Câu hỏi: Thanh đang đi một mình trên đường thì bị một người lớn hơn bắt nạt. Em hãy giúp Thanh chọn một trong các cách xử lí sau?
A. Hét to để người khác nghe thấy.
B. Khóc, van xin kẻ bắt nạt.
C. Binh tĩnh tìm cách thoát thân.
KHÁM PHÁ
1. Tình huống nguy hiểm từ con người
Câu hỏi: Đọc thông tin và trả lời câu hỏi:
MỘT NẠN NHÂN
Hành vi bắt nạt thường xảy ra ở tuổi thơ và đề lại hệ quả xấu cho người bị bắt nạt. Chỉ mấy tuần sau khi H cùng gia đình chuyển đến sống ở tỉnh mới thì H bắt đầu bị bắt nạt. Khi ấy, H bắt đầu vào học lớp 5 bị bắt nạt về giọng nói vùng miền, cũng như bị trêu chọc cả về bề ngoài của cậu. Nếu H phản đối thì ngay lập tức H bị doạ đánh. H đã bị đánh máy lần nên cậu cảm thấy sợ hãi, cô độc, chán nản và chểnh mảng học hành.
“Tôi cảm thấy chẳng ai ưa tôi cả. Vì vậy tôi cũng không ưa tôi” - H kẻ lại. Trải nghiệm của H nhấn mạnh một sự thật đau lòng. Trẻ em, cùng với tất cả sự thơ ngây và nơn nớt trong đời, có thể trở thành nạn nhân của sự bị bắt nạt. Hành vì của những người bắt nạt có thể rất nhẫn tâm, đề lại nỗi ám ảnh cho nạn nhân trong cuộc sống.
a) Những chi tiết nào trong thông tin trên cho thấy H là nạn nhân của những kẻ bắt nạt?
b) Khi bị bắt nạt, H đã cảm thấy như thế nào?
Câu hỏi: Các hình ảnh trên nói về những môi nguy hiểm nào từ con người?
Những hậu quả nào có thể xảy ra trong các tình huống trên?
3. Ứng phó với tình huống nguy hiểm từ con người
Câu hỏi: An và Ninh đi chăn bò ở ven rừng, bỗng phát hiện thầy một vật lạ giống quả mìn. An tò mò đến gần vật lạ, sờ tay vào, định lầy đá đập thì Ninh ngăn lại và nói:
Có lẽ đây là quả mìn, cậu đừng động vào. Minh đi báo cho các bác ở xã ra xử lí nhé!
An tỏ vẻ khó chịu:
Có gì đâu mà phải sợ, quả mỉn này chắc từ lâu lắm rồi, không nổ được nữa đâu. Minh cứ cầm về nhà chơi, không sao đâu. Thấy vậy, Ninh kiên quyết không cho. An đến gần chỗ có mìn và bảo bạn chạy đi báo với Uỷ ban nhân dân xã, còn mình thì ở lại đó trông.
a) An và Ninh đã gặp phải tình huống nguy hiểm gì?
b) Em hãy bày tỏ ý kiến của mình về cách giải quyết của hai bạn trong tình huống trên.
LUYỆN TẬP
Câu 1: Nêu các tình huống nguy hiểm từ con người và hậu quả có thể xảy ra theo bảng dưới đây:
Câu 2: Trong các tình huống sau. tình huống nào gây nguy hiểm? Hậu quả của chúng là gì?
A. Hưng thường đi học nhóm vẻ muộn và đi xe đạp một mình qua quãng đường vắng.
B. Nhóm bạn rủ nhau tự đón xe khách. trốn bố mẹ đến nhà một bạn cùng lớp chơi. cách nơi ở khoáng 30 km.
C. Khi trực nhật, Mai sơ ý làm vỡ bình hoa trên bản giáo viên.
D. Khi bị lạc đường, Phương rất sợ nên không biết phải làm như thế nào.
Câu 3: Bố mẹ đi vắng, hai anh em Minh và Ngọc ở nhà học bài. Bổng có tiếng chuông cửa. Ngọc chạy ra thì thấy một chú tự giới thiệu là nhân viên Công ty Điện lực, đề nghị vào nhà đề kiểm tra các thiết bị điện của gia đình. Ngọc định mở cửa cho chú thợ điện vào thì anh Minh liên lắc đâu từ chối và nói rằng khi bỏ mẹ về thì chú quay lại.
a) Em có đồng ý với cách giải quyết của Minh trong tình huống trên không. Tại sao?
b) Nếu Ngọc mở cửa cho chủ thợ điện vào nhà khi bố mẹ đi vắng, chuyện gì có thể xảy ra?
Câu 4: Chiến, học sinh lớp 6A hay bắt nạt các bạn học yếu thế hơn mình, trong đó có Dương. Gần đây, Dương phải thức khuya hơn đề vừa làm hết bài tập của mình, vừa chép lại bài tập về nhà vào vở cho Chiến. Trong các giờ kiểm tra, Dương phải tìm cách cho Chiến nhìn bài của mình. Cứ nghĩ đến sự đe dọa của Chiến, Dương cảm thấy rất sợ hãi và lo lắng.
a) Theo em, Dương có nên im lặng và làm theo yêu cầu của Chiến không? Vì sao?
b) Nếu là Dương, em sẽ xử lí tình huống này như thế nào?
VẬN DỤNG
Câu 1: Em hãy sưu tầm các biện pháp ứng phó khi xảy ra các tình huống nguy hiểm từ con người, ngoài những biện pháp mà em đã được học và lập thành cuốn sổ tay cá nhân.
Câu 2: Vẽ bản đồ cảnh báo nguy hiểm trên đường từ nhà em đến trường học bằng cách:
Đánh dấu vào những địa đêm không an toàn và ghi chú (bắt nạt, trêu chọc, chặn đánh....).
Lưu ý những thời điểm không an toàn khi đi một mình.
Chú ý việc cần làm để đảm bảo an toàn
Câu 3: Xây dựng thông điệp “Vì một trường học an toàn”. Mỗi nhóm xây dựng một thông điệp theo các nội dung sau:
Các hành động gây nguy hiểm cho các bạn học sinh mà chúng tới đã chứng kiến là:...
Chúng tôi phản đối các hành động gây nguy hiểm đó, vì những hậu quả mà chúng có thẻ gây ra là:...
Chúng ta có thể cùng loại bỏ các hành động gây nguy hiểm đó bằng cách:...
Trình bảy, giới thiệu thông điệp của các nhóm.
Các nhóm bình chọn thông điệp hay nhất.
PHẦN II: LỜI GIẢI
KHỞI ĐỘNG
Câu hỏi: Thanh đang đi một mình trên đường thì bị một người lớn hơn bắt nạt. Hãy giúp Thanh chọn một trong các cách xử lý sau?
A. Hét to để người khác nghe thấy.
B. Khóc, van xin kẻ bắt nạt.
C. Bình tĩnh tìm cách thoát thân.
Trả lời:
Lựa chọn C là cách xử lý tốt nhất trong tình huống này. Bình tĩnh và tìm cách thoát thân là một phản ứng thông minh và an toàn. Việc hét lên có thể giúp người khác nghe thấy, nhưng nó không phải lúc nào cũng có hiệu quả trong việc giải quyết vấn đề nguy hiểm và có thể gây ra bắt nạt thêm hung hãn. Khóc, van xin lại dễ dàng tạo ra đối tượng bộc lộ khinh thường hoặc có thể làm tình huống trở nên tồi tệ hơn. Trong khi đó, việc bình tĩnh và tìm cách thoát thân giúp bảo vệ bản thân mà không tạo ra xung đột.
KHÁM PHÁ
1. Tình huống nguy hiểm từ con người
Câu hỏi: Đọc thông tin và trả lời câu hỏi:
MỘT NẠN NHÂN
Hành vi bắt giật thường xảy ra ở tuổi thơ và để lại hệ quả xấu cho người bị bắt náo động. Chỉ mấy tuần sau khi H cùng gia đình chuyển đến sống ở tỉnh mới, H bắt đầu bị bắt náo. Khi ấy, H bắt đầu vào học lớp 5, bị bắt giọng nói vùng miền, cũng như bị dỗ cả về bề ngoài của bạn. Nếu H phản đối thì ngay lập tức H sẽ bị đánh đòn. H đã bị đánh mấy lần nên cậu cảm thấy sợ hãi, cô độc, chán nản và chểnh mảng học hành.
"Tôi cảm nhận thấy ai ưa tôi cả. Vì vậy tôi cũng không cổng tôi" - H kể lại. Trải nghiệm của H nhấn mạnh một lòng thực sự. Trẻ em, cùng với tất cả sự thơ ngây và nớt trong đời, có thể trở thành thành cảm nhân của sự bị bắt náo. Hành vi của những người bị bắt có thể rất tâm trí, để lại nỗi buồn âm ảnh cho nạn nhân trong cuộc sống.
a) Những chi tiết nào trong thông tin được tìm thấy H là nạn nhân của những kẻ bắt nạt?
Chi tiết cho thấy H là nạn nhân của những kẻ bắt ồn ào khi H bị nói chuyện bằng giọng nói và bề ngoài, bị đe dọa nếu phản đối và đã bị đánh nhiều lần. Điều này dẫn đến cảm giác sợ hãi và cô độc, tạo H trở nên chán nản và ảnh hưởng đến việc học hành của cậu.
b) Khi bị bắt, H đã thấy như thế nào?
H cảm thấy mình không được yêu thương, bị mọi người xa lánh, và điều này dẫn đến việc H mất tự tin, không còn yêu bản thân mình nữa. H cảm thấy cô đơn, Sợ hãi, và tâm trạng chán nản đến kiệt sức không còn quan tâm đến việc học hành nữa.
Câu hỏi: Các hình ảnh nói về những môi trường nguy hiểm nào từ con người?
Ảnh có thể chứa những tình huống như bắt, trêu, chặn đánh, hoặc xâm hại, những hành động nguy hiểm đến sức khỏe và tinh thần của con người, có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với cả cảm nhân và những người chứng kiến.
Hậu quả nào có thể xảy ra trong các vấn đề trên?
Hậu quả có thể bao gồm những tổn thương sâu sắc về tinh thần, sức khỏe và thậm chí cả chí tính mạng. Cụ thể, các hành vi bắt nạt có thể gây ra nỗi sợ hãi, trầm cảm, và nhịp tim kéo dài, trong khi các hành động như thế hay ngăn chặn có thể gây ra thương tích hoặc tổn hại tinh thần lâu dài.
3. Ứng phó với tình huống nguy hiểm từ con người
Câu hỏi: An và Ninh đi chăn bò ở ven rừng, đã phát hiện được một loài vật lạ giống kết quả. An tò mò đến vật lạ, chạm tay vào, định lấy đá thì Ninh phá lại và nói:
"Có lẽ đây là hương hoa, cậu đừng động vào. Minh đi báo cho các bác ở xã ra xử lí nhé!"
Một lời khẳng định có vẻ khó chấp nhận:
"Có gì đâu mà phải sợ, kết quả nụ này chắc từ lâu lắm rồi, không nổ được nữa đâu. Minh cầm cứ về nhà chơi, không sao đâu." Thấy vậy, Ninh minh quyết định không chọn. An đến gần nơi có nụ cười và bảo bạn chạy báo với Ủy ban nhân dân xã, còn mình thì ở đó lại nhìn.
a) An và Ninh đã gặp phải vấn đề nguy hiểm gì?
An và Ninh gặp phải vấn đề nguy hiểm được phát hiện một vật giống như nhắn, một vật có thể rất nguy hiểm nếu không được xử lý đúng cách. Cả hai đều đứng trước mối đe dọa từ vật lạ này, nhưng cách phản ứng của họ lại với nhau.
b) Em hãy trình bày ý kiến của mình về cách giải quyết của hai bạn trong tình huống thảo luận.
Cách giải quyết của Ninh rất hợp lý và cẩn thận. Ninh đã nhận thức được mối nguy hiểm và quyết định không có động cơ lạ nào, đồng thời đi báo cho các chức năng cơ sở để xử lý. Còn lại, có trạng thái chủ sở hữu, không nhận ra mức độ nguy hiểm của gỗ và muốn giữ lại trò chơi, điều này rất có thể gây nguy hiểm cho bản thân và người khác.
LUYỆN TẬP
Câu 1: nêu các vấn đề nguy hiểm từ con người và hậu quả có thể xảy ra theo bảng dưới đây:
Câu 2: Trong các vấn đề sau, vấn đề nào gây nguy hiểm? Hậu quả của chúng là gì?
A. Hưng thường đi học nhóm về đau và đi xe đạp một mình qua xa đường. (Nguy hiểm, có thể gặp tai nạn giao thông hoặc bị tấn công).
B. Nhóm bạn rủ nhau tự đón xe khách, trốn bố mẹ đến nhà một bạn cùng lớp chơi. Cách nơi ở khoảng 30 km. (Nguy hiểm, có thể lừa đảo, tai nạn giao thông hoặc rơi vào vấn đề không kiểm soát được).
C. Khi trực nhật, Mai sơ ý làm gãy bình hoa trên bàn giáo viên. (Không gây nguy hiểm nghiêm trọng, chỉ là sự cố nhỏ).
D. Khi bị lạc đường, Phương rất sợ nên không biết phải làm như thế nào. (Nguy hiểm, có thể liên lạc lâu, gặp phải vấn đề nguy hiểm nếu không biết cách xử lý).
Câu 3: Bố mẹ đi vắng, hai anh em Minh và Ngọc ở nhà học bài. có chuông chuông. Ngọc chạy ra thì thấy một chú thích giới thiệu là nhân viên Công ty Điện lực, đề xuất vào nhà để kiểm tra các thiết bị điện của gia đình. Ngọc định mở cửa cho máy điện vào thì anh Minh liền kề chấp nhận và nói rằng khi bố mẹ về thì chú quay lại.
a) Em có đồng ý với cách giải quyết của Minh trong vấn đề không. Tại sao?
Em đồng ý với cách giải quyết của Minh. Việc không mở cửa cho người lạ vào nhà là một hành động rất hợp lý khi bố mẹ đi vắng. Minh đã hành động rất cẩn thận và bảo vệ an toàn cho gia đình khỏi nguy cơ bị lừa đảo hoặc bị trộm vào nhà.
b) Nếu Ngọc mở cửa cho chú thợ điện vào nhà khi bố mẹ đi vắng, chuyện gì có thể xảy ra?
Nếu Ngọc mở cửa cho thợ điện vào nhà, có thể xảy ra vấn đề xấu như bị lừa đảo, lừa đảo hoặc kẻ lừa đảo sẽ có cơ hội đánh cắp tài sản trong nhà.
Câu 4: Chiến, học sinh lớp 6A hay bắt thu các bạn học yếu thế hơn mình, trong đó có Dương. Gần đây, Dương phải muộn hơn để vừa làm hết bài tập của mình, vừa sao chép lại bài tập về nhà vào vở cho Chiến tranh. Trong thời gian kiểm tra, Dương phải tìm cách chiến đấu bài của mình. Cứ nghĩ đến sự chắc chắn của Chiến, Dương cảm thấy rất sợ hãi và lo lắng.
a) Theo em, Dương có nên im lặng và làm theo yêu cầu của Chiến không? Vì sao?
Dương không nên im lặng và làm theo yêu cầu của Chiến tranh vì đó là hành động vi bắt sai trái. Việc làm theo yêu cầu của Chiến không chỉ làm hại bản thân mà còn tạo ra tiền tệ xấu cho hành động bắt náo tiếp diễn.
b) Nếu là Dương, em sẽ xử lý vấn đề này như thế nào?
Nếu là Dương, em sẽ mạnh mẽ hơn về phản hành động của Chiến tranh, có thể báo cáo cho giáo viên hoặc các cơ quan chức năng để bảo vệ bản thân khỏi sự đe dọa và yêu cầu hành động bắt dừng lại.
VẬN DỤNG
Câu 1: Em hãy thu thập các biện pháp ứng phó khi xảy ra các câu chuyện nguy hiểm từ con người, ngoài những biện pháp mà em đã được học và lập thành cuốn sổ tay cá nhân.
Các giải pháp trả lời có thể bao gồm hét to để kêu cứu, tìm kiếm sự hỗ trợ của người lớn hoặc gọi điện thoại cho các cơ quan khẩn cấp. Thêm vào đó, một giải pháp hiệu quả khác là tìm cách đánh lạc hướng đối phương hoặc gọi đến nơi đông người để thoát khỏi mối nguy hiểm.
Câu 2: Vẽ bản đồ cảnh báo nguy hiểm trên đường từ nhà em đến trường học bằng cách đánh dấu vào những địa điểm không an toàn và ghi chú (bắt, bắt, chặn đánh...).
Lưu ý những thời điểm không an toàn khi đi một mình. Chú ý việc cần làm để đảm bảo an toàn: cảnh giác với người lạ, hạn chế đi qua những khu vực vắng vẻ, luôn giữ bình tĩnh và tìm cách kêu cứu khi cần.
Câu 3:Hành động: Vì một trường học an toàn
Các hành động gây nguy hiểm cho các bạn học sinh mà chúng tôi đã chứng minh là: bị bắt nạt, bị trộm...
Chúng tôi phản ánh những hành động gây nguy hiểm đó, vì những hậu quả mà chúng có thể gây ra là ảnh hưởng đến sức khỏe và tinh thần, tính mạng.
Chúng tôi có thể cùng loại bỏ các hành động gây nguy hiểm bằng cách: tuyên truyền đoàn kết, vui chơi lành mạnh an toàn giữa các học sinh.
Lưu ý những thời điểm không an toàn khi đi một mình. Chú ý việc cần làm để đảm bảo an toàn: cảnh giác với người lạ, hạn chế đi qua những khu vực vắng vẻ, luôn giữ bình tĩnh và tìm cách kêu cứu khi cần.