Khởi động: Theo em, mỗi người khi giao tiếp qua mạng có thể hiện văn hóa ứng xử của mình hay không?
1. ỨNG XỬ CÓ VĂN HÓA NƠI CÔNG CỘNG
Hoạt động 1: Hãy kể những gì em cho là thiếu văn hóa khi ở nơi công cộng:
Về ngôn từ, nói và viết;
Về quần áo, vẻ ngoài;
Về thái độ, hành vi.
2. ỨNG XỬ CÓ VĂN HÓA KHI DÙNG EMAIL, TIN NHẮN
Hoạt động 2: Trả lời các câu hỏi sau:
1. Khi nào thì nên dùng email, tin nhắn mà không viết lên trang mạng?
2. Thế nào là phép lịch sự khi trao đổi email, tin nhắn?
3. Em đã từng có những trải nghiệm đáng nhớ khi dùng email, tin nhắn hay chưa?
LUYỆN TẬP
Luyện tập 1: Tại sao nói quy tắc ứng xử trên mạng cũng như quy tắc ứng xử nơi công cộng?
Luyện tập 2: Câu nói “Đừng làm với người khác những gì mà chính mình không muốn phải nhận” nhắc nhở ta điều gì?
VẬN DỤNG
Vận dụng 1: Em hãy cho biết những quy tắc với mỗi cá nhân được nêu trong Điều 4 của bộ quy tắc ứng xử trên mạng xã hội mà Bộ thông tin và truyền thông ban ngày 17/6/20212?
Vận dụng 2: Nếu bạn em đăng lên mạng một tấm ảnh có hình em nhắm mắt, biểu cảm khuôn mặt rất khó coi thì em nghĩ gì và sẽ làm gì?
TỰ KIỂM TRA
Tự kiểm tra 1: Cần lưu ý điều gì khi sử dụng phương tiện truyền thông số nơi công cộng?
Tự kiểm tra 2: Cần lưu ý điều gì khi sử dụng mạng xã hội: đối với chính mình, đối với người khác?
Tự kiểm tra 3: Khi sử dụng email, tin nhắn cần lưu ý gì về sự riêng tư, về phép lịch sự?
PHẦN II .Lời giải tham khảo
MỞ ĐẦU
Khởi động: Theo em, mỗi người khi giao tiếp qua mạng có thể hiện văn hóa ứng xử của mình. Văn hóa giao tiếp trên mạng phản ánh cách mỗi cá nhân ứng xử trong xã hội thực, bao gồm việc sử dụng ngôn từ lịch sự, tôn trọng quyền riêng tư và suy nghĩ của người khác, cũng như tránh các hành vi tiêu cực như xúc phạm, quấy rối, hoặc lan truyền thông tin sai lệch. Môi trường mạng là nơi mọi người kết nối, học hỏi và trao đổi, do đó cần có thái độ đúng đắn để xây dựng một không gian mạng an toàn, lành mạnh.
1. ỨNG XỬ CÓ VĂN HÓA NƠI CÔNG CỘNG
Hoạt động 1: Những gì em cho là thiếu văn hóa khi ở nơi công cộng:
Về ngôn từ, nói và viết:
Sử dụng lời lẽ thô tục, xúc phạm người khác.
Nói to, cãi cọ hoặc tranh luận gay gắt làm ảnh hưởng đến người xung quanh.
Viết hoặc vẽ bậy ở nơi công cộng, trên tường hoặc các vật dụng công cộng.
Về quần áo, vẻ ngoài:
Ăn mặc phản cảm, không phù hợp với hoàn cảnh hoặc văn hóa nơi công cộng.
Không giữ gìn vệ sinh cá nhân, gây khó chịu cho người khác.
Về thái độ, hành vi:
Chen lấn, xô đẩy hoặc không xếp hàng.
Xả rác bừa bãi, không giữ gìn vệ sinh môi trường.
Thể hiện thái độ vô cảm, thiếu tôn trọng người khác.
2. ỨNG XỬ CÓ VĂN HÓA KHI DÙNG EMAIL, TIN NHẮN
Hoạt động 2:
Khi nào thì nên dùng email, tin nhắn mà không viết lên trang mạng?
Khi nội dung cần gửi mang tính riêng tư, liên quan đến cá nhân hoặc công việc cụ thể.
Khi cần trao đổi những thông tin chi tiết, quan trọng và muốn tránh sự hiểu lầm từ người ngoài.
Trong các trường hợp cần thể hiện sự chuyên nghiệp hoặc giữ bí mật.
Thế nào là phép lịch sự khi trao đổi email, tin nhắn?
Sử dụng ngôn ngữ lịch sự, rõ ràng và không viết tắt quá nhiều.
Bắt đầu và kết thúc email hoặc tin nhắn bằng lời chào, lời cảm ơn phù hợp.
Trả lời kịp thời và đúng trọng tâm của vấn đề.
Tôn trọng sự riêng tư, không gửi tin nhắn vào giờ nghỉ ngơi hoặc ngoài giờ làm việc trừ trường hợp cần thiết.
Em đã từng có những trải nghiệm đáng nhớ khi dùng email, tin nhắn hay chưa?
Một lần em gửi nhầm email công việc cho người không liên quan, dẫn đến hiểu lầm nhỏ.
Từ đó em rút kinh nghiệm phải kiểm tra kỹ người nhận trước khi gửi.
LUYỆN TẬP
Luyện tập 1: Quy tắc ứng xử trên mạng cũng như quy tắc ứng xử nơi công cộng vì cả hai đều yêu cầu sự tôn trọng đối với người khác, giữ gìn hình ảnh cá nhân, tránh các hành vi gây tổn hại đến môi trường xung quanh. Nếu nơi công cộng cần giữ trật tự, vệ sinh, thì trên mạng cần giữ sự lịch sự, tôn trọng và không làm tổn hại đến danh dự, uy tín của người khác.
Luyện tập 2: Câu nói "Đừng làm với người khác những gì mà chính mình không muốn phải nhận" nhắc nhở ta phải đặt mình vào vị trí của người khác, suy nghĩ về cảm nhận của họ trước khi hành động. Nó khuyến khích sự đồng cảm, tôn trọng lẫn nhau và tránh những hành vi ích kỷ, tiêu cực.
VẬN DỤNG
Vận dụng 1: Những quy tắc dành cho mỗi cá nhân được nêu trong Điều 4 của Bộ quy tắc ứng xử trên mạng xã hội (ngày 17/6/2021) bao gồm:
Tuân thủ pháp luật khi tham gia mạng xã hội, không đăng tải nội dung vi phạm pháp luật.
Không sử dụng ngôn ngữ thô tục, kích động, hay xúc phạm người khác.
Tôn trọng quyền riêng tư, không công khai thông tin cá nhân hoặc bôi nhọ người khác.
Xây dựng môi trường mạng lành mạnh, chia sẻ thông tin có ích, tránh lan truyền tin giả.
Vận dụng 2: Nếu bạn em đăng lên mạng một tấm ảnh có hình em nhắm mắt, biểu cảm khuôn mặt rất khó coi, em sẽ cảm thấy không thoải mái vì điều này ảnh hưởng đến hình ảnh cá nhân của mình. Em sẽ lịch sự yêu cầu bạn xóa hoặc chỉnh sửa bài đăng, đồng thời giải thích cảm giác của mình để bạn hiểu và rút kinh nghiệm.
TỰ KIỂM TRA
Tự kiểm tra 1: Khi sử dụng phương tiện truyền thông số nơi công cộng, cần lưu ý:
Tránh mở âm thanh lớn, sử dụng tai nghe nếu cần.
Không chụp ảnh, quay phim người khác mà chưa được phép.
Giữ gìn tài sản công cộng như máy tính, màn hình cảm ứng.
Tự kiểm tra 2: Khi sử dụng mạng xã hội:
Đối với chính mình: Cẩn trọng trong việc chia sẻ thông tin cá nhân, không đưa ra các bình luận tiêu cực hoặc gây tranh cãi không cần thiết.
Đối với người khác: Tôn trọng ý kiến, quyền riêng tư, và không chia sẻ thông tin của họ mà chưa được đồng ý.
Tự kiểm tra 3: Khi sử dụng email, tin nhắn cần lưu ý:
Về sự riêng tư: Không chia sẻ thông tin nhạy cảm hoặc nội dung của người khác mà không được đồng ý.
Về phép lịch sự: Viết lời chào, cảm ơn và không sử dụng từ ngữ thiếu lịch sự, xúc phạm.
Bài học về ứng xử văn hóa qua mạng không chỉ dừng lại ở lời nói mà còn là cách chúng ta hành động để xây dựng một xã hội văn minh, hiện đại.
