Vá xăm và thay lốp xe đạp là hai công việc cơ bản nhưng vô cùng quan trọng trong việc duy trì hoạt động của xe. Những sự cố như xăm bị thủng hay lốp bị rách thường xuyên xảy ra trong quá trình sử dụng xe đạp, đặc biệt là khi người sử dụng chạy xe trên địa hình gồ ghề, có nhiều đá sỏi hay vật sắc nhọn. Chính vì vậy, việc hiểu rõ quy trình và kỹ thuật vá xăm và thay lốp sẽ giúp người sử dụng tiết kiệm thời gian và chi phí, đồng thời đảm bảo an toàn trong mỗi chuyến đi.
Khi xe đạp bị xăm thủng, công việc đầu tiên cần làm là tháo bánh xe khỏi khung xe. Để tháo bánh xe, người thợ hoặc người sử dụng cần phải mở nắp bu lông ở trục bánh xe, sau đó tháo bánh xe ra khỏi khung xe. Việc này cần thực hiện một cách cẩn thận để tránh làm hỏng các bộ phận khác của xe. Sau khi tháo bánh xe, tiếp theo là tách lốp ra khỏi vành bánh. Lốp xe được giữ cố định vào vành bánh nhờ các lớp lớp kim loại hoặc nhựa, và có thể cần phải sử dụng một số công cụ như móc lốp để tháo lốp ra khỏi vành.
Sau khi đã tách được lốp, công việc tiếp theo là kiểm tra kỹ xăm để xác định chính xác vị trí bị thủng. Đôi khi, vị trí thủng không dễ nhận thấy bằng mắt thường, vì vậy người thực hiện cần phải kiểm tra bằng tay để tìm ra vết thủng. Nếu cần, có thể ngâm xăm vào trong nước để quan sát xem có bong bóng khí nào thoát ra từ vị trí bị thủng hay không. Việc xác định đúng vị trí thủng rất quan trọng, vì nếu không vá kín đúng chỗ, xăm sẽ vẫn bị xì hơi.
Sau khi tìm thấy vết thủng, công đoạn tiếp theo là làm sạch xăm và chuẩn bị vật liệu vá. Trước khi vá, xăm cần phải được lau sạch bằng khăn khô để loại bỏ bụi bẩn, cát hay những vật nhỏ có thể làm ảnh hưởng đến độ bám dính của keo vá. Sau khi đã vệ sinh sạch sẽ, sử dụng bộ dụng cụ vá xăm, trong đó có keo vá và miếng vá, để thực hiện việc vá. Keo vá sẽ được phủ lên vị trí bị thủng của xăm, và sau đó miếng vá sẽ được dán lên. Cần phải đảm bảo miếng vá được dán chắc chắn và không có khe hở. Để keo khô và dính chặt, cần chờ một khoảng thời gian nhất định.
Sau khi quá trình vá hoàn tất, xăm có thể được lắp lại vào lốp. Trước khi lắp lại, cần phải kiểm tra xem lốp có bị vướng, rách hay bị bất kỳ vấn đề gì không. Nếu lốp còn tốt, có thể tiến hành lắp lại vào vành bánh xe một cách cẩn thận, đảm bảo rằng lốp vừa vặn và không bị lệch. Sau khi lắp lốp xong, công đoạn cuối cùng là bơm xăm với áp suất phù hợp. Việc bơm đúng mức áp suất không chỉ giúp xe vận hành êm ái mà còn giúp tăng tuổi thọ của lốp và xăm.
Ngoài việc vá xăm, thay lốp cũng là một công việc cần thiết khi lốp xe bị hư hỏng nặng hoặc không thể vá được. Khi thay lốp, quy trình tương tự như khi vá xăm, nhưng thay vì sửa chữa xăm, người thợ sẽ thay thế một lốp mới. Việc thay lốp đòi hỏi phải lựa chọn đúng loại lốp phù hợp với xe. Lốp xe có nhiều loại với kích thước, độ dày và kiểu dáng khác nhau, tùy thuộc vào loại xe đạp và mục đích sử dụng. Ví dụ, lốp xe đạp thể thao thường có bề mặt mỏng và cứng, trong khi lốp xe đạp leo núi sẽ dày và có độ ma sát cao hơn để phù hợp với địa hình gồ ghề.
Việc thay lốp cũng cần phải thực hiện theo đúng quy trình để đảm bảo sự an toàn khi sử dụng. Sau khi tháo lốp cũ, lốp mới cần được lắp vào vành bánh. Lốp mới có thể cần phải nới lỏng một chút để dễ dàng lắp vào vành, sau đó cần phải kiểm tra lại kỹ lưỡng xem lốp có được lắp chính xác, không bị lệch hay tạo ra bất kỳ vết nứt nào. Sau khi lắp xong, lại tiếp tục công đoạn bơm hơi lốp với áp suất phù hợp để đảm bảo xe vận hành ổn định.
Vá xăm và thay lốp xe đạp là những kỹ thuật cơ bản nhưng rất quan trọng đối với những người sử dụng xe đạp. Những kỹ năng này không chỉ giúp người sử dụng tự sửa chữa xe đạp khi gặp sự cố mà còn tiết kiệm chi phí khi phải thay thế các bộ phận hư hỏng. Một số mẹo khi thực hiện công việc này là luôn mang theo bộ dụng cụ vá xe nhỏ trong hành trình dài, vì không ai có thể dự đoán được khi nào sẽ gặp phải sự cố. Đồng thời, việc kiểm tra định kỳ tình trạng xăm và lốp xe cũng rất quan trọng, giúp phát hiện và sửa chữa kịp thời những hư hỏng nhỏ, từ đó kéo dài tuổi thọ của xe đạp.
