2. Các thành phần của đất trồng có vai trò gì đối với cây trồng?
II. Làm đất và bón phân lót
CH1: Quan sát và nêu tên, mục đích của các công việc làm đất trồng cây tương ứng với mỗi ảnh trong Hình 2.2.
CH2: Trình bày mục đích của các khâu trong làm đất trồng cây.
CH3: Em hãy đề xuất quy trình chuẩn bị đất để trồng một loại cây trên ban công, trong vườn hoặc khuôn viên nhà trường.
PHẦN II: LỜI GIẢI THAM KHẢO
I. Thành phần và vai trò của đất trồng
CH1: Quan sát Hình 2.1 và trả lời các câu hỏi:
1. Đất trồng có những thành phần nào?
Đất trồng bao gồm ba thành phần chính:
Phần rắn: Là các hạt khoáng (như cát, sét, limon) và chất hữu cơ (tàn dư thực vật, động vật bị phân hủy). Phần này tạo nên cấu trúc của đất, quyết định tính chất lý hóa học của đất.
Phần lỏng: Là nước chứa trong các lỗ rỗng của đất. Nước trong đất có thể ở dạng nước mao dẫn, nước liên kết hoặc nước tự do, đóng vai trò hòa tan các chất dinh dưỡng để cây trồng hấp thụ.
Phần khí: Là không khí chứa trong các lỗ rỗng của đất, gồm các khí như oxy (O₂), carbon dioxide (CO₂), và nitơ (N₂).
2. Các thành phần của đất trồng có vai trò gì đối với cây trồng?
Phần rắn: Cung cấp khoáng chất và chất hữu cơ cần thiết cho sự phát triển của cây. Chất hữu cơ cải thiện độ phì nhiêu của đất và cấu trúc đất, giúp đất tơi xốp.
Phần lỏng (nước): Là dung môi để cây hấp thụ các chất dinh dưỡng khoáng, đồng thời tham gia vào quá trình quang hợp và duy trì sự sống cho cây.
Phần khí: Cung cấp oxy cho rễ cây hô hấp và khí CO₂ cho các quá trình trao đổi chất trong đất. Môi trường khí trong đất còn giúp vi sinh vật hoạt động hiệu quả, góp phần cải thiện độ phì nhiêu của đất.
II. Làm đất và bón phân lót
CH1: Quan sát và nêu tên, mục đích của các công việc làm đất trồng cây tương ứng với mỗi ảnh trong Hình 2.2.
Ảnh 1: Xới đất (cày, xới đất): Mục đích của việc cày, xới là làm cho đất tơi xốp, phá vỡ lớp đất bị nén chặt, giúp cải thiện khả năng thấm nước và không khí trong đất. Đây là khâu chuẩn bị cơ bản để cây trồng dễ bén rễ và sinh trưởng tốt.
Ảnh 2: Phơi đất: Mục đích của việc phơi đất là tiêu diệt các vi sinh vật, sâu bệnh, cỏ dại gây hại và cải thiện sức khỏe của đất. Việc phơi đất dưới ánh sáng mặt trời còn giúp đất khô ráo, tạo điều kiện để rễ cây không bị úng.
Ảnh 3: Bón phân lót: Mục đích của việc bón phân lót là cung cấp dinh dưỡng cơ bản cho cây trồng ngay từ khi bắt đầu sinh trưởng. Phân lót thường là phân chuồng, phân hữu cơ, hoặc phân lân, giúp cải thiện độ phì nhiêu của đất và thúc đẩy sự phát triển rễ.
CH2: Trình bày mục đích của các khâu trong làm đất trồng cây.
Làm tơi xốp đất: Đây là bước đầu tiên nhằm phá vỡ cấu trúc đất bị nén, tăng độ tơi xốp, giúp nước và không khí lưu thông dễ dàng. Rễ cây nhờ đó dễ dàng phát triển và hấp thụ dinh dưỡng.
Loại bỏ tàn dư thực vật và cỏ dại: Việc làm sạch đất giúp loại bỏ các yếu tố cản trở sự phát triển của cây như cỏ dại cạnh tranh dinh dưỡng, tàn dư thực vật có thể chứa sâu bệnh.
Phơi đất: Mục tiêu chính là tiêu diệt vi khuẩn, nấm mốc, sâu bệnh hại, và cải thiện điều kiện vệ sinh đất trồng.
Bón phân lót: Cung cấp nguồn dinh dưỡng cơ bản cho cây trồng ngay từ đầu, đảm bảo cây có đủ dưỡng chất để phát triển khỏe mạnh trong giai đoạn đầu.
CH3: Em hãy đề xuất quy trình chuẩn bị đất để trồng một loại cây trên ban công, trong vườn hoặc khuôn viên nhà trường.
Để trồng cây trên ban công hoặc trong khuôn viên nhà trường, quy trình chuẩn bị đất có thể thực hiện như sau:
Thu gom đất: Lựa chọn loại đất phù hợp với cây định trồng, chẳng hạn đất thịt, đất pha cát hoặc đất phù sa. Nếu trồng trên ban công, có thể mua đất đã xử lý sẵn hoặc lấy đất từ khu vực vườn.
Làm sạch đất: Loại bỏ các loại cỏ dại, tàn dư thực vật, đá hoặc rác trong đất để đảm bảo không còn yếu tố cạnh tranh hoặc gây hại cho cây trồng.
Phơi đất: Nếu đất có độ ẩm cao hoặc có dấu hiệu chứa sâu bệnh, cần phơi đất dưới ánh nắng mặt trời từ 3-5 ngày để tiêu diệt vi sinh vật có hại.
Trộn đất với phân bón:
Đối với đất trên ban công: Trộn đất với phân hữu cơ (như phân trùn quế hoặc phân ủ hữu cơ) theo tỷ lệ 3 phần đất : 1 phần phân.
Đối với khuôn viên nhà trường hoặc vườn: Rải phân chuồng hoai mục hoặc phân vi sinh đều lên đất, sau đó xới trộn kỹ để đảm bảo phân bón phân bố đồng đều.
Tạo luống hoặc hố trồng (nếu cần):
Với cây trên ban công: Đổ đất đã chuẩn bị vào chậu hoặc bồn, đảm bảo chậu có lỗ thoát nước.
Với khuôn viên nhà trường: Tạo luống đất cao khoảng 20-30 cm để thoát nước tốt, hoặc đào hố trồng vừa với kích thước của cây.
Tưới nước kiểm tra: Tưới nước đều để kiểm tra độ thoát nước của đất. Nếu đất thoát nước quá nhanh hoặc giữ nước quá lâu, cần điều chỉnh lại tỷ lệ đất và chất hữu cơ.
Để đất nghỉ: Sau khi trộn đất và phân bón, để đất nghỉ khoảng 5-7 ngày trước khi trồng để phân bón ngấm vào đất và giảm bớt sự hoạt động của vi sinh vật có hại.
Tiến hành trồng cây: Khi đất đã sẵn sàng, tiến hành gieo hạt hoặc đặt cây giống vào chỗ trồng, lấp đất vừa phải và tưới nước đầy đủ.
