1. Vai trò của việc bảo vệ môi trường và nguồn lợi thủy sản
CH1: Các hiện tượng và hoạt động được minh họa trong Hình 14.1 tác động xấu tới môi trường và nguồn lợi thủy sản như thế nào?
CH2: Địa phương em ở có xảy ra những hoạt động và hiện tượng như Hình 14.1 không? Là học sinh, em cần phải làm gì để bảo vệ môi trường nuôi thủy sản?
CH3: Khi nuôi thủy sản, nếu sử dụng lượng thức ăn quá nhiều so với nhu cầu của thủy sản nuôi sẽ gây tác hại đến thủy sản và ảnh hưởng đến môi trường như thế nào?
2. Biện pháp bảo vệ môi trường và nguồn lợi thủy sản
CH1: Các hoạt động được minh họa trong Hình 14.2 góp phần bảo vệ môi trường và nguồn lợi thủy sản như thế nào?
CH2: Vì sao việc cấm hủy hoại các sinh vật cảnh đặc trưng, bãi đẻ, nơi sinh sống của động vật đáy lại có tác dụng bảo vệ môi trường nuôi thủy sản?
CH3: Vì sao phải xây dựng ý thức trong cộng đồng về bảo vệ môi trường và nguồn lợi thủy sản?
CH4: Địa phương của em thực hiện việc bảo vệ môi trường nước hoặc bảo vệ nguồn lợi thủy sản như thế nào?
LUYỆN TẬP
CH1: Trong đợt tập huấn về phương pháp sử dụng thức ăn nuôi tôm, gia đình bác Ngọc được cán bộ hướng dẫn sử dụng thức ăn phải đúng giai đoạn, đúng lượng, đúng kĩ thuật cho ăn để tôm phát triển tốt, cho năng suất cao. Theo em, khi sử dụng thức ăn không đúng lượng sẽ gây hậu quả gì cho thủy sản và môi trường nước nuôi thủy sản?
CH2: Hằng năm, một số địa phương thường tổ chức hoạt động: " Thả cá bản địa, quý hiếm về thiên nhiên". Em hãy cho biết tác dụng của hoạt động này.
VẬN DỤNG
CH1: Nếu tham gia nuôi thủy sản, gia đình em sẽ áp dụng các biện pháp bảo vệ môi trường như thế nào để góp phần làm giảm thiểu ô nhiễm nước nuôi?
PHẦN II: LỜI GIẢI THAM KHẢO
1. Vai trò của việc bảo vệ môi trường và nguồn lợi thủy sản
Câu hỏi 1: Các hiện tượng và hoạt động được minh họa trong Hình 14.1 tác động xấu tới môi trường và nguồn lợi thủy sản như thế nào?
Hình 14.1 minh họa một số hiện tượng như xả thải rác thải sinh hoạt, hóa chất độc hại, và các hoạt động không bền vững như khai thác thủy sản bằng điện, chất nổ, hoặc hóa chất. Những hoạt động này gây ra các tác động tiêu cực như làm ô nhiễm nguồn nước, hủy hoại môi trường sống tự nhiên của thủy sản, và gây suy giảm nguồn lợi thủy sản. Các loài sinh vật thủy sinh bị tổn hại hoặc tuyệt chủng, cân bằng sinh thái bị phá vỡ, dẫn đến giảm năng suất nuôi trồng và khai thác thủy sản.
Câu hỏi 2: Địa phương em ở có xảy ra những hoạt động và hiện tượng như Hình 14.1 không? Là học sinh, em cần phải làm gì để bảo vệ môi trường nuôi thủy sản?
Tùy theo từng địa phương, các hiện tượng như xả rác thải ra nguồn nước hoặc sử dụng phương pháp khai thác thủy sản bất hợp pháp có thể xảy ra. Là học sinh, em cần nâng cao nhận thức của bản thân và cộng đồng bằng cách tham gia tuyên truyền về bảo vệ môi trường, góp phần thu gom và xử lý rác thải đúng cách, và không tham gia vào các hoạt động hủy hoại môi trường. Bên cạnh đó, cần hỗ trợ gia đình và cộng đồng trong việc giám sát và báo cáo các hành vi gây ô nhiễm nguồn nước hoặc khai thác thủy sản bất hợp pháp.
Câu hỏi 3: Khi nuôi thủy sản, nếu sử dụng lượng thức ăn quá nhiều so với nhu cầu của thủy sản nuôi sẽ gây tác hại đến thủy sản và ảnh hưởng đến môi trường như thế nào?
Khi sử dụng thức ăn vượt quá nhu cầu của thủy sản, lượng thức ăn thừa sẽ chìm xuống đáy ao và phân hủy, tạo ra các chất hữu cơ dư thừa. Điều này làm tăng nồng độ chất dinh dưỡng như nitơ và photpho trong nước, gây hiện tượng phú dưỡng, dẫn đến tảo nở hoa. Tảo nở hoa làm giảm lượng oxy hòa tan, gây ngạt thở và chết hàng loạt cho thủy sản. Đồng thời, nước bị ô nhiễm cũng làm gia tăng nguy cơ bùng phát các dịch bệnh thủy sản.
2. Biện pháp bảo vệ môi trường và nguồn lợi thủy sản
Câu hỏi 1: Các hoạt động được minh họa trong Hình 14.2 góp phần bảo vệ môi trường và nguồn lợi thủy sản như thế nào?
Hình 14.2 mô tả các hoạt động tích cực như thu gom và xử lý rác thải, bảo vệ rừng ngập mặn, sử dụng các phương pháp nuôi thủy sản thân thiện với môi trường. Những hoạt động này giúp duy trì và cải thiện chất lượng môi trường nước, bảo vệ môi trường sống tự nhiên của thủy sản, đồng thời tăng cường khả năng tái tạo và phát triển bền vững nguồn lợi thủy sản. Việc bảo vệ rừng ngập mặn cũng tạo môi trường sinh sản lý tưởng cho nhiều loài thủy sản.
Câu hỏi 2: Vì sao việc cấm hủy hoại các sinh vật cảnh đặc trưng, bãi đẻ, nơi sinh sống của động vật đáy lại có tác dụng bảo vệ môi trường nuôi thủy sản?
Việc bảo vệ sinh vật cảnh đặc trưng, bãi đẻ, và nơi sinh sống của động vật đáy là cần thiết vì những nơi này đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái thủy sản. Đây là khu vực giúp các loài sinh vật phát triển và duy trì quần thể, đảm bảo sự đa dạng sinh học và cân bằng sinh thái. Nếu các khu vực này bị phá hủy, hệ sinh thái sẽ bị suy giảm, dẫn đến giảm năng suất nuôi trồng và khai thác thủy sản.
Câu hỏi 3: Vì sao phải xây dựng ý thức trong cộng đồng về bảo vệ môi trường và nguồn lợi thủy sản?
Xây dựng ý thức cộng đồng là yếu tố quyết định để bảo vệ môi trường và nguồn lợi thủy sản. Khi mọi người hiểu được tầm quan trọng của việc bảo vệ nguồn nước và thủy sản, họ sẽ thực hiện các hành động thiết thực như giảm thiểu xả thải, sử dụng phương pháp nuôi bền vững, và tránh các hoạt động khai thác bất hợp pháp. Sự tham gia của cả cộng đồng giúp tăng cường hiệu quả bảo vệ môi trường và đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành thủy sản.
Câu hỏi 4: Địa phương của em thực hiện việc bảo vệ môi trường nước hoặc bảo vệ nguồn lợi thủy sản như thế nào?
Tùy theo địa phương, các biện pháp có thể bao gồm việc kiểm soát và xử lý rác thải, duy trì hệ thống thoát nước sạch, và tổ chức các chương trình tuyên truyền về bảo vệ môi trường. Một số địa phương cũng thực hiện tái tạo nguồn lợi thủy sản bằng cách thả cá bản địa hoặc thực thi nghiêm ngặt các quy định về khai thác thủy sản.
LUYỆN TẬP
Câu hỏi 1: Trong đợt tập huấn về phương pháp sử dụng thức ăn nuôi tôm, gia đình bác Ngọc được cán bộ hướng dẫn sử dụng thức ăn phải đúng giai đoạn, đúng lượng, đúng kĩ thuật cho ăn để tôm phát triển tốt, cho năng suất cao. Theo em, khi sử dụng thức ăn không đúng lượng sẽ gây hậu quả gì cho thủy sản và môi trường nước nuôi thủy sản?
Nếu không sử dụng thức ăn đúng lượng, thức ăn dư thừa sẽ gây ra hiện tượng ô nhiễm nước do tích tụ chất hữu cơ và chất dinh dưỡng, dẫn đến phú dưỡng và tảo nở hoa. Nước bị ô nhiễm làm giảm khả năng phát triển của thủy sản, tăng nguy cơ dịch bệnh, thậm chí dẫn đến thiệt hại kinh tế lớn cho người nuôi.
Câu hỏi 2: Hằng năm, một số địa phương thường tổ chức hoạt động: "Thả cá bản địa, quý hiếm về thiên nhiên". Em hãy cho biết tác dụng của hoạt động này.
Hoạt động thả cá bản địa và quý hiếm về thiên nhiên giúp khôi phục và tái tạo nguồn lợi thủy sản tự nhiên, bảo vệ các loài sinh vật đang bị đe dọa tuyệt chủng. Đồng thời, hoạt động này duy trì sự đa dạng sinh học và phục hồi hệ sinh thái tự nhiên, góp phần phát triển kinh tế bền vững cho ngành thủy sản.
VẬN DỤNG
Câu hỏi 1: Nếu tham gia nuôi thủy sản, gia đình em sẽ áp dụng các biện pháp bảo vệ môi trường như thế nào để góp phần làm giảm thiểu ô nhiễm nước nuôi?
Gia đình em sẽ áp dụng các biện pháp như sử dụng thức ăn đúng liều lượng và chất lượng, xử lý rác thải và chất thải từ ao nuôi trước khi thải ra môi trường, trồng cây xanh và thực vật thủy sinh để hấp thụ chất dinh dưỡng dư thừa, và áp dụng công nghệ sinh học để kiểm soát chất lượng nước. Đồng thời, gia đình sẽ hạn chế sử dụng hóa chất độc hại, ưu tiên các biện pháp phòng ngừa bệnh thủy sản bằng cách duy trì môi trường nước sạch và ổn định.
