CH1: Khi “đánh thức trầu”, cậu bé dường như không tin rằng trầu có thể nghe được điều mình nói mà còn muốn trầu nhìn thấy mình nữa. Các chi tiết nào cho em biết như vậy?
CH2: Cách xưng hô “mày”, “tao” và việc lặp lại các lời “đánh thức trầu” ở đầu mỗi đoạn thơ thể hiện tình cảm như thế nào giữa cậu bé với cây trầu?
CH3: Theo em, vì sao mỗi khi muốn hái trầu vào ban đêm, cậu bé cũng bà và mẹ mình, phải gọi cho trầu tỉnh ngủ rồi mới xin “hái vài lá”? Điều này cho thấy cách đối xử với cây cối trong vườn của người dân quê như thế nào?
CH4: Từ câu hát của người bà “Trẩu trẩu trầu trầu/ Mày làm chúa tao/ Tao làm chúa mày” … cũng như lời “đánh thức trầu” của cậu bé trong bài thơ, em nghĩ thế nào về quan niệm “con người là chúa tể của muôn loài”?
Phần II. Trả lời câu hỏi
Khi “đánh thức trầu,” cậu bé không chỉ muốn nói với cây trầu mà còn thể hiện mong muốn trầu hiểu và nhìn thấy mình. Các chi tiết như "Này, trầu ơi!" hay "Hãy mở mắt nhìn tao này!" cho thấy sự tưởng tượng phong phú và tâm hồn trẻ thơ của cậu bé. Cậu không chắc trầu có thể nghe hay nhìn, nhưng vẫn cố gắng giao tiếp như thể cây trầu có linh hồn và ý thức.
Cách xưng hô “mày,” “tao” và việc lặp lại lời “đánh thức trầu” đầu mỗi đoạn thơ cho thấy sự gần gũi, thân thiết giữa cậu bé và cây trầu. Cách nói này mang tính tự nhiên, đơn sơ của trẻ em vùng quê, thể hiện mối quan hệ bình đẳng, không phải của một người chủ và một cây trồng, mà như hai người bạn cùng chia sẻ.
Việc gọi cho trầu tỉnh ngủ rồi mới xin hái “vài lá” vào ban đêm thể hiện sự trân trọng và quan tâm của cậu bé, bà và mẹ đối với cây cối. Hành động này phản ánh quan niệm nhân văn của người dân quê về việc đối xử với thiên nhiên, coi cây cối như một phần của cuộc sống, có linh hồn và cảm xúc cần được tôn trọng.
Từ câu hát của người bà “Trẩu trẩu trầu trầu/ Mày làm chúa tao/ Tao làm chúa mày” và lời “đánh thức trầu” của cậu bé, ta thấy rằng quan niệm “con người là chúa tể của muôn loài” trong văn hóa dân gian Việt Nam không mang nghĩa áp chế hay sở hữu tuyệt đối. Thay vào đó, nó nhấn mạnh mối quan hệ tương hỗ, bình đẳng giữa con người và thiên nhiên. Người dân quê Việt Nam không chỉ coi mình là chủ nhân, mà còn xem cây cối, loài vật như những người bạn đồng hành đáng trân quý.
