Giải Bài tập 1 trang 74 SGK Sinh học 11 Cánh diều - CD
Vì sao không nên để nhiều hoa tươi trong phòng ngủ?
Hoa tươi không chỉ mang lại vẻ đẹp tự nhiên mà còn làm cho không gian trong phòng trở nên dễ chịu, thoải mái. Tuy nhiên, không nên để quá nhiều hoa tươi trong phòng ngủ vì lý do liên quan đến sự thay đổi nồng độ khí trong không khí, đặc biệt là khi hoa thải ra khí carbon dioxide (CO2) vào ban đêm. Trong quá trình quang hợp, cây xanh hấp thụ CO2 và giải phóng oxy vào ban ngày, nhưng vào ban đêm, quá trình quang hợp ngừng lại, cây sẽ tiêu thụ oxy và thải ra CO2. Nếu phòng ngủ chứa quá nhiều hoa tươi, lượng CO2 tăng lên sẽ làm giảm nồng độ oxy trong không gian, điều này có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ. Đặc biệt đối với những người có vấn đề về hô hấp hoặc tim mạch, việc thiếu oxy có thể gây ra cảm giác ngột ngạt và ảnh hưởng đến sức khỏe. Do đó, việc chọn lựa và đặt hoa trong phòng ngủ cần được cân nhắc kỹ lưỡng, tránh đặt quá nhiều hoa tươi để đảm bảo một môi trường ngủ lành mạnh.
Giải Bài tập 2 trang 74 SGK Sinh học 11 Cánh diều - CD
Biện pháp bảo quản nông sản nào đúng trong các biện pháp sau? Giải thích.
(1) Giữ rau củ trong ngăn mát tủ lạnh.
(2) Ngâm rau củ trong nước.
(3) Giữ các loại hạt đã phơi khô trong túi hút chân không.
Trong các biện pháp trên, biện pháp (1) giữ rau củ trong ngăn mát tủ lạnh và biện pháp (3) giữ các loại hạt đã phơi khô trong túi hút chân không là những phương pháp đúng và hợp lý.
Giữ rau củ trong ngăn mát tủ lạnh là một cách hiệu quả để bảo quản rau củ lâu dài. Rau củ chứa nhiều nước và có thể dễ dàng bị hỏng nếu không được bảo quản đúng cách. Việc đặt chúng trong tủ lạnh, đặc biệt là trong ngăn mát, giúp làm chậm quá trình hô hấp và giảm sự phát triển của vi khuẩn và nấm mốc, từ đó giữ cho rau củ tươi lâu hơn. Tủ lạnh cung cấp môi trường mát mẻ và khô ráo, rất lý tưởng cho các loại rau củ như cà rốt, khoai tây, cải bắp, hay cà chua, giúp kéo dài thời gian bảo quản.
Giữ các loại hạt đã phơi khô trong túi hút chân không cũng là phương pháp bảo quản đúng đắn. Khi hạt đã được phơi khô, việc đóng gói chúng trong túi hút chân không sẽ giúp loại bỏ không khí, đặc biệt là hơi ẩm và khí oxi, hai yếu tố chính gây hư hỏng hoặc giảm chất lượng của hạt giống. Phương pháp này giúp bảo quản hạt giống lâu dài mà không bị mốc, thối hoặc mất đi chất dinh dưỡng. Đây là một biện pháp rất hiệu quả để bảo quản các loại hạt như hạt ngũ cốc, hạt giống, hay các loại đậu.
Ngược lại, biện pháp (2) ngâm rau củ trong nước là không đúng vì rau củ chứa nhiều nước và nếu ngâm trong nước, chúng sẽ dễ dàng bị thối rữa do vi khuẩn và nấm phát triển mạnh mẽ trong môi trường ẩm ướt. Việc ngâm rau củ trong nước không chỉ khiến chúng mất đi giá trị dinh dưỡng mà còn làm tăng nguy cơ hư hỏng, khiến rau củ nhanh chóng bị mục nát.
Giải Bài tập 3 trang 74 SGK Sinh học 11 Cánh diều - CD
Các biện pháp chăm sóc cây trồng sau đây đúng hay sai? Giải thích.
(1) Tưới đều nước cả vào rễ, thân và lá.
(2) Tưới nước vào buổi trưa khi trời đang nóng.
(3) Cắt tỉa các cành nhỏ ở phía gốc cây.
(4) Tưới đẫm nước duy nhất một lần trong ngày.
(5) Xới xào giữ cho đất tơi xốp.
(1) Tưới đều nước cả vào rễ, thân và lá.
Biện pháp này là không hoàn toàn đúng. Khi tưới cây, bạn chỉ nên tưới vào vùng rễ và phần gốc của cây, vì đây là nơi cây hấp thụ nước và chất dinh dưỡng. Việc tưới nước lên thân và lá có thể tạo điều kiện cho các bệnh nấm và vi khuẩn phát triển, gây hại cho cây. Ngoài ra, nước đọng trên lá sẽ khiến lá bị thối hoặc gây hiện tượng nấm mốc, ảnh hưởng đến sức khỏe của cây.
(2) Tưới nước vào buổi trưa khi trời đang nóng.
Đây là biện pháp sai. Tưới nước vào buổi trưa khi trời nóng có thể gây hiện tượng bỏng cho lá cây do nhiệt độ cao. Khi nước được tưới lên lá trong điều kiện nhiệt độ cao, nước sẽ nhanh chóng bay hơi và có thể tạo ra nhiệt lượng lớn, gây tổn thương cho lá và ảnh hưởng đến sự phát triển của cây. Thời gian tốt nhất để tưới cây là vào buổi sáng sớm hoặc buổi chiều mát, khi ánh nắng không quá gay gắt.
(3) Cắt tỉa các cành nhỏ ở phía gốc cây.
Biện pháp này đúng trong một số trường hợp. Cắt tỉa các cành nhỏ ở phía gốc giúp cây tập trung năng lượng vào các nhánh khỏe mạnh hơn, giúp cây phát triển tốt hơn. Tuy nhiên, việc cắt tỉa cần phải được thực hiện đúng cách và vào thời điểm thích hợp, tránh làm tổn thương quá mức đến cây.
(4) Tưới đẫm nước duy nhất một lần trong ngày.
Biện pháp này là không phù hợp, vì cây cần được cung cấp nước đều đặn và đủ độ ẩm trong suốt cả ngày. Tưới đẫm nước một lần có thể gây ngập úng và không giúp cây hấp thụ nước một cách hiệu quả. Thay vì tưới đẫm, nên chia thành nhiều lần tưới trong ngày để giữ cho đất luôn ẩm nhưng không bị ngập nước.
(5) Xới xào giữ cho đất tơi xốp.
Biện pháp này là đúng. Xới xào đất giúp cải thiện cấu trúc đất, làm cho đất tơi xốp và thông thoáng, giúp cây dễ dàng hấp thụ oxy và chất dinh dưỡng. Đất tơi xốp cũng giúp giảm tình trạng ngập úng và hạn chế sự phát triển của các bệnh nấm và vi khuẩn trong đất.
Giải Bài tập 4 trang 74 SGK Sinh học 11 Cánh diều - CD
Vì sao khi ăn không nên vận động mạnh?
Khi ăn, cơ thể cần phải tập trung nguồn năng lượng vào việc tiêu hóa thức ăn. Quá trình tiêu hóa yêu cầu lượng máu lớn được cung cấp đến hệ tiêu hóa, đặc biệt là dạ dày và ruột. Nếu ngay sau khi ăn mà tham gia vào hoạt động thể lực mạnh, cơ thể sẽ phải chia sẻ nguồn năng lượng và máu, dẫn đến giảm khả năng tiêu hóa thức ăn. Điều này có thể gây ra cảm giác khó tiêu, đầy bụng, và làm chậm quá trình tiêu hóa.
Vận động mạnh ngay sau khi ăn có thể làm giảm hiệu quả hoạt động của các cơ quan tiêu hóa. Ngoài ra, quá trình vận động mạnh có thể kích thích cơ thể phải huy động máu và năng lượng cho các cơ bắp, từ đó giảm bớt lưu lượng máu cung cấp cho dạ dày và ruột, ảnh hưởng đến khả năng tiêu hóa. Do đó, để đảm bảo tiêu hóa tốt và không gây hại cho cơ thể, cần tránh vận động mạnh ngay sau khi ăn.
Giải Bài tập 5 trang 74 SGK Sinh học 11 Cánh diều - CD
Bảng dưới đây thể hiện một số thay đổi của cơ thể một người khỏe mạnh, bình thường khi hoạt động mạnh so với khi nghỉ ngơi. Hãy giải thích những thay đổi đó.
Các thay đổi trong cơ thể khi hoạt động mạnh so với khi nghỉ ngơi chủ yếu là phản ánh những thay đổi trong các chức năng sinh lý để đáp ứng nhu cầu năng lượng tăng lên. Khi cơ thể hoạt động mạnh, nhu cầu oxy và dưỡng chất cho các cơ bắp tăng cao, do đó, các cơ quan như tim và phổi cần phải làm việc nhiều hơn. Tim sẽ đập nhanh hơn để bơm máu giàu oxy đến các cơ bắp, và phổi sẽ cung cấp nhiều oxy hơn qua quá trình hô hấp. Mặt khác, khi cơ thể nghỉ ngơi, các chức năng sinh lý này sẽ giảm xuống và trở lại trạng thái bình thường. Các chỉ số như nhịp tim, nhịp thở sẽ thấp hơn khi nghỉ ngơi vì cơ thể không cần phải tiêu hao nhiều năng lượng.
Giải Bài tập 6 trang 74 SGK Sinh học 11 Cánh diều - CD
Những khẳng định về hệ tuần hoàn ở động vật sau đây là đúng hay sai? Giải thích.
A. Hệ tuần hoàn cấu tạo gồm: tim, động mạch, mao mạch, tĩnh mạch.
B. Ở động vật có hệ tuần hoàn kép, áp lực máu động mạch chủ cao hơn động mạch phổi.
C. Tim hoạt động tự động do nút xoang nhĩ có khả năng tự động phát xung.
D. Vận động viên thể thao có nhịp tim trung bình khi nghỉ ngơi thấp hơn người cùng độ tuổi, giới tính nhưng không luyện tập thể dục thể thao.
A. Hệ tuần hoàn cấu tạo gồm: tim, động mạch, mao mạch, tĩnh mạch.
Đúng. Hệ tuần hoàn của động vật có cấu trúc gồm tim, động mạch, tĩnh mạch và mao mạch. Tim bơm máu vào động mạch, từ đó máu sẽ được vận chuyển đến các mao mạch để trao đổi chất với tế bào. Sau khi trao đổi, máu trở lại tĩnh mạch và được đưa trở lại tim. Hệ tuần hoàn là một phần quan trọng trong việc duy trì sự sống của động vật.
B. Ở động vật có hệ tuần hoàn kép, áp lực máu động mạch chủ cao hơn động mạch phổi.
Sai. Trong động vật có hệ tuần hoàn kép, máu đi qua hai vòng tuần hoàn riêng biệt: vòng tuần hoàn phổi và vòng tuần hoàn cơ thể. Áp lực máu ở động mạch phổi thấp hơn so với động mạch chủ, vì máu chỉ cần đi qua phổi để trao đổi khí, trong khi động mạch chủ phải chịu áp lực cao hơn để máu có thể đi đến toàn bộ cơ thể.
C. Tim hoạt động tự động do nút xoang nhĩ có khả năng tự động phát xung.
Đúng. Nút xoang nhĩ là một cấu trúc trong tim có khả năng phát xung điện tự động, điều khiển nhịp đập của tim. Điều này giúp tim đập đều đặn mà không cần sự can thiệp của hệ thần kinh.
D. Vận động viên thể thao có nhịp tim trung bình khi nghỉ ngơi thấp hơn người cùng độ tuổi, giới tính nhưng không luyện tập thể dục thể thao.
Đúng. Vận động viên thể thao có nhịp tim khi nghỉ ngơi thấp hơn người không luyện tập thể dục thể thao. Do quá trình luyện tập thường xuyên, trái tim của vận động viên sẽ khỏe mạnh hơn và có thể bơm máu hiệu quả hơn với ít nhịp đập hơn.
Giải Bài tập 7 trang 74 SGK Sinh học 11 Cánh diều - CD
Những phát biểu nào dưới đây về các phản ứng sinh lí có thể xảy ra với cơ thể người khi ăn mặn (ăn nhiều muối) liên tục trong thời gian dài là đúng? Giải thích.
(1) Nồng độ hormone ADH trong máu cao hơn bình thường.
(2) Huyết áp cao hơn bình thường.
(3) Nồng độ hormone aldosterone trong máu cao hơn bình thường.
(4) Nồng độ renin trong máu thấp hơn bình thường.
(1) Nồng độ hormone ADH trong máu cao hơn bình thường.
Đúng. Khi ăn mặn, cơ thể sẽ phản ứng bằng cách tăng nồng độ hormone ADH (hormone chống bài niệu) để giữ nước trong cơ thể và giảm lượng nước tiểu. Đây là cơ chế tự điều chỉnh của cơ thể để duy trì cân bằng nước và điện giải khi nồng độ muối trong cơ thể tăng.
(2) Huyết áp cao hơn bình thường.
Đúng. Ăn quá nhiều muối có thể làm tăng huyết áp vì muối giữ nước trong cơ thể, khiến thể tích máu tăng lên và làm tăng áp lực lên các thành mạch máu. Đây là một yếu tố nguy cơ đối với các bệnh lý tim mạch.
(3) Nồng độ hormone aldosterone trong máu cao hơn bình thường.
Đúng. Khi cơ thể tiêu thụ quá nhiều muối, nồng độ aldosterone trong máu cũng sẽ tăng lên để giúp điều chỉnh lượng natri và kali trong cơ thể, từ đó kiểm soát huyết áp và sự cân bằng nước.
(4) Nồng độ renin trong máu thấp hơn bình thường.
Sai. Khi ăn mặn, cơ thể sẽ phản ứng bằng cách giảm nồng độ renin, vì renin là hormone giúp kích thích sản xuất aldosterone. Khi nồng độ muối trong cơ thể cao, cơ thể sẽ điều chỉnh để giảm sự sản xuất renin, từ đó hạn chế sự tăng lên của aldosterone và giúp duy trì cân bằng điện giải.
