Phân tích giá trị nhân đạo nhân vật Tràng trong "Vợ nhặt" của Kim Lân
Giới thiệu về tác phẩm
"Vợ nhặt" là một tác phẩm nổi tiếng của nhà văn Kim Lân, viết trong giai đoạn kháng chiến chống Pháp, khoảng những năm 1940. Câu chuyện phản ánh đời sống khốn khó của nhân dân trong xã hội Việt Nam lúc bấy giờ, đặc biệt là trong bối cảnh đói kém và chiến tranh. Nhân vật Tràng, qua hành động và suy nghĩ của mình, là một hình mẫu điển hình cho những phẩm chất nhân đạo trong con người Việt Nam vào thời kỳ đó.
Tóm tắt tác phẩm
Câu chuyện xoay quanh Tràng, một thanh niên nghèo sống trong một ngôi làng ở Bắc Bộ. Tràng là một người cày thuê cuốc mướn, có cuộc sống cực kỳ khổ cực. Vào một buổi sáng, khi về nhà từ chợ, Tràng gặp một người phụ nữ đang đói khổ, bị bỏ rơi, cô ta muốn đi xin ăn. Cô là một phụ nữ xinh đẹp nhưng nghèo khó và gầy yếu. Sau một cuộc trò chuyện ngắn, Tràng quyết định "nhặt" cô gái về làm vợ, dù trong lòng Tràng chưa từng nghĩ đến chuyện lập gia đình.
Cuộc hôn nhân này không phải vì tình yêu mà là vì một sự bất ngờ, do điều kiện sống khốn khó. Tuy nhiên, từ sự đơn giản, nghèo nàn của Tràng và cô gái này, câu chuyện dần dần chuyển sang một giá trị nhân đạo sâu sắc, khi Tràng bắt đầu có trách nhiệm với người vợ mình mới cưới.
Phân tích giá trị nhân đạo trong nhân vật Tràng
Nhân vật Tràng là một trong những hình mẫu đặc biệt trong văn học Việt Nam, là đại diện cho lớp người nghèo khổ, tuy vất vả nhưng lại có tấm lòng nhân ái, sẵn sàng chia sẻ tình cảm và yêu thương dù trong hoàn cảnh cực kỳ khó khăn.
1. Tình thương và lòng nhân ái
Tràng là một người nông dân nghèo, sống trong hoàn cảnh cực kỳ khó khăn, nhưng anh lại không vô cảm trước những hoàn cảnh đau khổ xung quanh. Trong hoàn cảnh đói kém và cuộc sống đầy bất trắc, anh sẵn sàng giúp đỡ một người phụ nữ lạ mà không màng đến tình yêu hay lợi ích cá nhân.
Cảnh Tràng "nhặt" vợ: Khi gặp người phụ nữ trong cơn đói khát, Tràng không thể làm ngơ mà quyết định đưa cô về làm vợ. Đây là hành động của một người có tấm lòng nhân hậu, sẵn sàng sẻ chia với người cùng khổ. Dù Tràng nghèo, không có đủ điều kiện để chăm sóc vợ, nhưng anh vẫn không nỡ để cô gái đó chịu cảnh lang thang, đói khổ.
Lý do quyết định nhặt vợ: Tràng là người có tấm lòng nhân ái. Mặc dù không yêu cô gái, anh vẫn đưa cô về nhà vì muốn làm một hành động nghĩa cử. Anh không nghĩ về bản thân mà chỉ nghĩ đến hoàn cảnh của cô gái, có lẽ đây là một trong những yếu tố cho thấy giá trị nhân đạo của nhân vật Tràng.
2. Lòng hy sinh và trách nhiệm
Khi Tràng quyết định lấy cô gái về làm vợ, anh không chỉ thể hiện lòng nhân ái mà còn thể hiện sự hy sinh và sẵn sàng gánh vác trách nhiệm. Tuy sống trong nghèo khổ, nhưng anh không né tránh trách nhiệm đối với cuộc sống của người vợ mới.
Cảm giác trách nhiệm đối với vợ: Sau khi có vợ, dù hoàn cảnh khó khăn, Tràng bắt đầu có những suy nghĩ về tương lai của mình và vợ. Anh ý thức được rằng việc cưới vợ là một trách nhiệm, chứ không phải chỉ là sự nhặt nhạnh nhất thời. Mặc dù không có đủ tiền bạc, nhưng Tràng vẫn muốn bảo vệ và chăm sóc cô gái.
Sự thay đổi trong cuộc sống: Tràng trước đây là một người cô đơn, chỉ biết cày cuốc kiếm sống. Sau khi có vợ, anh nhận thức rõ ràng hơn về giá trị của gia đình, về tình thương và trách nhiệm. Đối với anh, sự xuất hiện của người vợ mang lại một nguồn sống mới, không chỉ cho bản thân mà còn cho cả hai người.
3. Khả năng đồng cảm với người khác
Một trong những phẩm chất đáng quý nhất của Tràng là khả năng đồng cảm sâu sắc với những người khổ sở hơn mình. Anh không sống ích kỷ mà luôn nghĩ đến những người xung quanh, đặc biệt là những phụ nữ nghèo khổ như vợ mình.
Sự đồng cảm với vợ: Tràng không chỉ nhận thức được nỗi khổ của vợ mà còn hành động để chia sẻ nỗi đau, dù trong điều kiện bản thân cũng không khá giả gì. Tràng là người đàn ông không chỉ chăm lo cho bản thân mà còn chăm lo cho người khác, đặc biệt là người phụ nữ mà anh đã "nhặt".
4. Tính cách kiên cường và khát vọng sống
Mặc dù sống trong cảnh nghèo khổ và đói kém, nhưng Tràng không bao giờ từ bỏ hy vọng. Anh có một khát vọng sống mạnh mẽ và luôn cố gắng cải thiện hoàn cảnh dù không có nhiều cơ hội. Khi Tràng quyết định cưới vợ, đó không phải là hành động vội vàng hay đơn giản mà là một sự suy nghĩ kỹ càng, thể hiện tấm lòng muốn xây dựng một gia đình hạnh phúc trong bối cảnh chiến tranh và đói kém.
Khát vọng vươn lên: Tràng thể hiện niềm tin vào tương lai. Anh mong muốn sự thay đổi trong cuộc sống dù điều kiện sống hiện tại của anh là vô cùng khó khăn. Tình cảm với vợ là động lực để anh thay đổi, dù chỉ là sự thay đổi nhỏ.
5. Sự lạc quan và yêu đời trong nghịch cảnh
Dù nghèo đói, Tràng vẫn lạc quan và giữ được tâm hồn tươi vui. Anh không để cho nghèo khổ, đói kém hay cuộc sống khó khăn giết chết hy vọng và mơ ước. Tràng có khả năng nhìn thấy ánh sáng trong bóng tối, điều này thể hiện qua thái độ vui vẻ của anh khi đón vợ về.
Niềm tin vào cuộc sống: Tràng không để nghèo khó làm mất đi niềm tin vào cuộc sống, và anh là người có khát vọng xây dựng một gia đình, dù cuộc sống có khó khăn đến mức nào.
Kết luận
Nhân vật Tràng trong "Vợ nhặt" là một hình mẫu tiêu biểu cho những giá trị nhân đạo trong văn học Việt Nam. Dù sống trong cảnh nghèo đói, Tràng vẫn giữ được tình người, lòng nhân ái, sự hy sinh và khát vọng vươn lên trong hoàn cảnh khó khăn. Qua đó, tác phẩm của Kim Lân không chỉ phản ánh hiện thực xã hội mà còn ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp của con người trong những thời điểm gian khó.
Tràng là hình mẫu của một người nông dân Việt Nam bình dị, nhưng cũng vô cùng cao thượng trong tấm lòng và hành động của mình, cho thấy một giá trị nhân đạo sâu sắc về tình yêu thương và trách nhiệm.
Tài liệu tham khảo thêm các tài liệu học tập văn học 12 Tại đây
