CHỦ ĐỀ 2. VĂN MINH CHÂU THỔ SÔNG HỒNG VÀ SÔNG CỬU LONG (2)
PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK
MỞ ĐẦU
Châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long có nhiều nét văn hoá đặc sắc. Đây là hai vùng chịu tác động lớn của biến đổi khí hậu. Hãy chia sẻ những hiểu biết của em về văn hoá hoặc biến đổi khí hậu ở hai châu thổ này.
1. VĂN HOÁ Ở CHÂU THỔ SÔNG HỒNG VÀ SÔNG CỬU LONG
CH1: Dựa vào thông tin mục 1, hãy trình bày những nét đặc sắc về văn hoá ở châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long.
2. BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU Ở CHÂU THỔ SÔNG HỒNG VÀ CHÂU THỔ SÔNG CỬU LONG
CH: Dựa vào thông tin mục a, hãy phân tích những biểu hiện của biến đổi khí hậu ở hai vùng châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long.
CH: Dựa vào thông tin mục b, hãy nêu tác động của biến đổi khí hậu đối với sự phát triển kinh tế – xã hội ở châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long.
CH: Dựa vào thông tin mục c, hãy đề xuất một số biện pháp ứng phó với biến đổi khí hậu liên quan đến vùng châu thổ của hai đồng bằng hiện đại.
LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG
CH: Hoàn thành bảng liệt kê một số nét văn hoá phi vật thể đặc sắc ở châu thổ sông Hồng và châu thổ sông Cửu Long theo mẫu sau vào vở:
Châu thổ sông Hồng
Châu thổ sông Cửu Long
?
?
CH: Thiết kế sản phẩm tuyên truyền một số biện pháp đơn giản để thích ứng với biến đổi khí hậu ở vùng châu thổ sông Hồng hoặc châu thổ sông Cửu Long.
Phần II. Trả lời câu hỏi
PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK
MỞ ĐẦU Châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long có nhiều nét văn hóa đặc sắc. Đây là hai vùng chịu tác động lớn của biến đổi khí hậu. Hãy chia sẻ những hiểu biết của em về văn hóa hoặc biến đổi khí hậu ở hai châu thổ này.
1. VĂN HOÁ Ở CHÂU THỔ SÔNG HỒNG VÀ SÔNG CỬU LONG
Câu hỏi: Dựa vào thông tin mục 1, hãy trình bày những nét đặc sắc về văn hóa ở châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long.
Trả lời chi tiết: Châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long là hai vùng văn hóa lớn của Việt Nam với những nét đặc sắc riêng biệt:
Châu thổ sông Hồng: Văn hóa nơi đây mang đậm dấu ấn lịch sử lâu đời và được coi là cái nôi của nền văn minh lúa nước. Đặc trưng văn hóa nổi bật bao gồm:
Lễ hội truyền thống: Các lễ hội gắn với tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên, thờ thần nông, tiêu biểu là hội Gióng, hội chùa Hương, hội Lim.
Làng nghề truyền thống: Các làng nghề thủ công như gốm Bát Tràng, lụa Vạn Phúc, tranh Đông Hồ phản ánh sự sáng tạo và tinh hoa văn hóa.
Ca dao, dân ca: Những câu hát ru, dân ca quan họ thể hiện tâm hồn mộc mạc, chân thành của con người vùng đồng bằng Bắc Bộ.
Châu thổ sông Cửu Long: Văn hóa nơi đây chịu ảnh hưởng của sự giao thoa giữa các dân tộc Kinh, Khmer, Hoa và Chăm, tạo nên bản sắc phong phú:
Lễ hội đặc sắc: Tiêu biểu là lễ hội Óc Om Bóc, đua ghe ngo của người Khmer, lễ hội Chol Chnam Thmay.
Đờn ca tài tử: Đây là loại hình nghệ thuật dân gian được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể.
Ẩm thực vùng sông nước: Các món ăn như bánh xèo, hủ tiếu, lẩu mắm phản ánh sự đa dạng và phong phú của nguyên liệu và phong cách chế biến.
2. BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU Ở CHÂU THỔ SÔNG HỒNG VÀ SÔNG CỬU LONG
Câu hỏi 1: Dựa vào thông tin mục a, hãy phân tích những biểu hiện của biến đổi khí hậu ở hai vùng châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long.
Trả lời chi tiết: Biến đổi khí hậu ở châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long biểu hiện rõ rệt qua các hiện tượng sau:
Châu thổ sông Hồng:
Gia tăng nhiệt độ trung bình hàng năm, dẫn đến tình trạng thời tiết khắc nghiệt hơn.
Mưa lũ bất thường, làm ngập úng diện tích đất nông nghiệp và khu dân cư.
Xâm nhập mặn ở vùng ven biển, ảnh hưởng đến chất lượng đất và nguồn nước.
Châu thổ sông Cửu Long:
Nước biển dâng cao, gây ngập lụt nhiều khu vực canh tác.
Sạt lở bờ sông, bờ biển diễn ra ngày càng nghiêm trọng.
Tình trạng hạn hán kéo dài xen kẽ với xâm nhập mặn làm ảnh hưởng đến mùa màng và đời sống của người dân.
Câu hỏi 2: Dựa vào thông tin mục b, hãy nêu tác động của biến đổi khí hậu đối với sự phát triển kinh tế – xã hội ở châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long.
Trả lời chi tiết: Biến đổi khí hậu gây ra nhiều tác động tiêu cực đối với kinh tế – xã hội ở hai châu thổ:
Kinh tế:
Ở cả hai vùng, sản xuất nông nghiệp – đặc biệt là lúa nước – bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi ngập lụt, hạn hán và xâm nhập mặn.
Các ngành nuôi trồng thủy sản gặp khó khăn do thay đổi môi trường sống của các loài thủy sinh.
Hạ tầng giao thông, thủy lợi bị hư hại do thiên tai thường xuyên.
Xã hội:
Cuộc sống của người dân bị đảo lộn bởi mất đất canh tác, di cư do ngập lụt hoặc sạt lở đất.
Áp lực gia tăng đối với hệ thống y tế và giáo dục khi các khu vực chịu thiên tai kéo dài.
Câu hỏi 3: Dựa vào thông tin mục c, hãy đề xuất một số biện pháp ứng phó với biến đổi khí hậu liên quan đến vùng châu thổ của hai đồng bằng hiện đại.
Trả lời chi tiết: Một số biện pháp ứng phó với biến đổi khí hậu:
Về kỹ thuật:
Xây dựng hệ thống đê bao, cống ngăn mặn và trạm bơm nước để đối phó với xâm nhập mặn và ngập úng.
Chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp với điều kiện môi trường mới.
Về quản lý:
Quy hoạch sử dụng đất hiệu quả, giảm thiểu tác động của sạt lở và ngập lụt.
Tăng cường giám sát và cảnh báo sớm các hiện tượng thời tiết cực đoan.
Về ý thức cộng đồng:
Nâng cao nhận thức của người dân về bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Khuyến khích sử dụng năng lượng tái tạo và giảm thiểu phát thải khí nhà kính.
LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG
Câu hỏi 1: Hoàn thành bảng liệt kê một số nét văn hoá phi vật thể đặc sắc ở châu thổ sông Hồng và châu thổ sông Cửu Long.
Trả lời chi tiết:
Châu thổ sông Hồng
Châu thổ sông Cửu Long
Hát quan họ Bắc Ninh
Đờn ca tài tử Nam Bộ
Lễ hội chùa Hương
Lễ hội Óc Om Bóc
Làng tranh Đông Hồ
Nghệ thuật múa bóng rỗi
Câu hỏi 2: Thiết kế sản phẩm tuyên truyền một số biện pháp đơn giản để thích ứng với biến đổi khí hậu ở vùng châu thổ sông Hồng hoặc châu thổ sông Cửu Long.
Trả lời chi tiết: Sản phẩm tuyên truyền có thể là áp phích hoặc video, nội dung cần tập trung vào:
Khuyến khích sử dụng giống lúa chịu mặn, chịu hạn.
Hướng dẫn xây dựng nhà ở kiên cố chống lũ lụt.
Tuyên truyền việc bảo vệ và mở rộng rừng ngập mặn.
Cách tiết kiệm nước và sử dụng nguồn nước an toàn.
Giáo dục cộng đồng về giảm phát thải khí nhà kính.
