BÀI 28. MỐI QUAN HỆ GIỮA CON NGƯỜI VỚI THIÊN NHIÊN
PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI
1. Tác động của thiên nhiên đến con người
CH1. Đọc thông tin trong mục a và quan sát hình 1, 2; em hãy nêu ví dụ về tác động của thiên nhiên đối với đời sống con người.
CH2. Dựa vào thông tin trong mục b và các hình 3, 4, 5; em hãy nêu ví dụ về tác động của thiên nhiên tới sản xuất (nông nghiệp, công nghiệp hoặc dịch vụ).
2. Tác động của con người tới thiên nhiên
CH1. Theo em, những tác động nào của con người khiến tài nguyên thiên nhiên bị suy thoái.
CH2. Dựa vào hình 6, 7 và hiểu biết của em, hãy kể tên một số loại rác thải sinh hoạt, công nghiệp, nông nghiệp do con người đưa vào môi trường thiên nhiên.
LUYỆN TẬP- VẬN DỤNG
CH1. Em hãy nêu ví dụ về tác động của thiên nhiên đến sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, giao thông vận tải và du lịch.
CH2. Hãy nêu một số hành động của con người làm ô nhiễm môi trường không khí và nước.
CH3. Ở nơi em sinh sống, điều kiện tự nhiên nào tác động nhiều nhất tới đời sống và sản xuất của người dân? Tại sao?
CH4. Em hãy nêu một số sáng kiến để có thể giảm việc sử dụng túi ni-lông trong đời sống hằng ngày.
BÀI 28. MỐI QUAN HỆ GIỮA CON NGƯỜI VỚI THIÊN NHIÊN
PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI
1. Tác động của thiên nhiên đến con người
CH1: Đọc thông tin trong mục a và quan sát hình 1, 2; em hãy nêu ví dụ về tác động của thiên nhiên đối với đời sống con người.
Tác động của thiên nhiên đến đời sống con người:
Thiên tai: Các hiện tượng thiên nhiên như bão, lũ, động đất có thể gây ra thiệt hại nghiêm trọng đối với con người. Ví dụ: trận động đất ở Nhật Bản năm 2011 gây sóng thần, thiệt hại về tài sản và tính mạng.
Khí hậu: Sự thay đổi khí hậu ảnh hưởng đến nhiệt độ, lượng mưa và mùa vụ. Ví dụ: ở các khu vực nhiệt đới, mùa mưa kéo dài giúp cung cấp nước cho sinh hoạt và nông nghiệp, trong khi ở các khu vực sa mạc, điều kiện khí hậu khắc nghiệt làm khó khăn cho cuộc sống.
CH2: Dựa vào thông tin trong mục b và các hình 3, 4, 5; em hãy nêu ví dụ về tác động của thiên nhiên tới sản xuất (nông nghiệp, công nghiệp hoặc dịch vụ).
Tác động của thiên nhiên đến sản xuất:
Nông nghiệp: Khí hậu và đất đai ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất nông nghiệp. Ví dụ: các khu vực có khí hậu ôn hòa như đồng bằng sông Cửu Long (Việt Nam) rất thuận lợi cho trồng lúa, trong khi các khu vực khô hạn như sa mạc Sahara không thể trồng trọt.
Công nghiệp: Sự phong phú hay thiếu hụt tài nguyên thiên nhiên (như nước, khoáng sản) ảnh hưởng đến sự phát triển công nghiệp. Ví dụ: Các khu vực có tài nguyên khoáng sản như Trung Quốc, Nam Phi phát triển mạnh công nghiệp khai khoáng.
Dịch vụ: Các ngành dịch vụ như du lịch chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ điều kiện thiên nhiên, ví dụ như các khu du lịch biển, rừng quốc gia cần môi trường thiên nhiên sạch và đẹp để thu hút khách du lịch.
2. Tác động của con người tới thiên nhiên
CH1: Theo em, những tác động nào của con người khiến tài nguyên thiên nhiên bị suy thoái.
Tác động của con người đến tài nguyên thiên nhiên:
Phá rừng: Việc chặt phá rừng lấy gỗ, làm đất nông nghiệp khiến đất đai bị xói mòn, mất đi hệ sinh thái tự nhiên.
Khai thác tài nguyên quá mức: Việc khai thác khoáng sản, dầu mỏ, gỗ mà không tái tạo lại khiến tài nguyên thiên nhiên cạn kiệt.
Ô nhiễm: Chất thải công nghiệp, nông nghiệp, sinh hoạt gây ô nhiễm đất, nước, không khí, ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe con người.
Biến đổi khí hậu: Việc phát thải khí nhà kính từ các hoạt động công nghiệp, giao thông, nông nghiệp khiến khí hậu Trái Đất thay đổi, gây thiên tai, ảnh hưởng đến hệ sinh thái.
CH2: Dựa vào hình 6, 7 và hiểu biết của em, hãy kể tên một số loại rác thải sinh hoạt, công nghiệp, nông nghiệp do con người đưa vào môi trường thiên nhiên.
Rác thải sinh hoạt: Bao gồm nhựa, túi nilon, chai lọ nhựa, thức ăn thừa, giấy, kim loại và các chất thải hữu cơ khác.
Rác thải công nghiệp: Chất thải hóa học, kim loại nặng, khí thải độc hại từ các nhà máy, nhà xưởng, chất thải từ ngành chế biến.
Rác thải nông nghiệp: Thuốc trừ sâu, phân bón hóa học dư thừa, bao bì nhựa dùng trong nông sản, thuốc bảo vệ thực vật.
LUYỆN TẬP – VẬN DỤNG
CH1: Em hãy nêu ví dụ về tác động của thiên nhiên đến sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, giao thông vận tải và du lịch.
Sản xuất nông nghiệp:
Khí hậu nhiệt đới và đất đai phì nhiêu của đồng bằng sông Hồng (Việt Nam) giúp sản xuất lúa gạo phát triển mạnh.
Sự thiếu nước ở các khu vực sa mạc như Sahara gây khó khăn cho nông nghiệp.
Sản xuất công nghiệp:
Các khu vực giàu khoáng sản như Tây Nam Trung Quốc thúc đẩy ngành khai khoáng và sản xuất thép phát triển.
Sự thiếu nguồn tài nguyên như dầu mỏ tại một số quốc gia làm giảm sản lượng công nghiệp.
Giao thông vận tải:
Sự thay đổi địa hình do động đất, lũ lụt ảnh hưởng đến giao thông và vận tải.
Các vùng núi, sông suối cản trở xây dựng đường sá, gây khó khăn cho giao thông.
Du lịch:
Các khu vực có thiên nhiên đẹp như vịnh Hạ Long (Việt Nam) hoặc rừng Amazon thu hút lượng lớn du khách.
Các thiên tai như bão, động đất có thể làm giảm lượng du khách đến các khu vực bị ảnh hưởng.
CH2: Hãy nêu một số hành động của con người làm ô nhiễm môi trường không khí và nước.
Ô nhiễm không khí:
Phát thải khí nhà kính từ các phương tiện giao thông, các nhà máy công nghiệp, lò hơi.
Đốt rừng, chặt phá cây làm tăng lượng khí CO2 trong không khí.
Ô nhiễm nước:
Xả chất thải công nghiệp, dầu mỡ và các hóa chất độc hại ra các sông, hồ.
Dùng thuốc trừ sâu, phân bón hóa học trong nông nghiệp khiến nguồn nước bị ô nhiễm.
CH3: Ở nơi em sinh sống, điều kiện tự nhiên nào tác động nhiều nhất tới đời sống và sản xuất của người dân? Tại sao?
Ở nơi em sinh sống (ví dụ như khu vực đồng bằng sông Cửu Long), mưa bão có ảnh hưởng lớn đến đời sống và sản xuất nông nghiệp. Mùa mưa kéo dài gây ngập lụt, làm hư hại mùa màng, đồng thời các cơn bão có thể phá hủy nhà cửa, công trình cơ sở hạ tầng.
CH4: Em hãy nêu một số sáng kiến để có thể giảm việc sử dụng túi ni-lông trong đời sống hằng ngày.
Sử dụng túi vải thay cho túi ni-lông: Khuyến khích sử dụng túi vải tái sử dụng, giảm sử dụng túi ni-lông dùng một lần.
Tăng cường sử dụng bao bì tái chế: Sử dụng các bao bì làm từ giấy hoặc vật liệu dễ phân hủy thay vì túi ni-lông.
Nâng cao nhận thức cộng đồng: Tổ chức các chiến dịch tuyên truyền về tác hại của túi ni-lông đối với môi trường và khuyến khích mọi người tham gia vào phong trào giảm rác thải nhựa.
