Giải BT SGK Tin học 7 Chân Trời Sáng Tạo BÀI 4. PHÂN LOẠI TỆP VÀ BẢO VỆ DỮ LIỆU TRONG MÁY TÍNH

Giải BT SGK Tin học 7 Chân Trời Sáng Tạo BÀI 4. PHÂN LOẠI TỆP VÀ BẢO VỆ DỮ LIỆU TRONG MÁY TÍNH

BÀI 4. PHÂN LOẠI TỆP VÀ BẢO VỆ DỮ LIỆU TRONG MÁY TÍNH

PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG SGK

KHỞI ĐỘNG

Ở Hình 1, khi đúp chuột vào tệp Baitap.docx, hệ điều hành sẽ khởi động phần mềm MS Word để người dùng có thể làm việc với văn bản trong tệp. Tương tự, phần mềm MS Powerpoint sẽ được khởi động khi nháy đúp chuột vào tệp Baitap.pptx.

Em hãy cho biết tại sao hệ điều hành có thể khởi động phần mềm ứng dụng với mỗi tệp.

1. PHÂN LOẠI TỆP

Làm 1:

Hãy phân loại tệp ở Hình 2. Dựa vào đâu em nhận biết được loại tệp?

Làm 2: Nếu đổi đuôi phần mở rộng của tệp Bangdiem.xlsx ở Hình 2 thành Bangdiem.pptx, biểu tượng phần mềm ứng dụng ở trước tên tệp sẽ thay đổi thế nào? Tại sao?

2. MỘT SỐ BIỆN PHÁP BẢO VỆ DỮ LIỆU

Làm 1: Phát biểu nào sau đây là sai?

1. Hạn chế của sao lưu nội bộ là có thể bị mất cả bản gốc và bản sao.

2. Hạn chế của sao lưu ngoài là có thể bị thất lạc bản sao lưu trên thiết bị nhớ rời.

3. Khi sao lưu từ xa, người sử dụng không phải bảo quản thiết bị nhớ lưu trữ bản sao.

4. Chức năng sao lưu của hệ điều hành MS Windows chỉ cho phép sao lưu nội bộ.

Làm 2: Phát biểu nào sau đây là đúng?

1. Phần mềm diệt virus giúp ngăn ngừa, diệt phần mềm độc hại.

2. Bật chức năng WIndows Defender Firewall giúp hạn chế sự tấn công của phần mềm độc hại.

3. Máy tính đã có phần mềm diệt virus, bật chức năng tường lửa thì không thể bị nhiễm phần mềm độc hại được nữa.

4. Sử dụng máy tính một cách có hiểu biết giúp hạn chế lây nhiễm phần mềm độc hại.

LUYỆN TẬP

Luyện tập 1: MS Word 2016 cho phép lưu văn bản thành một số loại tệp (type) khác nhau (xem Hình 3). Hình 4 là kết quả lưu tệp Vanban.docx thành các loại tệp .htm, .pdf, .doc và hệ điều hành hiển thị tên tệp kèm theo biểu tượng phần mềm có thể xử lí tệp. Theo em, căn cứ vào đâu để hệ điều hành có thể xác định được phần mềm xử lí tệp?

Luyện tập 2: Những yếu tố nào sau đây có thể giúp bảo vệ dữ liệu? 

1. Thực hiện sao lưu dữ liệu. 
2. Cài đặt phần mềm diệt virus cho máy tính.
3. Bật chức năng tường lửa của hệ điều hành.
4. Truy cập các liên kết hoặc tải dữ liệu từ Internet khi chưa rõ độ tin cậy. 
5. Cẩn trọng khi thực hiện xóa tệp, thư mục.

VẬN DỤNG

Hãy nêu biện pháp em sử dụng để bảo vệ dữ liệu của em trên máy tính ở Phòng thực hành Tin học của nhà trường.

PHẦN II .Lời giải tham khảo

KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi:
Ở Hình 1, khi đúp chuột vào tệp Baitap.docx, hệ điều hành sẽ khởi động phần mềm MS Word để người dùng có thể làm việc với văn bản trong tệp. Tương tự, phần mềm MS PowerPoint sẽ được khởi động khi nháy đúp chuột vào tệp Baitap.pptx.

Câu hỏi chi tiết:
Tại sao hệ điều hành có thể khởi động phần mềm ứng dụng với mỗi tệp?

Trả lời:
Hệ điều hành khởi động phần mềm ứng dụng với mỗi tệp dựa vào phần mở rộng của tệp. Phần mở rộng (đuôi tệp) là chuỗi ký tự đứng sau dấu chấm trong tên tệp, ví dụ: .docx hoặc .pptx.

Khi nháy đúp chuột vào tệp, hệ điều hành kiểm tra phần mở rộng của tệp để xác định loại dữ liệu và phần mềm nào có thể xử lý nó.

Với tệp Baitap.docx, phần mở rộng .docx được liên kết với phần mềm MS Word trong hệ điều hành. Tương tự, phần mở rộng .pptx được liên kết với MS PowerPoint.

1. PHÂN LOẠI TỆP

Làm 1:
Hãy phân loại tệp ở Hình 2. Dựa vào đâu em nhận biết được loại tệp?

Trả lời:
Các tệp ở Hình 2 có thể được phân loại dựa trên phần mở rộng (đuôi tệp):

1. Tệp văn bản: Các tệp có đuôi .docx, .txt, .pdf (ví dụ: Baitap.docx).
2. Tệp bảng tính: Tệp có đuôi .xlsx (ví dụ: Bangdiem.xlsx).
3. Tệp trình chiếu: Tệp có đuôi .pptx (ví dụ: Baitap.pptx).
4. Tệp hình ảnh: Tệp có đuôi .jpg, .png.
5. Tệp khác: Có thể là tệp thực thi (.exe), tệp nén (.zip, .rar), hoặc các loại tệp khác.

Cách nhận biết:

Dựa vào phần mở rộng của tệp: Ví dụ .docx thường liên quan đến MS Word, .xlsx liên quan đến MS Excel.

Dựa vào biểu tượng tệp: Hệ điều hành hiển thị biểu tượng của tệp tương ứng với phần mềm xử lý, giúp dễ dàng nhận biết.

Làm 2:
Nếu đổi đuôi phần mở rộng của tệp Bangdiem.xlsx ở Hình 2 thành Bangdiem.pptx, biểu tượng phần mềm ứng dụng ở trước tên tệp sẽ thay đổi thế nào? Tại sao?

Trả lời:

Khi đổi đuôi phần mở rộng từ .xlsx sang .pptx, biểu tượng trước tên tệp sẽ thay đổi từ biểu tượng MS Excel sang biểu tượng MS PowerPoint.

Nguyên nhân là hệ điều hành nhận diện tệp dựa trên phần mở rộng. Dù nội dung của tệp không thay đổi và vẫn thuộc định dạng của MS Excel, nhưng phần mở rộng .pptx khiến hệ điều hành hiểu nhầm rằng đây là tệp trình chiếu. Khi đó, MS PowerPoint sẽ được gán là phần mềm mặc định để mở tệp này.

2. MỘT SỐ BIỆN PHÁP BẢO VỆ DỮ LIỆU

Làm 1:
Phát biểu nào sau đây là sai?

1. Hạn chế của sao lưu nội bộ là có thể bị mất cả bản gốc và bản sao.
2. Hạn chế của sao lưu ngoài là có thể bị thất lạc bản sao lưu trên thiết bị nhớ rời.
3. Khi sao lưu từ xa, người sử dụng không phải bảo quản thiết bị nhớ lưu trữ bản sao.
4. Chức năng sao lưu của hệ điều hành MS Windows chỉ cho phép sao lưu nội bộ.

Trả lời:
Phát biểu sai là: 4. Chức năng sao lưu của hệ điều hành MS Windows chỉ cho phép sao lưu nội bộ.

Giải thích: Hệ điều hành MS Windows cho phép cả sao lưu nội bộ (trên ổ đĩa trong máy) và sao lưu ngoài (trên thiết bị nhớ rời hoặc lưu trữ đám mây).

Làm 2:
Phát biểu nào sau đây là đúng?

1. Phần mềm diệt virus giúp ngăn ngừa, diệt phần mềm độc hại.
2. Bật chức năng Windows Defender Firewall giúp hạn chế sự tấn công của phần mềm độc hại.
3. Máy tính đã có phần mềm diệt virus, bật chức năng tường lửa thì không thể bị nhiễm phần mềm độc hại được nữa.
4. Sử dụng máy tính một cách có hiểu biết giúp hạn chế lây nhiễm phần mềm độc hại.

Trả lời:
Các phát biểu đúng là:

1. Phần mềm diệt virus giúp ngăn ngừa, diệt phần mềm độc hại.

2. Bật chức năng Windows Defender Firewall giúp hạn chế sự tấn công của phần mềm độc hại.

4. Sử dụng máy tính một cách có hiểu biết giúp hạn chế lây nhiễm phần mềm độc hại.
Phát biểu 3 sai vì không có biện pháp nào đảm bảo máy tính hoàn toàn miễn nhiễm phần mềm độc hại.

LUYỆN TẬP

Luyện tập 1:
Theo em, căn cứ vào đâu để hệ điều hành có thể xác định được phần mềm xử lí tệp?

Trả lời:
Hệ điều hành xác định phần mềm xử lý tệp dựa vào phần mở rộng (đuôi tệp).

Ví dụ:

.docx gắn với MS Word.

.xlsx gắn với MS Excel.

.pdf thường gắn với Adobe Acrobat Reader hoặc phần mềm đọc PDF khác.

Ngoài ra, nếu người dùng thay đổi cấu hình hệ điều hành để gán phần mềm khác làm mặc định cho một loại tệp, hệ điều hành sẽ dùng phần mềm được gán để xử lý tệp đó.

Luyện tập 2:
Những yếu tố nào sau đây có thể giúp bảo vệ dữ liệu?

1. Thực hiện sao lưu dữ liệu.
2. Cài đặt phần mềm diệt virus cho máy tính.
3. Bật chức năng tường lửa của hệ điều hành.
4. Truy cập các liên kết hoặc tải dữ liệu từ Internet khi chưa rõ độ tin cậy.
5. Cẩn trọng khi thực hiện xóa tệp, thư mục.

Trả lời:
Các yếu tố giúp bảo vệ dữ liệu:

1. Thực hiện sao lưu dữ liệu.
2. Cài đặt phần mềm diệt virus cho máy tính.
3. Bật chức năng tường lửa của hệ điều hành.
4. Cẩn trọng khi thực hiện xóa tệp, thư mục.
   Yếu tố 4 sai vì truy cập liên kết hoặc tải dữ liệu không rõ nguồn gốc có thể gây rủi ro cho máy tính.

VẬN DỤNG

Câu hỏi:
Hãy nêu biện pháp em sử dụng để bảo vệ dữ liệu của em trên máy tính ở Phòng thực hành Tin học của nhà trường.

Trả lời:
Để bảo vệ dữ liệu trên máy tính tại Phòng thực hành Tin học của nhà trường, em sẽ thực hiện các biện pháp sau:

1. Sao lưu dữ liệu quan trọng vào thiết bị nhớ rời hoặc lưu trữ đám mây.
2. Đảm bảo máy tính có phần mềm diệt virus được cập nhật thường xuyên.
3. Không mở tệp đính kèm hoặc nhấp vào liên kết không rõ nguồn gốc.
4. Đăng xuất tài khoản cá nhân sau khi sử dụng máy tính.
5. Sử dụng mật khẩu mạnh để bảo vệ tài khoản và các tệp nhạy cảm.
6. Không xóa hoặc chỉnh sửa tệp không phải của mình để tránh làm mất dữ liệu của người khác.
7. Thông báo cho giáo viên nếu phát hiện phần mềm hoặc hoạt động bất thường trên máy tính.

Tìm kiếm tài liệu học tập Tin học 7 tại đây