại: Các ngành dịch vụ tài chính, ngân hàng, du lịch, và thương mại điện tử đang đóng vai trò ngày càng lớn trong cơ cấu kinh tế.
CH3: Dựa vào thông tin mục b, hãy:
Chứng minh và giải thích sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo thành phần kinh tế ở nước ta.
Giải thích chi tiết: Nước ta hiện có ba thành phần kinh tế chính: kinh tế nhà nước, kinh tế ngoài nhà nước và kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài (FDI). Sự chuyển dịch được thể hiện qua:
Kinh tế nhà nước đóng vai trò chủ đạo: Chiếm tỉ trọng lớn trong các lĩnh vực chiến lược như năng lượng, quốc phòng, và giao thông.Kinh tế ngoài nhà nước phát triển mạnh mẽ: Các doanh nghiệp tư nhân và hợp tác xã ngày càng chiếm vai trò lớn nhờ chính sách đổi mới và mở cửa.Kinh tế FDI tăng trưởng nhanh: Với sự thu hút vốn đầu tư từ nước ngoài, khu vực này đóng góp lớn vào sản xuất công nghiệp, xuất khẩu, và giải quyết việc làm.
Đánh giá vai trò của các thành phần kinh tế trong nền kinh tế nước ta hiện nay.
Giải thích chi tiết:
Kinh tế nhà nước: Đảm bảo sự ổn định và dẫn dắt phát triển các ngành trọng điểm.Kinh tế ngoài nhà nước: Là động lực chính cho đổi mới, sáng tạo và phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa.Kinh tế FDI: Góp phần đưa công nghệ hiện đại vào sản xuất và mở rộng thị trường quốc tế.
CH4: Dựa vào thông tin mục c, hãy:
Chứng minh sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo lãnh thổ ở nước ta.
Giải thích chi tiết:
Phát triển các vùng kinh tế trọng điểm: Các vùng kinh tế như Đông Nam Bộ, Đồng bằng sông Hồng tập trung các ngành công nghiệp, dịch vụ hiện đại.Chuyển dịch cơ cấu kinh tế tại các địa phương: Tại các tỉnh miền núi, kinh tế nông nghiệp chuyển sang kết hợp với công nghiệp chế biến và du lịch.Giải thích sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo lãnh thổ ở nước ta.Giải thích chi tiết:Lợi thế vị trí địa lí: Vị trí ven biển, gần các tuyến hàng hải quốc tế là động lực phát triển khu kinh tế ven biển.Chính sách đầu tư: Các chính sách ưu đãi cho vùng khó khăn tạo điều kiện để phát triển kinh tế cân bằng giữa các vùng.
LUYỆN TẬP, VẬN DỤNG
CH: Dựa vào bảng 10, vẽ biểu đồ thể hiện cơ cấu GDP phân theo thành phần kinh tế của nước ta năm 2010 và năm 2021. Nêu nhận xét.
Giải thích chi tiết:
Vẽ biểu đồ: Sử dụng biểu đồ tròn để so sánh tỉ trọng GDP giữa các thành phần kinh tế trong hai năm.
Nhận xét: Tỉ trọng kinh tế nhà nước giảm dần, kinh tế ngoài nhà nước và FDI tăng lên, cho thấy sự thay đổi rõ rệt trong cơ cấu kinh tế.
CH: Sưu tầm thông tin, tìm hiểu vai trò của một hình thức tổ chức lãnh thổ kinh tế (khu kinh tế ven biển, khu kinh tế cửa khẩu, khu công nghiệp,...) ở nước ta.
Giải thích chi tiết:
Vai trò của khu kinh tế ven biển: Đóng góp lớn vào xuất khẩu, thúc đẩy logistics, và phát triển đô thị ven biển.
Vai trò của khu công nghiệp: Là nơi thu hút đầu tư trong và ngoài nước, giải quyết việc làm, và chuyển giao công nghệ.
