Giải BT SGK môn Lịch sử 6 Kết nối tri thức BÀI 7. AI CẬP VÀ LƯỠNG HÀ CỔ ĐẠI

BÀI 7: AI CẬP VÀ LƯỠNG HÀ CỔ ĐẠI

Hệ Thống Câu Hỏi

1. Sự hình thành và phát triển của nền văn minh Ai Cập cổ đại

Câu hỏi:

Nền văn minh Ai Cập cổ đại hình thành trong điều kiện tự nhiên nào?

Các thành tựu chính của nền văn minh Ai Cập cổ đại là gì?

2. Sự hình thành và phát triển của nền văn minh Lưỡng Hà cổ đại

Câu hỏi:

Lưỡng Hà cổ đại được hình thành và phát triển trong điều kiện tự nhiên nào?

Các thành tựu nổi bật của nền văn minh Lưỡng Hà cổ đại là gì?

3. So sánh nền văn minh Ai Cập và Lưỡng Hà

Câu hỏi:

Điểm giống và khác nhau giữa hai nền văn minh Ai Cập và Lưỡng Hà cổ đại là gì?


Phần Giải Chi Tiết

1. Sự hình thành và phát triển của nền văn minh Ai Cập cổ đại

a. Điều kiện tự nhiên

Vị trí địa lý: Nền văn minh Ai Cập hình thành dọc theo sông Nin, thuộc khu vực Bắc Phi.

Điều kiện tự nhiên:

Sông Nin cung cấp nước tưới cho nông nghiệp, đất phù sa màu mỡ và nguồn lợi thủy sản dồi dào.

Khí hậu nóng, ít mưa, vùng sa mạc rộng lớn bao quanh tạo điều kiện bảo vệ tự nhiên, nhưng cũng cô lập Ai Cập.

b. Sự phát triển

Kinh tế:

Nông nghiệp là nền tảng kinh tế chính, với lúa mì và lúa mạch là cây trồng chủ đạo.

Chăn nuôi và đánh bắt cá phát triển.

Thủ công nghiệp (làm đồ gốm, vũ khí, và xây dựng) và thương mại cũng đóng vai trò quan trọng.

Chính trị:

Xã hội Ai Cập được tổ chức thành các triều đại pharaon với quyền lực tập trung.

Pharaon được coi là "vua thần", có quyền lực tối cao cả về chính trị và tôn giáo.

c. Thành tựu nổi bật

Kiến trúc: Các kim tự tháp (như Kim tự tháp Giza) và đền thờ là những biểu tượng kiến trúc nổi bật.

Chữ viết: Hệ thống chữ tượng hình (hieroglyphs) được phát triển để ghi chép và lưu trữ thông tin.

Khoa học: Người Ai Cập có những hiểu biết sâu sắc về thiên văn, y học và toán học (như đo đạc đất đai, tính toán xây dựng).

Nghệ thuật: Nghệ thuật điêu khắc, hội họa mang phong cách tôn giáo và thể hiện quyền uy của pharaon.


2. Sự hình thành và phát triển của nền văn minh Lưỡng Hà cổ đại

a. Điều kiện tự nhiên

Vị trí địa lý: Lưỡng Hà nằm giữa hai con sông lớn là Tigris và Euphrates, thuộc khu vực Tây Á (ngày nay là Iraq).

Điều kiện tự nhiên:

Đất đai phù sa màu mỡ, thích hợp cho trồng trọt.

Lũ lụt không theo quy luật khiến người dân phải sáng tạo các hệ thống thủy lợi để kiểm soát nước.

b. Sự phát triển

Kinh tế:

Nông nghiệp phát triển mạnh với các cây trồng như lúa mạch, lúa mì, chà là.

Thủ công nghiệp và thương mại đường dài (giao thương với Ấn Độ, Ai Cập) rất phát triển.

Chính trị:

Lưỡng Hà là nơi hình thành các thành bang như Ur, Babylon, và Akkad.

Các nhà nước tập quyền dần hình thành, tiêu biểu là đế chế Babylon với bộ luật Hammurabi nổi tiếng.

c. Thành tựu nổi bật

Kiến trúc: Người Lưỡng Hà xây dựng các ziggurat (đền tháp) để thờ thần.

Chữ viết: Chữ hình nêm (cuneiform) là hệ thống chữ viết đầu tiên trên thế giới, được khắc trên đất sét.

Khoa học: Họ có những đóng góp lớn trong thiên văn học (lịch mặt trăng), toán học (phép đếm cơ số 60) và đo lường.

Luật pháp: Bộ luật Hammurabi là một trong những bộ luật cổ xưa nhất, nhấn mạnh nguyên tắc "mắt đền mắt, răng đền răng".


3. So sánh nền văn minh Ai Cập và Lưỡng Hà

a. Điểm giống nhau:

Cả hai đều hình thành tại lưu vực các con sông lớn, cung cấp phù sa màu mỡ và nguồn nước tưới tiêu cho nông nghiệp.

Nền kinh tế nông nghiệp đóng vai trò chủ đạo, với sự phát triển của thủ công nghiệp và thương mại.

Cả hai đều phát triển hệ thống chữ viết riêng (chữ tượng hình ở Ai Cập và chữ hình nêm ở Lưỡng Hà).

Các thành tựu khoa học vượt bậc trong toán học, thiên văn học và kiến trúc đã đặt nền móng cho nền văn minh nhân loại.

b. Điểm khác nhau:

Tiêu chí Ai Cập cổ đại Lưỡng Hà cổ đại
Điều kiện tự nhiên Khí hậu ổn định, ít lũ lụt. Lũ lụt thất thường, cần hệ thống thủy lợi phức tạp.
Kiến trúc Kim tự tháp và đền thờ quy mô lớn. Ziggurat (đền tháp) đặc trưng cho tín ngưỡng.
Hệ thống chữ viết Chữ tượng hình (hieroglyphs). Chữ hình nêm (cuneiform).
Luật pháp Không có bộ luật thành văn nổi bật. Bộ luật Hammurabi nổi tiếng với nguyên tắc nghiêm khắc.

Luyện Tập Và Vận Dụng

Câu hỏi 1: Vì sao hai nền văn minh Ai Cập và Lưỡng Hà được coi là cái nôi của nền văn minh nhân loại?

Cả hai nền văn minh đều hình thành từ rất sớm, cung cấp nhiều phát minh quan trọng như chữ viết, kiến trúc và luật pháp.

Các thành tựu khoa học và văn hóa của họ đặt nền móng cho sự phát triển của xã hội hiện đại.

Câu hỏi 2: Nêu một số điểm khác biệt về điều kiện tự nhiên giữa Ai Cập và Lưỡng Hà cổ đại.

Ai Cập có sông Nin mang lại phù sa đều đặn và khí hậu ổn định hơn.

Lưỡng Hà có lũ lụt thất thường, buộc con người phải xây dựng các hệ thống thủy lợi.

Câu hỏi 3: Hệ thống chữ viết của Ai Cập và Lưỡng Hà có vai trò gì đối với nền văn minh của họ?

Chữ viết giúp ghi chép, lưu trữ thông tin, phát triển tri thức và tổ chức xã hội.

Chữ hình nêm ở Lưỡng Hà và chữ tượng hình ở Ai Cập là những hệ thống chữ viết đầu tiên của loài người.


Kết Luận

Nền văn minh Ai Cập và Lưỡng Hà cổ đại là hai trong những cái nôi của nền văn minh nhân loại. Các thành tựu về chữ viết, kiến trúc, khoa học và tổ chức xã hội của họ không chỉ đóng vai trò quan trọng trong thời kỳ của mình mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến các nền văn minh sau này. Việc nghiên cứu hai nền văn minh này giúp chúng ta hiểu rõ hơn về những bước phát triển ban đầu của lịch sử loài người.

Tìm kiếm học tập môn lịch sử 6

Chia sẻ bài viết
Bạn cần phải đăng nhập để đăng bình luận
Top