BÀI 3. THỰC HÀNH: TÌM HIỂU VẤN ĐỀ VIỆC LÀM Ở ĐỊA PHƯƠNG VÀ PHÂN HÓA THU NHẬP THEO VÙNG
1. NỘI DUNG
- Sưu tầm tài liệu và dựa vào thông tin dưới đây, hãy tìm hiểu và viết báo cáo phân tích vấn đề việc làm ở địa phương. Có thể lựa chọn cấp tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương hoặc cấp huyện/quận/thị xã/thành phố trực thuộc cấp tỉnh
- Dựa vào bảng số liệu sau, hãy nhận xét sự phân hoá thu nhập theo vùng ở nước ta
Báo cáo phân tích vấn đề việc làm ở Hà Nội
1. Thực trạng thất nghiệp, thiếu việc làm:
- Theo Sở Lao động – Thương binh và Xã hội Thành phố Hà Nội, trong tháng 7/2023, thành phố đã ra quyết định hưởng trợ cấp bảo hiểm thất nghiệp cho hơn 48.000 nghìn người với số tiền hỗ trợ trên 1.300 tỷ đồng
- Số lao động hưởng chính sách bảo hiểm thất nghiệp trên địa bàn tăng là thực tế của thị trường lao động
2. Một số giải pháp giải quyết vấn đề việc làm ở địa phương
- Tiếp tục huy động tối đa các nguồn tín dụng cho hoạt động thúc đẩy tạo việc làm mới linh hoạt, chất lượng cao, bền vững; việc làm xanh; việc làm cho các đối tượng yếu thế.
- Bố trí nguồn vốn cho Ngân hàng Chính sách xã hội có đủ nguồn lực triển khai có hiệu quả các chương trình tín dụng giải quyết việc làm, đào tạo nghề cho người lao động.
- Đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị của Trung tâm Dịch vụ việc làm, các sàn giao dịch việc làm đáp ứng yêu cầu hoạt động với vai trò là đầu mối thông tin thị trường lao động, điều phối, hỗ trợ và quản trị thị trường lao động
- Cung ứng nguồn nhân lực và tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện cho người lao động, người sử dụng lao động tiếp cận thông tin về thị trường lao động, tham gia vào các hoạt động giao dịch việc làm một cách thuận lợi.
3. Ý nghĩa của việc giải quyết vấn đề việc làm ở địa phương.
- Khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế về nguồn lao động ở địa phương.
- Giúp người dân tạo được thu nhập, tác động tích cực đến chuyển đổi, phát triển sản xuất, thúc đẩy và tăng trưởng kinh tế - xã hội.
- Nhận xét sự phân hóa thu nhập theo vùng ở nước ta:
+ Thu nhập bình quân ở các khu vực đồng bằng châu thổ rộng lớn lớn chiếm tỉ trọng cao: Đồng bằng sông Hồng, Đông Nam Bộ, Đồng bằng Sông Cửu Long, Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung trong đó Đông Nam Bộ có mức thu nhập cao nhất cả nước.
+ Thu nhập bình quân ở các khu vực đồi núi và cao nguyên chiếm tỉ trọng thấp: Trung du và miền núi Bắc Bộ, Tây Nguyên.
+ Từ năm 2010 – 2021, các vùng có sự tăng trưởng lớn và rõ rệt.
+ Đồng bằng sông Hồng và Đông Nam Bộ là những khu vực có nền kinh tế phát triển năng động nhất cả nước; điều kiện sinh sống làm việc rất thuận lợi, dân cư chủ yếu hoạt động trong ngành công nghiệp và dịch vụ.
+ Vùng Tây Bắc và Tây Nguyên điều kiện kinh tế - xã hội còn chưa phát triển, hoạt động kinh tế chủ yếu là sản xuất nông nghiệp mang lại hiệu quả kinh tế thấp.
Phần II. Trả lời câu hỏi
BÁO CÁO PHÂN TÍCH VẤN ĐỀ VIỆC LÀM Ở HÀ NỘI
1. Thực trạng thất nghiệp, thiếu việc làm Theo Sở Lao động – Thương binh và Xã hội Thành phố Hà Nội, trong tháng 7/2023, hơn 48.000 người lao động trên địa bàn thành phố đã nhận trợ cấp bảo hiểm thất nghiệp với tổng số tiền hỗ trợ hơn 1.300 tỷ đồng. Con số này phản ánh tình trạng thất nghiệp và thiếu việc làm đang gia tăng, đặc biệt trong bối cảnh thị trường lao động còn gặp nhiều khó khăn như sự biến động của nền kinh tế, tác động từ đại dịch COVID-19 và yêu cầu ngày càng cao của các ngành nghề.
Tỷ lệ thất nghiệp tăng dẫn đến áp lực lớn đối với hệ thống bảo hiểm xã hội và an sinh xã hội. Đồng thời, tình trạng thiếu việc làm ở khu vực nông thôn cũng gia tăng do sự hạn chế trong đa dạng hóa ngành nghề, công nghệ sản xuất lạc hậu và sức cạnh tranh lao động thấp.
2. Một số giải pháp giải quyết vấn đề việc làm ở địa phương
Hà Nội đã đưa ra nhiều giải pháp nhằm cải thiện vấn đề việc làm, bao gồm:
Huy động nguồn tín dụng: Thành phố tập trung huy động các nguồn vốn để thúc đẩy việc làm mới, đảm bảo tính linh hoạt và chất lượng cao. Đặc biệt chú trọng vào các việc làm xanh và cơ hội dành cho nhóm yếu thế.
Tăng cường tín dụng xã hội: Nguồn vốn được bố trí qua Ngân hàng Chính sách Xã hội để hỗ trợ các chương trình giải quyết việc làm và đào tạo nghề. Đây là biện pháp quan trọng để nâng cao kỹ năng lao động.
Cải thiện cơ sở hạ tầng dịch vụ việc làm: Đầu tư nâng cấp các Trung tâm Dịch vụ việc làm và sàn giao dịch lao động để cung cấp thông tin chính xác và điều phối thị trường lao động hiệu quả hơn.
Hỗ trợ người lao động và doanh nghiệp: Thành phố tạo điều kiện để người lao động và các đơn vị tuyển dụng tiếp cận thông tin dễ dàng, nâng cao hiệu quả giao dịch việc làm.
3. Ý nghĩa của việc giải quyết vấn đề việc làm ở địa phương
Giải quyết vấn đề việc làm không chỉ giúp tận dụng hiệu quả nguồn lao động tại địa phương mà còn mang lại lợi ích lớn về kinh tế - xã hội. Việc làm ổn định giúp người dân có thu nhập ổn định, thúc đẩy chuyển đổi cơ cấu kinh tế và tăng trưởng kinh tế địa phương. Đồng thời, nó tạo ra môi trường sống tốt hơn, giảm thiểu các vấn đề xã hội như nghèo đói, bất bình đẳng và tệ nạn xã hội.
NHẬN XÉT SỰ PHÂN HÓA THU NHẬP THEO VÙNG Ở NƯỚC TA
Thu nhập bình quân của các vùng ở nước ta thể hiện rõ sự phân hóa theo đặc điểm địa lý và kinh tế:
Các vùng đồng bằng: Thu nhập bình quân cao nhất thuộc về Đồng bằng sông Hồng, Đông Nam Bộ, và Đồng bằng sông Cửu Long. Đông Nam Bộ có thu nhập cao nhất cả nước do kinh tế phát triển năng động, tập trung nhiều ngành công nghiệp và dịch vụ. Đồng bằng sông Hồng cũng có mức thu nhập cao nhờ sự phát triển công nghiệp hóa, đô thị hóa mạnh mẽ.
Các vùng miền núi và cao nguyên: Khu vực Trung du và miền núi Bắc Bộ, Tây Nguyên có thu nhập thấp hơn, chủ yếu do điều kiện kinh tế - xã hội còn hạn chế, hoạt động kinh tế tập trung vào sản xuất nông nghiệp với năng suất thấp.
Từ năm 2010 đến 2021, các vùng đều có mức tăng trưởng thu nhập, nhưng sự chênh lệch giữa các vùng vẫn duy trì. Các khu vực như Đồng bằng sông Hồng và Đông Nam Bộ tiếp tục giữ vị trí dẫn đầu về tăng trưởng thu nhập, nhờ điều kiện kinh tế, hạ tầng và cơ hội việc làm vượt trội. Trong khi đó, Tây Bắc và Tây Nguyên vẫn gặp khó khăn do hạn chế về giao thông, cơ sở hạ tầng, và khả năng thu hút đầu tư.
KẾT LUẬN
Việc làm và thu nhập là hai yếu tố quan trọng phản ánh sự phát triển kinh tế - xã hội. Tại Hà Nội, các giải pháp cải thiện thị trường lao động đã góp phần giảm thất nghiệp và nâng cao chất lượng việc làm. Tuy nhiên, tình trạng phân hóa thu nhập giữa các vùng trên cả nước đòi hỏi sự can thiệp mạnh mẽ hơn từ các chính sách kinh tế và phát triển vùng để đảm bảo sự công bằng và bền vững trong tăng trưởng kinh tế.
