CH1: Vào nửa sau thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX, Ấn Độ và hầu hết các nước trong khu vực Đông Nam Á đã bị thực dân phương Tây xâm chiếm. Theo em, mục đích các nước phương Tây đến vùng đất này là gì?
Trả lời:
Mục đích chính của các nước phương Tây khi xâm chiếm Ấn Độ và Đông Nam Á là mở rộng thuộc địa, khai thác tài nguyên thiên nhiên, chiếm lĩnh thị trường và tận dụng nguồn nhân công giá rẻ để phục vụ cho nền kinh tế tư bản chủ nghĩa đang phát triển mạnh mẽ ở chính quốc.
I. ẤN ĐỘ NỬA SAU THẾ KỈ XIX
CH1: Trình bày những nét nổi bật về tình hình chính trị, kinh tế, xã hội ở Ấn Độ nửa sau thế kỉ XIX.
Trả lời:
Về chính trị:
Thực dân Anh hoàn thành việc xâm lược và thiết lập ách cai trị trực tiếp lên toàn bộ Ấn Độ.
Chính quyền thực dân thực hiện chính sách "chia để trị", khơi sâu sự khác biệt về tôn giáo, đẳng cấp và sắc tộc nhằm ngăn chặn sự đoàn kết của nhân dân Ấn Độ.
Về kinh tế:
Thực dân Anh tiến hành khai thác thuộc địa một cách triệt để, vơ vét tài nguyên thiên nhiên như bông, chè, than đá và các loại khoáng sản khác.
Chúng bóc lột nhân công với mức lương rẻ mạt, biến Ấn Độ thành thị trường tiêu thụ hàng hóa và cung cấp nguyên liệu cho nền công nghiệp Anh.
Về xã hội:
Chính sách cai trị hà khắc của thực dân Anh dẫn đến sự bần cùng hóa của nông dân, thợ thủ công và các tầng lớp lao động khác.
Sự phân biệt đối xử và áp bức về tôn giáo, đẳng cấp càng làm gia tăng mâu thuẫn trong xã hội Ấn Độ.
II. PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC Ở ĐÔNG NAM Á TỪ NỬA SAU THẾ KỈ XIX ĐẾN ĐẦU THẾ KỈ XX
CH1: Nêu những sự kiện tiêu biểu trong phong trào giải phóng dân tộc ở In-đô-nê-xi-a từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX.
Trả lời:
Tháng 10/1873: Nhân dân A-chê bắt đầu cuộc kháng chiến chống thực dân Hà Lan xâm lược. Cuộc chiến kéo dài đến năm 1904 với sự tham gia đông đảo của các tầng lớp nhân dân.
Giai đoạn 1873-1909: Khởi nghĩa ở Tây Sumatra diễn ra mạnh mẽ, tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa do Tuanku Imam Bonjol lãnh đạo chống lại sự cai trị của Hà Lan.
Giai đoạn 1878-1907: Khởi nghĩa Ba Tắc (Banjarmasin) nổ ra ở Kalimantan dưới sự lãnh đạo của Pangeran Antasari, chống lại ách thống trị của thực dân Hà Lan.
Giai đoạn 1884-1886: Khởi nghĩa ở Nam Kalimantan, do Haji Abdul Gani lãnh đạo, tiếp tục cuộc đấu tranh chống thực dân.
Năm 1890: Phong trào do Samin Surosentiko lãnh đạo ở Java, phản đối chính sách thuế và lao động cưỡng bức của thực dân Hà Lan.
Đầu thế kỉ XX: Phong trào công nhân phát triển với sự ra đời của các tổ chức như Hiệp hội Công nhân Đường sắt (1905), Hiệp hội Công nhân Xe lửa (1908). Đặc biệt, năm 1920, Đảng Cộng sản In-đô-nê-xi-a được thành lập, đánh dấu bước ngoặt trong phong trào giải phóng dân tộc.
CH2: Phong trào giải phóng dân tộc ở Phi-líp-pin từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX có điểm gì nổi bật?
Trả lời:
Năm 1872: Khởi nghĩa ở Cavite do các binh sĩ và công nhân xưởng đóng tàu lãnh đạo, phản đối sự cai trị của thực dân Tây Ban Nha. Mặc dù thất bại, nhưng khởi nghĩa này đã khơi dậy tinh thần yêu nước trong nhân dân.
Xuất hiện hai xu hướng chính trong phong trào giải phóng dân tộc:
Xu hướng cải cách do José Rizal lãnh đạo, chủ trương đấu tranh ôn hòa đòi quyền tự trị và cải cách xã hội.
Xu hướng bạo động do Andrés Bonifacio lãnh đạo, với tổ chức Katipunan, chủ trương sử dụng vũ trang để giành độc lập.
Giai đoạn 1896-1898: Cách mạng Phi-líp-pin bùng nổ, lật đổ ách thống trị của Tây Ban Nha và dẫn đến sự ra đời của nước Cộng hòa Phi-líp-pin đầu tiên vào năm 1899. Tuy nhiên, sau đó, Mỹ can thiệp và biến Phi-líp-pin thành thuộc địa mới, dẫn đến cuộc chiến tranh Phi-líp-pin - Mỹ kéo dài đến năm 1902
