BÀI 2. CHÂU ÂU VÀ NƯỚC MỸ TỪ NĂM 1918 ĐẾN NĂM 1945
PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK
MỞ ĐẦU:
Trong giai đoạn 1918-1945, lịch sử châu Âu và nước Mỹ chứng kiến những biến động sâu sắc về kinh tế, chính trị, và xã hội. Qua hình ảnh mô tả, có thể nhận thấy sự ảnh hưởng của các sự kiện lớn như sự ra đời của Quốc tế Cộng sản, cuộc đại suy thoái kinh tế toàn cầu (1929-1933) và sự nổi lên của chủ nghĩa phát xít. Các sự kiện này đã tác động mạnh mẽ đến tình hình chính trị và xã hội của nhiều quốc gia.
PHONG TRÀO CÁCH MẠNG (1918 – 1923) VÀ SỰ THÀNH LẬP QUỐC TẾ CỘNG SẢN (1919)
Câu hỏi 1: Trình bày những nét chính về phong trào cách mạng ở các nước tư bản châu Âu từ năm 1918 đến năm 1923.
Trả lời:
Ở Đức: Sau Cách mạng Tháng Mười, công nhân và các tầng lớp nhân dân ở Berlin (9/11/1918) đã tổ chức tổng bãi công, sau đó chuyển thành khởi nghĩa vũ trang nhằm lật đổ chế độ quân chủ. Tuy nhiên, chính quyền rơi vào tay giai cấp tư sản và chế độ cộng hòa tư sản được thiết lập. Mặc dù Đảng Cộng sản Đức được thành lập vào tháng 12/1918, phong trào cách mạng vẫn bị đàn áp và thất bại trong những năm 1919-1923.
Ở Anh: Từ 1919-1921, hơn 6,5 triệu người đã tham gia các cuộc bãi công, không chỉ yêu cầu cải thiện đời sống kinh tế mà còn đòi hỏi quyền lợi chính trị.
Ở Pháp: Phong trào bãi công mạnh mẽ, đạt cao trào vào ngày 1/5/1920 với hơn 1 triệu người tham gia.
Câu hỏi 2: Trình bày sự thành lập và một số hoạt động chính của Quốc tế Cộng sản.
Trả lời:
Sự thành lập: Quốc tế Cộng sản (Comintern) được thành lập vào tháng 3/1919 tại Mát-xcơ-va với sự lãnh đạo của V.I. Lê-nin và Đảng Bôn-sê-vích Nga, nhằm thúc đẩy cách mạng vô sản trên toàn cầu.
Một số hoạt động chính: Quốc tế Cộng sản đã tổ chức 7 kỳ đại hội, đưa ra các đường lối cho các phong trào cách mạng và trở thành tổ chức của giai cấp công nhân và các dân tộc bị áp bức. Tại Đại hội II (1920), Quốc tế Cộng sản đã thông qua "Sơ thảo lần thứ nhất những Luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa".
CUỘC ĐẠI SUY THOÁI KINH TẾ (1929 – 1933) VÀ SỰ HÌNH THÀNH CHỦ NGHĨA PHÁT XÍT
Câu hỏi 1: Trình bày nguyên nhân và biểu hiện của cuộc đại suy thoái kinh tế 1929-1933.
Trả lời:
Nguyên nhân: Từ 1924-1929, nền kinh tế các nước tư bản phát triển mạnh, nhưng sản xuất ồ ạt mà nhu cầu không đủ, khiến hàng hóa ế thừa và dẫn đến suy thoái.
Biểu hiện: Cuộc suy thoái bắt đầu từ tháng 10/1929 tại Mỹ và lan rộng ra toàn thế giới. Nền kinh tế bị tàn phá, thất nghiệp tràn lan, và xã hội tư bản đối mặt với khủng hoảng nghiêm trọng.
Câu hỏi 2: Sự hình thành chủ nghĩa phát xít ở châu Âu diễn ra như thế nào?
Trả lời:
Ở Đức: Giai cấp tư sản đưa Hitler lên làm Thủ tướng vào năm 1933. Chính phủ phát xít đã áp dụng chính sách độc tài và bắt đầu chuẩn bị cho chiến tranh.
Ở Italia: Mussolini lên nắm quyền, thiết lập chế độ độc tài và bắt đầu mở rộng lãnh thổ thông qua chiến tranh xâm lược các quốc gia thuộc châu Phi và Địa Trung Hải.
NƯỚC MỸ GIỮA HAI CUỘC CHIẾN TRANH THẾ GIỚI
Câu hỏi: Trình bày những nét lớn về tình hình chính trị, kinh tế của nước Mỹ giữa hai cuộc chiến tranh thế giới.
Trả lời:
Tình hình chính trị: Sau chiến tranh thế giới thứ nhất, Đảng Cộng hòa nắm quyền và chính sách đối nội chủ yếu là thúc đẩy sự phát triển kinh tế, ngăn chặn các phong trào công nhân, đàn áp các tư tưởng tiến bộ. Về đối ngoại, Mỹ theo đuổi chính sách Môn-rô, can thiệp quân sự ở Mỹ La-tinh.
Tình hình kinh tế: Sau chiến tranh, nền kinh tế Mỹ phát triển mạnh mẽ trong giai đoạn "hoàng kim". Tuy nhiên, vào tháng 10/1929, cuộc đại suy thoái kinh tế bùng nổ, gây thiệt hại lớn. Tổng thống Franklin D. Roosevelt thực hiện “Chính sách mới” nhằm cứu vãn nền kinh tế.
LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG
Câu hỏi 1: Lập sơ đồ tư duy về những nét chính của tình hình châu Âu và nước Mỹ giữa hai cuộc chiến tranh thế giới.
Câu hỏi 2: Nêu nhận xét của em về con đường thoát khỏi đại suy thoái của các nước tư bản châu Âu và nước Mỹ.
Câu hỏi 3: Tìm hiểu thông tin trên sách, báo và internet, viết đoạn văn ngắn giới thiệu về “Chính sách mới” của Tổng thống Franklin D. Roosevelt nhằm đưa nước Mỹ thoát khỏi cuộc đại suy thoái kinh tế.
PHẦN II: câu hỏi ôn tập
MỞ ĐẦU:
Trong giai đoạn 1918-1923, các nước tư bản châu Âu chịu ảnh hưởng của cuộc cách mạng vô sản, suy thoái kinh tế, và sự xuất hiện của chủ nghĩa phát xít. Cuộc đại suy thoái 1929-1933, bắt đầu từ Mỹ, lan rộng toàn cầu và ảnh hưởng sâu sắc đến các quốc gia tư bản.
Quốc tế Cộng sản đã trở thành lực lượng thúc đẩy phong trào cách mạng vô sản trên toàn thế giới, trong khi chủ nghĩa phát xít nở rộ tại Đức và Italia, làm suy yếu các nền dân chủ và gây ra chiến tranh.
LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG
Câu hỏi 1:
Câu hỏi 2: Đức và Italia đã lựa chọn con đường phát xít hóa để thoát khỏi suy thoái, nhưng điều này chỉ dẫn đến chiến tranh và tàn phá nền kinh tế.
Câu hỏi 3: Tổng thống Roosevelt đã áp dụng “Chính sách mới” với những biện pháp như phục hồi công nghiệp, nông nghiệp, và ngân hàng để đưa Mỹ thoát khỏi suy thoái, đồng thời bảo vệ và duy trì chế độ dân chủ.
