BÀI 3. GIEO TRỒNG, CHĂM SÓC VÀ PHÒNG TRỪ SÂU, BỆNH CHO CÂY TRỒNG
PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK
I. Kĩ thuật gieo trồng
CH1: 1. Đọc nội dung mục I và nêu các yêu cầu của kĩ thuật gieo trồng.
2. Quan sát Hình 3.1, nêu hình thức gieo trồng ở mỗi hình a, b, c, d.
CH2: Kể tên một số loại cây trồng mà em biết. Các cây trồng đó được gieo trồng bằng hình thức nào (gieo hạt, trồng cây con, trồng bằng củ..)?
II. Chăm sóc cây trồng
CH1: Từ nội dung mục II.1 và II.2, em hãy cho biết mục đích của việc tỉa, dặm cây và làm cỏ, vun xới.
CH2: Đọc mục II.3; II.4; II.5 và nêu ý nghĩa của việc tưới, tiêu nước và bón phân thúc. Vì sao trước khi bón phân thúc cần phải làm sạch cỏ dại?
III. Phòng, trừ sâu bệnh hại cây trồng
CH1: Từ nội dung mục 2a, em hãy nêu mục đích của các biện pháp phòng trừ sâu, bệnh theo mẫu bảng dưới đây:
CH2: Đọc nội dung mục 2b, 2c và nêu ưu, nhược điểm của biện pháp thủ công và biện pháp hóa học trong phòng, trừ sâu bệnh.
CH3: Sử dụng internet, sách, báo.. để tìm hiểu về tác hại của sử dụng thuốc hóa học không đúng cách trong phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng.
CH4: Nêu ưu và nhược điểm của các biện pháp phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng.
LUYỆN TẬP
CH1: Vì sao trong công tác phòng, trừ sâu bệnh hại cây trồng cần thực hiện nguyên tắc phòng là chính?
VẬN DỤNG
CH1: 1. Vận dụng kiến thức để thực hiện việc chăm sóc cây trồng trong gia đình
2. Hãy giải thích và tuyên truyền cho mọi người áp dụng đúng cách và tuân thủ các nguyên tắc khi sử dụng thuốc hóa học để phòng, trừ sâu bệnh.
PHẦN II: LỜI GIẢI THAM KHẢO
I. Kĩ thuật gieo trồng
Câu 1.1: Đọc nội dung mục I và nêu các yêu cầu của kĩ thuật gieo trồng.
Yêu cầu của kỹ thuật gieo trồng bao gồm:
Lựa chọn thời vụ: Phải chọn thời điểm phù hợp với điều kiện khí hậu, thời tiết và loại cây trồng để đảm bảo cây sinh trưởng tốt.
Chuẩn bị đất: Đất trồng phải được làm sạch cỏ, tơi xốp và đủ dinh dưỡng để cây phát triển.
Kỹ thuật gieo hạt: Tùy loại cây trồng mà áp dụng các phương pháp gieo hạt khác nhau, đảm bảo mật độ, khoảng cách phù hợp.
Bảo vệ hạt giống và cây con: Sau khi gieo, cần thực hiện các biện pháp bảo vệ hạt giống và cây con khỏi sự tấn công của sâu bệnh hoặc các yếu tố ngoại cảnh bất lợi.
Câu 1.2: Quan sát Hình 3.1, nêu hình thức gieo trồng ở mỗi hình a, b, c, d.
Hình a: Gieo hạt rải đều trên mặt đất.
Hình b: Gieo hạt theo hàng trên các luống đất đã được chuẩn bị.
Hình c: Trồng cây con theo khoảng cách nhất định.
Hình d: Trồng bằng củ như khoai tây, gừng.
Câu 2: Kể tên một số loại cây trồng mà em biết. Các cây trồng đó được gieo trồng bằng hình thức nào?
Gieo hạt: Lúa, ngô, cà chua, rau muống.
Trồng cây con: Bắp cải, su hào, ớt, dưa hấu.
Trồng bằng củ: Khoai tây, nghệ, hành, gừng.
Trồng bằng hom: Mía, sắn.
Trồng bằng nhánh: Dâu tây, lá giang.
II. Chăm sóc cây trồng
Câu 1: Từ nội dung mục II.1 và II.2, em hãy cho biết mục đích của việc tỉa, dặm cây và làm cỏ, vun xới.
Tỉa, dặm cây: Giúp loại bỏ cây yếu, cây chết, đảm bảo mật độ phù hợp để cây sinh trưởng tốt hơn. Dặm cây thay thế những cây bị mất hoặc không phát triển, giúp vườn đồng đều hơn.
Làm cỏ, vun xới: Làm sạch cỏ dại để giảm cạnh tranh dinh dưỡng, ánh sáng với cây trồng. Vun xới đất giúp đất tơi xốp, cải thiện sự thoát nước và tăng cường hấp thu dinh dưỡng của cây.
Câu 2: Đọc mục II.3; II.4; II.5 và nêu ý nghĩa của việc tưới, tiêu nước và bón phân thúc. Vì sao trước khi bón phân thúc cần phải làm sạch cỏ dại?
Tưới nước: Cung cấp độ ẩm cho cây, đảm bảo điều kiện sinh trưởng tốt.
Tiêu nước: Thoát nước khi mưa nhiều hoặc ngập úng, giúp cây tránh bị thối rễ, chết cây.
Bón phân thúc: Bổ sung dinh dưỡng trong quá trình sinh trưởng, thúc đẩy cây phát triển mạnh.
Trước khi bón phân thúc, cần làm sạch cỏ dại vì cỏ có thể hút dinh dưỡng từ phân, làm giảm hiệu quả phân bón và cạnh tranh dinh dưỡng với cây trồng.
III. Phòng, trừ sâu bệnh hại cây trồng
Câu 1: Từ nội dung mục 2a, em hãy nêu mục đích của các biện pháp phòng trừ sâu, bệnh theo mẫu bảng dưới đây.
Biện pháp
Mục đích
Biện pháp canh tác
Tạo điều kiện bất lợi cho sâu bệnh, giúp cây khỏe mạnh hơn để chống chịu sâu bệnh tốt hơn.
Biện pháp sinh học
Sử dụng thiên địch hoặc vi sinh vật để tiêu diệt sâu bệnh mà không gây hại môi trường.
Biện pháp cơ giới, thủ công
Loại bỏ trực tiếp sâu bệnh, ổ trứng bằng tay hoặc các dụng cụ đơn giản.
Biện pháp hóa học
Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật để tiêu diệt sâu bệnh một cách nhanh chóng.
Câu 2: Đọc nội dung mục 2b, 2c và nêu ưu, nhược điểm của biện pháp thủ công và biện pháp hóa học trong phòng, trừ sâu bệnh.
Biện pháp thủ công:
Ưu điểm: An toàn, không gây hại cho môi trường, bảo vệ sức khỏe con người.
Nhược điểm: Tốn nhiều công sức và thời gian, chỉ áp dụng trên diện tích nhỏ.
Biện pháp hóa học:
Ưu điểm: Hiệu quả nhanh, có thể sử dụng trên diện tích lớn.
Nhược điểm: Gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe con người nếu sử dụng không đúng cách.
Câu 3: Sử dụng internet, sách, báo... để tìm hiểu về tác hại của việc sử dụng thuốc hóa học không đúng cách trong phòng, trừ sâu bệnh.
Sử dụng thuốc hóa học không đúng cách có thể gây các tác hại như:
Ô nhiễm môi trường: Dư lượng thuốc tồn đọng trong đất, nước, không khí.
Nguy cơ ngộ độc: Người sử dụng hoặc tiêu thụ nông sản có nguy cơ bị nhiễm độc.
Phá vỡ cân bằng sinh thái: Giết chết cả thiên địch và các loài có ích.
Kháng thuốc: Sâu bệnh có thể phát triển khả năng kháng thuốc, làm giảm hiệu quả phòng trừ.
Câu 4: Nêu ưu và nhược điểm của các biện pháp phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng.
Biện pháp sinh học:
Ưu điểm: An toàn, bền vững, không gây ô nhiễm môi trường.
Nhược điểm: Hiệu quả chậm, cần kiến thức chuyên môn cao.
Biện pháp cơ giới:
Ưu điểm: Dễ thực hiện, ít tốn kém.
Nhược điểm: Hiệu quả không cao trên diện tích lớn.
Biện pháp hóa học:
Ưu điểm: Hiệu quả nhanh, dễ áp dụng.
Nhược điểm: Gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng sức khỏe nếu lạm dụng.
LUYỆN TẬP
Câu 1: Vì sao trong công tác phòng, trừ sâu bệnh hại cây trồng cần thực hiện nguyên tắc phòng là chính?
Thực hiện nguyên tắc phòng là chính vì:
Giúp ngăn ngừa sâu bệnh từ giai đoạn đầu, hạn chế thiệt hại về năng suất và chất lượng cây trồng.
Giảm phụ thuộc vào thuốc hóa học, bảo vệ môi trường và sức khỏe con người.
Tăng cường sức đề kháng của cây, giảm chi phí sản xuất.
VẬN DỤNG
Câu 1: Vận dụng kiến thức để thực hiện việc chăm sóc cây trồng trong gia đình.
Trong gia đình, em có thể:
Thường xuyên tưới nước và làm cỏ để cây phát triển khỏe mạnh.
Quan sát để phát hiện và xử lý sâu bệnh kịp thời bằng phương pháp thủ công hoặc sinh học.
Bón phân định kỳ để cây đủ dinh dưỡng, sử dụng phân hữu cơ để đảm bảo an toàn.
Câu 2: Hãy giải thích và tuyên truyền cho mọi người áp dụng đúng cách và tuân thủ các nguyên tắc khi sử dụng thuốc hóa học để phòng, trừ sâu bệnh.
Cần giải thích cho mọi người rằng việc sử dụng thuốc hóa học cần tuân thủ các nguyên tắc sau:
Chỉ sử dụng thuốc khi cần thiết và đúng loại thuốc theo hướng dẫn.
Đảm bảo an toàn khi phun thuốc (mang đồ bảo hộ, tránh khu vực đông người, trẻ nhỏ).
Thời gian cách ly phải đảm bảo trước khi thu hoạch để tránh tồn dư thuốc trong sản phẩm.
Bảo quản thuốc đúng cách và không vứt chai lọ bừa bãi sau khi sử dụng. Tuân thủ các nguyên tắc trên sẽ bảo vệ môi trường, sức khỏe cộng đồng và chất lượng nông sản.
