Chương II: Quá trình đấu tranh giành chính quyền (1930-1945)
Phong trào cách mạng (1930-1935)
Giai đoạn từ 1930 đến 1935 là một đêm quan trọng trong lịch sử cách mạng Việt Nam, đánh dấu sự ra đời của Đảng Cộng sản Đông Dương và hình thành của phong cách cách mạng mang tính chất dân tộc và giai cấp nguy hiểm. Phong trào diễn ra trong bối cảnh đất nước dưới ách thống trị của thực dân Pháp, đồng thời là thời kỳ của những cuộc khủng hoảng sâu sắc trong xã hội, khi các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là nông dân và công nhân, chịu nhiều đau đớn từ chính sách áp bức và bóc lột.
Một trong những sự kiện nổi bật nhất ở giai đoạn này là việc thành lập Đảng Cộng sản Đông Dương vào tháng 2 năm 1930, được coi là một bước quan trọng trong lịch sử cách mạng Việt Nam. Đảng ra đời đã đáp ứng nguyện vọng đấu tranh của quần chúng nhân dân, tạo ra một sức mạnh chính trị mạnh mẽ để dẫn dắt phong trào đấu tranh. Lý tưởng cách mạng của Đảng được thiết lập nền tảng trên sự kết hợp giữa tinh thần dân tộc và phong trào công nhân quốc tế, hướng tới mục tiêu giành lại độc lập cho dân tộc và quyền lợi cho tầng lớp nhân dân lao động.
Sự ra đời của Đảng Cộng sản Đông Dương đã nhanh chóng có ảnh hưởng đến phong trào đấu tranh trong xã hội. Trong suốt giai đoạn này, các cuộc biểu tình và đình công diễn ra thường xuyên, từ các cuộc đấu tranh của công nhân ở các thành phố lớn như Hà Nội, Sài Gòn, đến phong trào nông dân nổi lên ở các khu vực nông info. Tuy nhiên, những cuộc đấu tranh này cũng phải đối mặt với sự mạnh mẽ từ phía chính quyền thực dân. Mặc dù vậy, phong trào cách mạng đã chứng tỏ sức mạnh và sự mạnh mẽ của quần chúng nhân dân trong việc chống lại bóc lột và áp bức.
Phong trào dân chủ (1936-1939)
Sau khi phong trào cách mạng bị đàn áp nặng nề vào cuối thập kỷ 1930, giai đoạn từ 1936 đến 1939 lại đánh dấu sự xuất hiện của phong trào dân chủ, hay còn được gọi là phong trào yêu cầu cải cách chính trị, xã hội trong lòng thực dân Pháp. Đây là thời kỳ có sự thay đổi quan trọng trong tình hình quốc tế, đặc biệt là sự lên ngôi của phong trào dân chủ ở Pháp với chính phủ Mặt trận Bình dân dân. Sự kiện này đã ảnh hưởng trực tiếp đến Việt Nam, tạo ra một số phái và nhóm chính trị trong nước nghĩ đến việc đấu tranh không chỉ cho độc lập dân tộc mà còn cho các quyền tự do, dân chủ của nhân dân.
Trong giai đoạn này, các phong trào đòi quyền tự làm dân chủ, phản đối sự áp bức của thực dân Pháp diễn ra mạnh mẽ, đặc biệt là việc thành lập các tổ chức chính trị và văn hóa tiến bộ. Đảng Cộng sản Đông Dương cũng đã tìm cách hợp tác với các lực lượng dân tộc chủ nghĩa khác để cùng nhau yêu cầu thực dân Pháp đưa ra những cải cách chính trị, tạo điều kiện cho sự phát triển của dân tộc. Tuy nhiên, dù có liên kết này, Đảng Cộng sản vẫn hiển thị vững chắc môi trường độc lập và chủ nghĩa xã hội.
Phong trào dân chủ đã đưa ra những yêu cầu cụ thể về việc cải cách chế độ thực dân, Đòi quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, quyền bầu cử, quyền lập hội. Đây là một phần quan trọng của quá trình hóa học trong tư tưởng cách mạng của dân tộc Việt Nam, bởi vì những yêu cầu này không chỉ nhằm cải thiện tình trạng của dân dân mà còn mở ra một hướng đi mới trong cuộc đấu tranh giành chiến thắng lại quyền lợi chính trị và tự làm cho nhân dân.
Phong trào giải phóng dân tộc, khởi nghĩa giành chính quyền (1939-1945)
Từ năm 1939, khi chiến tranh thế giới thứ hai nguy nổ, tình hình thế giới có nhiều biến động lớn, và điều này đã tạo ra những cơ hội mới cho phong trào giải phóng dân tộc ở các nước địa phương, trong đó có Việt Nam. Sự xâm lược của Nhật Bản ở Đông Dương đã tạo ra một tình huống mới, khi chính quyền thực dân Pháp được thay thế bằng chính quyền bù nhìn của Nhật Bản. Tuy nhiên, các quyền lợi đóng cửa của Nhật Bản lại không có quan tâm đến quyền lợi của người dân Đông Dương, mà chỉ nhắm đến lợi ích lợi ích chiến lược của Nhật Bản. Chính quyền bù nhìn của Nhật Bản cũng không thể duy trì được sự ổn định, dẫn đến sự xuất hiện của nhiều phong trào tranh mạnh mẽ hơn bao giờ hết.
Trong hoàn cảnh đó, Đảng Cộng sản Đông Dương dưới lãnh đạo đạo đức của Hồ Chí Minh đã chỉ đạo phát động các phong trào giải phóng dân tộc và khởi xướng chính quyền. Một trong những thành công lớn của phong trào này là việc thành lập Mặt trận Việt Minh vào năm 1941. Mặt trận này tập hợp các dân tộc có năng lực, từ những người cộng sản đến những người dân chủ và các tổ chức yêu nước khác, cùng nhau chống lại chiến lược xâm lược của Nhật Bản và chế độ bù nhìn của Pháp.
Với sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, các chiến lược chiến đấu trong giai đoạn này tập trung vào việc tổ chức các cuộc khởi nghĩa và chiến tranh du kích ở nhiều vùng nông thôn và thành thị. Phong trào đã nhận được tác động mạnh mẽ của các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là nông dân và công nhân, những người đã chịu nhiều áp bức dưới ách thống trị của thực dân và đế quốc. Cuộc khởi nghĩa giành chính quyền diễn ra mạnh mẽ vào năm 1945, và đặc biệt là Cách mạng tháng Tám, đánh dấu bước quan trọng trong cuộc đấu tranh giành độc lập của dân tộc.
Nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa và kinh nghiệm lịch sử
Nguyên nhân thắng lợi của phong trào cách mạng và giành được chính quyền vào năm 1945 có thể được giải thích qua một số yếu tố quan trọng. Trước đó, đó là sự kết hợp chặt chẽ giữa các mục tiêu giải phóng dân tộc và khát vọng xây dựng một xã hội công bằng, văn minh, Đảng Cộng sản lãnh đạo đạo. Sự sáng suốt trong chiến lược đấu tranh của Đảng, sự đổi mới trong phương pháp cách mạng, cùng với sự đồng lòng của nhân dân đã tạo nên sức mạnh để lớn mạnh. Ngoài ra, phong trào cách mạng cũng được hưởng lợi từ tình hình quốc tế, khi các quốc gia lớn như Nhật Bản và Pháp đang gặp khó khăn do chiến tranh thế giới thứ hai.
Thắng lợi của cuộc đấu tranh giành chính quyền vào năm 1945 không chỉ có ý nghĩa quan trọng đối với Việt Nam mà còn mang tính biểu tượng cho phong trào đấu tranh giành độc lập của các quốc gia thuộc địa trên thế giới. Cách mạng tháng Tám đã khẳng định quyền tự làm, quyền tự quyết của dân tộc, mở ra một kỷ nguyên mới cho Việt Nam với sự thành lập của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Kinh nghiệm lịch sử rút ra từ cuộc đấu tranh này là tầm quan trọng của sự kết nối trong dân tộc dân tộc, sự sáng suốt trong lãnh đạo và chiến lược chiến đấu tranh luận đúng đắn. Đảng Cộng sản đã đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và lãnh đạo phong trào, nhưng cũng cần phải lưu ý đến việc phát huy sức mạnh của mọi tầng lớp nhân dân trong cuộc đấu tranh, từ công nhân, nông dân đến trí thức và các tầng trung lưu.
