Chiến Tranh Thế Giới Thứ Nhất (1914-1918) Và Cách Mạng Tháng Mười Nga (1917)
Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918) là một sự kiện lịch sử khủng khiếp, gây ra những thay đổi sâu sắc trong cấu trúc chính trị, xã hội và kinh tế của thế giới. Cuộc chiến này, kéo dài suốt bốn năm, không chỉ là cuộc đối đầu giữa các quốc gia mà còn là cuộc đối kháng giữa các đế quốc, các hệ thống chính trị và các giai cấp xã hội. Bước vào thế kỷ XX, thế giới đã chứng kiến sự hình thành của những liên minh quân sự lớn, đặc biệt là phe Liên minh (gồm Đức, Áo-Hung, Ottoman, Bulgaria) và phe Hiệp ước (gồm Anh, Pháp, Nga, Italia và sau này là Mỹ). Những mâu thuẫn giữa các quốc gia đế quốc, cùng với sự đẩy mạnh cuộc chạy đua vũ trang và chính trị, đã dẫn đến cuộc chiến tranh quy mô toàn cầu này.
Nguyên nhân trực tiếp của chiến tranh là sự ám sát Thái tử Franz Ferdinand của Áo-Hung vào tháng 6 năm 1914, bởi một thành viên của nhóm vũ trang người Serbia. Tuy nhiên, nguyên nhân sâu xa hơn là sự xung đột về lợi ích giữa các đế quốc lớn, sự ganh đua trong việc phân chia ảnh hưởng và tài nguyên ở các khu vực thuộc địa. Sự liên minh giữa các quốc gia, cùng với hệ thống liên kết các hiệp ước quân sự, đã đẩy cuộc xung đột nhỏ này thành một cuộc chiến tranh toàn cầu.
Với sự tham gia của các cường quốc như Đức, Anh, Pháp, Nga, Mỹ và các quốc gia khác, chiến tranh thế giới thứ nhất đã diễn ra chủ yếu trên hai mặt trận: Mặt trận phía Tây và Mặt trận phía Đông. Tại Mặt trận phía Tây, các cuộc giao tranh diễn ra chủ yếu ở Pháp và Bỉ, nơi quân đội Anh và Pháp đối đầu với quân Đức trong điều kiện chiến tranh hào sâu và chiến tranh vũ khí hủy diệt. Mặt trận phía Đông, chủ yếu là các khu vực ở Nga, nơi các cuộc giao tranh giữa Đức, Áo-Hung và quân đội Nga diễn ra trong bối cảnh của một vùng lãnh thổ rộng lớn và khắc nghiệt.
Chiến tranh thế giới thứ nhất không chỉ làm thay đổi diện mạo chính trị của các quốc gia tham chiến mà còn tạo ra những hậu quả nghiêm trọng về mặt xã hội và kinh tế. Tỷ lệ tử vong trong chiến tranh là vô cùng cao, với hàng triệu binh sĩ và dân thường thiệt mạng. Các thành phố và cơ sở hạ tầng bị tàn phá, trong khi nền kinh tế của các quốc gia tham chiến bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi chiến tranh kéo dài. Các quốc gia lớn như Đức, Pháp, Anh và Nga phải đối mặt với nạn đói, sự thiếu thốn lương thực, vật tư và sự hỗn loạn trong xã hội. Chiến tranh còn gây ra những thay đổi sâu sắc trong quan hệ quốc tế, khi nhiều quốc gia phải thay đổi chính quyền và chính sách đối ngoại của mình.
Sự kết thúc của chiến tranh là một bước ngoặt quan trọng. Cuối năm 1918, Đức và các đồng minh đầu hàng, chiến tranh chính thức kết thúc với việc ký kết Hiệp ước Versailles vào năm 1919. Hiệp ước này đã chia lại bản đồ chính trị thế giới và đặt ra các điều kiện khắc nghiệt đối với Đức, yêu cầu quốc gia này phải trả giá đắt cho sự tham gia vào chiến tranh. Tuy nhiên, những điều khoản của Hiệp ước Versailles không thể giải quyết được các vấn đề sâu xa, mà ngược lại, chúng tạo ra những mâu thuẫn mới và là một trong những nguyên nhân dẫn đến chiến tranh thế giới thứ hai.
Trong bối cảnh chiến tranh thế giới thứ nhất, vào năm 1917, cách mạng tháng Mười Nga đã nổ ra, tạo ra một bước ngoặt lớn trong lịch sử thế giới. Nga, vốn là một đế quốc phong kiến, đã phải đối mặt với sự bất mãn sâu rộng trong xã hội do các điều kiện sống cực kỳ khổ cực của nông dân và công nhân, cộng thêm những thất bại trong chiến tranh. Cách mạng tháng Mười diễn ra dưới sự lãnh đạo của Đảng Bolshevik do Vladimir Lenin đứng đầu, nhằm lật đổ chế độ Nga Hoàng và thiết lập chính quyền của giai cấp vô sản.
Cách mạng tháng Mười là một sự kiện có ý nghĩa lớn không chỉ đối với Nga mà còn đối với toàn thế giới. Dưới sự lãnh đạo của Lenin, những người Bolshevik đã thành công trong việc giành chính quyền từ tay chính phủ lâm thời, đồng thời thiết lập một chế độ xã hội chủ nghĩa. Điều này đánh dấu sự ra đời của Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô Viết (Liên Xô) – một quốc gia theo chủ nghĩa xã hội, đánh dấu một bước chuyển mình quan trọng trong cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân. Cách mạng tháng Mười không chỉ là cuộc cách mạng chống lại chế độ phong kiến và tư sản, mà còn là cuộc đấu tranh để xây dựng một xã hội công bằng, không có sự phân chia giai cấp.
Cách mạng tháng Mười cũng làm thay đổi mạnh mẽ cục diện chính trị toàn cầu. Việc Liên Xô ra đời đã tạo ra một mô hình mới cho các cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa trên toàn thế giới. Cách mạng này cũng là động lực cho các phong trào cộng sản, đấu tranh cho độc lập và tự do của các dân tộc thuộc địa. Sự ra đời của Liên Xô đã mở đầu cho một kỷ nguyên mới trong lịch sử, nơi chủ nghĩa xã hội bắt đầu được thử nghiệm và lan rộng.
Tóm lại, chiến tranh thế giới thứ nhất và cách mạng tháng Mười Nga là hai sự kiện lịch sử quan trọng, góp phần định hình lại trật tự thế giới trong thế kỷ XX. Trong khi chiến tranh thế giới thứ nhất thay đổi các cường quốc và đưa đến những hậu quả khủng khiếp, cách mạng tháng Mười Nga lại mở ra một trang mới cho cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân và các dân tộc bị áp bức. Cả hai sự kiện này đều có ảnh hưởng sâu rộng đến các phong trào chính trị và xã hội trong thế kỷ XX và để lại những bài học quý giá về đấu tranh cách mạng và sự thay đổi xã hội.
