Phân bố dân cư chịu tác động tổng hợp của các nhân tố tự nhiên, kinh tế – xã hội. Phân bố dân cư ở nước ta có đặc điểm như thế nào? Các loại hình quần cư có những điểm gì khác biệt?
1. PHÂN BỐ DÂN CƯ
CH: Dựa vào thông tin mục 1 và hình 2, hãy nhận xét đặc điểm phân bố dân cư ở nước ta.
2. CÁC LOẠI HÌNH DÂN CƯ
CH: Dựa vào thông tin mục 2 và hiểu biết của em, hãy trình bày sự khác biệt giữa quần cư nông thôn và quần cư thành thị ở nước ta.
LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG
CH: Dựa vào hình 2, hãy:
- Liệt kê các tỉnh và thành phố trực thuộc Trung ương có mật độ dân số từ 1000 người/ km² trở lên
- Kể tên các đô thị có quy mô dân số trên 1 triệu người
CH: Mô tả đặc điểm quần cư tại nơi em sinh sống.
Phần II. Trả lời câu hỏi
MỞ ĐẦU
Câu hỏi: Phân bố dân cư chịu tác động tổng hợp của các nhân tố tự nhiên, kinh tế – xã hội. Phân bố dân cư ở nước ta có đặc điểm như thế nào? Các loại hình quần cư có những điểm gì khác biệt?
Phân bố dân cư Việt Nam không đồng đều, phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên, lịch sử khai thác lãnh thổ và phát triển kinh tế. Dân cư tập trung chủ yếu ở các vùng đồng bằng, ven biển, và các đô thị lớn, trong khi khu vực miền núi và hải đảo thưa thớt. Các loại hình quần cư được chia thành hai dạng chính là quần cư nông thôn và quần cư thành thị, mỗi loại hình mang đặc trưng về mật độ, hoạt động kinh tế, và điều kiện sống.
1. PHÂN BỐ DÂN CƯ
Câu hỏi: Dựa vào thông tin mục 1 và hình 2, hãy nhận xét đặc điểm phân bố dân cư ở nước ta.
Dân cư Việt Nam phân bố không đồng đều. Vùng đồng bằng sông Hồng và đồng bằng sông Cửu Long là nơi tập trung đông dân nhất, nhờ điều kiện tự nhiên thuận lợi như đất đai màu mỡ, nguồn nước dồi dào, khí hậu ôn hòa, phù hợp với sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt. Vùng miền núi phía Bắc, Tây Nguyên và các đảo xa bờ có mật độ dân số thấp, do địa hình hiểm trở, điều kiện giao thông khó khăn và hạn chế về đất nông nghiệp.
Dân cư tập trung ở các đô thị lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, nhờ sự phát triển mạnh mẽ của kinh tế, cơ sở hạ tầng và dịch vụ. Tuy nhiên, sự phân bố không đồng đều này dẫn đến nhiều vấn đề xã hội như đô thị hóa quá mức, thiếu việc làm ở vùng nông thôn và áp lực lên tài nguyên đất và nước ở các khu vực đông dân.
2. CÁC LOẠI HÌNH DÂN CƯ
Câu hỏi: Dựa vào thông tin mục 2 và hiểu biết của em, hãy trình bày sự khác biệt giữa quần cư nông thôn và quần cư thành thị ở nước ta.
Quần cư nông thôn và quần cư thành thị khác nhau về nhiều mặt:
Quần cư nông thôn: Dân cư sinh sống chủ yếu dựa vào nông nghiệp, lâm nghiệp và ngư nghiệp. Mật độ dân số thấp, không gian sống thoáng đãng, nhà ở thường tập trung thành các cụm nhỏ hoặc dọc theo các tuyến đường, bờ sông. Các dịch vụ y tế, giáo dục và cơ sở hạ tầng còn hạn chế so với đô thị.
Quần cư thành thị: Dân cư chủ yếu làm việc trong các ngành công nghiệp, dịch vụ và thương mại. Mật độ dân số cao, không gian sống chật hẹp, tập trung nhiều nhà cao tầng và khu dân cư đông đúc. Hệ thống cơ sở hạ tầng hiện đại hơn, bao gồm giao thông, y tế, giáo dục và các tiện ích công cộng.
Quá trình đô thị hóa đã làm gia tăng dân số thành thị, nhưng cũng đặt ra thách thức về ô nhiễm môi trường, tắc nghẽn giao thông và sự chênh lệch giàu nghèo.
LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG
Câu hỏi: Dựa vào hình 2, hãy:
Liệt kê các tỉnh và thành phố trực thuộc Trung ương có mật độ dân số từ 1000 người/ km² trở lên
Các tỉnh và thành phố trực thuộc Trung ương có mật độ dân số từ 1000 người/ km² trở lên bao gồm: Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng, Bắc Ninh, Thái Bình, Nam Định.
Kể tên các đô thị có quy mô dân số trên 1 triệu người
Các đô thị có quy mô dân số trên 1 triệu người bao gồm: Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ.
Câu hỏi: Mô tả đặc điểm quần cư tại nơi em sinh sống.
Tại nơi em sinh sống (ví dụ ở vùng đồng bằng hoặc đô thị lớn), dân cư tập trung đông đúc, chủ yếu sinh sống trong các khu phố hoặc cụm dân cư. Kinh tế địa phương dựa trên ngành dịch vụ và công nghiệp, với nhiều khu công nghiệp và cửa hàng kinh doanh. Hệ thống giao thông khá phát triển, bao gồm cả đường bộ và các phương tiện công cộng. Tuy nhiên, cũng xuất hiện những vấn đề như ô nhiễm môi trường, thiếu không gian công cộng và áp lực về hạ tầng. Ở vùng nông thôn, quần cư chủ yếu theo cụm làng xã, không gian sống rộng rãi, kinh tế chủ yếu dựa vào nông nghiệp và có mối quan hệ cộng đồng gắn kết hơn.
