BÀI 25. PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP, LÂM NGHIỆP VÀ THỦY SẢN Ở BẮC TRUNG BỘ
PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK
MỞ ĐẦU
Bắc Trung Bộ là một bộ phận lãnh thổ của vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung. Bắc Trung Bộ có thế mạnh để phát triển toàn diện nông nghiệp, lâm nghiệp và thuỷ sản. Việc hình thành và phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản có ý nghĩa quan trọng đối với sự hình thành cơ cấu kinh tế. Bắc Trung Bộ có thế mạnh gì để hình thành và phát triển nông nghiệp, làm nghiệp và thuỷ sản? Nông nghiệp, lâm nghiệp và thuỷ sản của Bắc Trung Bộ có đặc điểm gì nổi bật?
I. KHÁI QUÁT
CH: Dựa vào thông tin mục 1 và hình 25.1, hãy:
- Trình bày đặc điểm vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ của Bắc Trung Bộ.
- Nêu đặc điểm nổi bật về dân số của Bắc Trung Bộ.
II. THẾ MẠNH VÀ HẠN CHẾ ĐỐI VỚI VIỆC HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP, LÂM NGHIỆP VÀ THỦY SẢN.
CH: Dựa vào thông tin mục II và hình 25.1, hãy phân tích thế mạnh và hạn chế đối với việc hình thành và phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản ở Bắc Trung Bộ?
III. MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM NỔI BẬT VỀ NÔNG NGHIỆP, LÂM NGHIỆP VÀ THỦY SẢN
CH: Dựa vào thông tin mục 1 và hình 25.2, hãy trình bày một số đặc điểm nổi bật của ngành nông nghiệp Bắc Trung Bộ.
CH: Dựa vào thông tin mục 2 và hình 25.2, hãy trình bày một số đặc điểm nổi bật về ngành lâm nghiệp Bắc Trung Bộ.
CH: Dựa vào thông tin mục 3 và hình 25.2, hãy trình bày một số đặc điểm nổi bật về ngành thủy sản Bắc Trung Bộ.
LUYỆN TẬP, VẬN DỤNG
CH: Dựa vào bảng 25.2, hãy phân tích tình hình phát triển ngành chăn nuôi Bắc Trung Bộ giai đoạn 2010 – 2021.
CH: Tại sao việc phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp và thuỷ sản có ý nghĩa quan trọng đối với Bắc Trung Bộ?
CH: Sưu tầm hình ảnh và giới thiệu về một hoạt động của ngành nông nghiệp, lâm nghiệp và thuỷ sản của một tỉnh thuộc Bắc Trung Bộ.
PHẦN II .Lời giải tham khảo
Giải chi tiết Bài 25: Phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản ở Bắc Trung Bộ
MỞ ĐẦU
Câu hỏi: Bắc Trung Bộ có thế mạnh gì để hình thành và phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản? Nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản của Bắc Trung Bộ có đặc điểm gì nổi bật?
Trả lời: Bắc Trung Bộ là vùng chuyển tiếp giữa Bắc Bộ và Duyên hải Nam Trung Bộ, có điều kiện tự nhiên phong phú và đa dạng với sự kết hợp giữa vùng đồng bằng hẹp, dải ven biển dài và vùng đồi núi trung du phía tây. Những yếu tố này tạo nên lợi thế:
Về nông nghiệp: Đất phù sa ven sông như sông Cả, sông Mã thuận lợi cho trồng lúa và hoa màu. Đồng thời, khí hậu nhiệt đới gió mùa ẩm với mùa đông lạnh giúp đa dạng hóa cây trồng, như lúa, ngô, lạc và cây công nghiệp ngắn ngày.
Về lâm nghiệp: Diện tích rừng lớn với nhiều loại rừng khác nhau (rừng đặc dụng, rừng phòng hộ) cung cấp nguyên liệu cho ngành chế biến gỗ, dược liệu và bảo tồn đa dạng sinh học.
Về thủy sản: Bờ biển dài, vùng biển rộng, ngư trường lớn (ngư trường Ninh Thuận – Bình Thuận) và hệ thống đầm phá, cửa sông phù hợp cho nuôi trồng thủy sản như tôm, cá, hải sản đặc sản.
Nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản đóng vai trò quan trọng trong cơ cấu kinh tế của Bắc Trung Bộ, góp phần giải quyết việc làm, đảm bảo an ninh lương thực và nâng cao đời sống dân cư.
I. KHÁI QUÁT
Câu hỏi 1: Trình bày đặc điểm vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ của Bắc Trung Bộ.
Trả lời:
Vị trí địa lí: Bắc Trung Bộ nằm ở miền Trung Việt Nam, là cầu nối giữa Bắc Bộ và Duyên hải Nam Trung Bộ, tiếp giáp:
Phía Bắc: Giáp đồng bằng sông Hồng và Trung du miền núi phía Bắc.Phía Nam: Giáp vùng Duyên hải Nam Trung Bộ.Phía Tây: Giáp nước Lào với dãy Trường Sơn làm ranh giới.Phía Đông: Giáp Biển Đông với đường bờ biển dài trên 600 km.
Phạm vi lãnh thổ: Gồm 6 tỉnh: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, và Thừa Thiên Huế. Địa hình hẹp ngang, chia thành 3 vùng chính: đồng bằng ven biển, đồi núi trung du và dải ven biển dài.
Câu hỏi 2: Nêu đặc điểm nổi bật về dân số của Bắc Trung Bộ.
Trả lời:
Quy mô dân số: Bắc Trung Bộ có quy mô dân số lớn, khoảng 10 triệu người (số liệu năm 2021), tập trung chủ yếu ở vùng đồng bằng ven biển và các đô thị lớn như Thanh Hóa, Vinh, Huế.
Mật độ dân số: Thấp hơn so với đồng bằng sông Hồng nhưng cao hơn Tây Nguyên, phân bố không đồng đều. Vùng đồng bằng ven biển có mật độ cao, vùng núi thấp.
Đặc điểm lao động: Lực lượng lao động dồi dào, có kinh nghiệm trong sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản.
II. THẾ MẠNH VÀ HẠN CHẾ ĐỐI VỚI VIỆC HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP, LÂM NGHIỆP VÀ THỦY SẢN
Câu hỏi: Phân tích thế mạnh và hạn chế đối với việc hình thành và phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản ở Bắc Trung Bộ.
Trả lời:
Thế mạnh:
Về tự nhiên: Đất đai đa dạng (đất phù sa, đất feralit), khí hậu nhiệt đới gió mùa phù hợp với đa dạng cây trồng, vật nuôi. Biển rộng và nhiều đầm phá giúp phát triển nuôi trồng thủy sản.Về xã hội: Kinh nghiệm sản xuất của người dân và sự hỗ trợ từ chính sách nhà nước.Hạ tầng giao thông: Quốc lộ 1A, đường Hồ Chí Minh, các cảng biển như cảng Nghi Sơn, Cửa Lò tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương và xuất khẩu nông – lâm – thủy sản.
Hạn chế:
Địa hình: Hẹp ngang, chia cắt mạnh, gây khó khăn cho tổ chức sản xuất quy mô lớn.Khí hậu: Mưa lũ, hạn hán thường xuyên xảy ra, ảnh hưởng đến nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản.Nguồn lực: Kỹ thuật và công nghệ canh tác chưa đồng bộ, thiếu vốn đầu tư.
III. MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM NỔI BẬT VỀ NÔNG NGHIỆP, LÂM NGHIỆP VÀ THỦY SẢN
Câu hỏi 1: Trình bày một số đặc điểm nổi bật của ngành nông nghiệp Bắc Trung Bộ. Trả lời:
Trồng lúa là ngành chủ lực ở đồng bằng ven sông như sông Mã, sông Cả.
Phát triển cây công nghiệp ngắn ngày (lạc, đậu tương) và cây ăn quả (cam, bưởi).
Chăn nuôi gia súc lớn (trâu, bò) ở vùng trung du và miền núi.
Câu hỏi 2: Trình bày một số đặc điểm nổi bật về ngành lâm nghiệp Bắc Trung Bộ. Trả lời:
Diện tích rừng lớn, chiếm tỉ trọng cao trong cả nước, với rừng phòng hộ, đặc dụng và sản xuất.
Tăng cường trồng rừng và bảo vệ rừng đầu nguồn.
Gỗ và sản phẩm từ rừng là nguồn nguyên liệu quan trọng.
Câu hỏi 3: Trình bày một số đặc điểm nổi bật về ngành thủy sản Bắc Trung Bộ. Trả lời:
Phát triển mạnh khai thác hải sản xa bờ và nuôi trồng thủy sản ven biển.
Các tỉnh có sản lượng thủy sản lớn là Thanh Hóa, Nghệ An.
Đầm phá Tam Giang, Cầu Hai (Thừa Thiên Huế) nổi tiếng với nghề nuôi tôm, cua.
LUYỆN TẬP, VẬN DỤNG
Câu hỏi 1: Phân tích tình hình phát triển ngành chăn nuôi Bắc Trung Bộ giai đoạn 2010 – 2021. Trả lời: Ngành chăn nuôi tăng trưởng ổn định, tập trung vào gia súc lớn (trâu, bò). Sản lượng thịt, sữa tăng nhờ áp dụng khoa học kỹ thuật, tuy nhiên vẫn còn hạn chế về quy mô chăn nuôi tập trung.
Câu hỏi 2: Tại sao việc phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản có ý nghĩa quan trọng đối với Bắc Trung Bộ? Trả lời: Phát triển 3 ngành này giúp giải quyết việc làm, nâng cao đời sống người dân, khai thác hiệu quả tài nguyên và bảo vệ môi trường sinh thái, đồng thời góp phần vào ổn định kinh tế - xã hội của vùng.
Câu hỏi 3: Sưu tầm hình ảnh và giới thiệu về một hoạt động của ngành nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản của một tỉnh thuộc Bắc Trung Bộ. Trả lời: Ví dụ: Nghề nuôi tôm thẻ chân trắng ở đầm phá Tam Giang (Thừa Thiên Huế) được phát triển mạnh, đem lại thu nhập cao cho người dân và góp phần xuất khẩu.
