Giải BT SGK môn Lịch sử 6 Kết nối tri thức BÀI 12: SỰ HÌNH THÀNH VÀ BƯỚC ĐẦU PHÁT TRIỂN CỦA CÁC VƯƠNG QUỐC PHONG KIẾN Ở ĐÔNG NAM Á (TỪ THẾ KỈ VII ĐẾN THẾ KỈ X)
BÀI 12: SỰ HÌNH THÀNH VÀ BƯỚC ĐẦU PHÁT TRIỂN CỦA CÁC VƯƠNG QUỐC PHONG KIẾN Ở ĐÔNG NAM Á (TỪ THẾ KỈ VII ĐẾN THẾ KỈ X)
Hệ Thống Câu Hỏi
1. Điều kiện tự nhiên và xã hội ảnh hưởng đến sự hình thành các vương quốc phong kiến ở Đông Nam Á
Câu hỏi:
Điều kiện tự nhiên ở Đông Nam Á có vai trò như thế nào đối với sự hình thành các vương quốc phong kiến?
Những yếu tố xã hội nào tác động đến sự ra đời và phát triển của các vương quốc phong kiến ở khu vực này?
2. Quá trình hình thành và bước đầu phát triển của các vương quốc phong kiến Đông Nam Á
Câu hỏi:
Các vương quốc phong kiến ở Đông Nam Á hình thành từ khi nào?
Những đặc điểm nổi bật trong quá trình phát triển của các vương quốc phong kiến giai đoạn này là gì?
3. Đặc điểm kinh tế, văn hóa, xã hội của các vương quốc phong kiến Đông Nam Á
Câu hỏi:
Kinh tế, văn hóa, và xã hội ở các vương quốc phong kiến Đông Nam Á có những đặc điểm gì nổi bật?
Vai trò của giao thương quốc tế và giao lưu văn hóa trong sự phát triển của các vương quốc phong kiến?
Phần Giải Chi Tiết
1. Điều kiện tự nhiên và xã hội ảnh hưởng đến sự hình thành các vương quốc phong kiến ở Đông Nam Á
a. Điều kiện tự nhiên
Vị trí địa lý:
Đông Nam Á nằm ở vị trí chiến lược, là cầu nối giữa Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương, thuộc các tuyến thương mại đường biển quan trọng.
Khu vực bao gồm Đông Nam Á lục địa (bán đảo Đông Dương) và Đông Nam Á hải đảo (Indonesia, Philippines), thuận lợi cho phát triển kinh tế và giao lưu văn hóa.
Tài nguyên thiên nhiên:
Đất đai màu mỡ, khí hậu nhiệt đới gió mùa, lượng mưa dồi dào phù hợp cho sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là trồng lúa nước.
Khu vực này cũng giàu tài nguyên quý như gia vị, gỗ, vàng, và kim loại.
b. Yếu tố xã hội
Sự phát triển kinh tế:
Kinh tế nông nghiệp lúa nước ổn định tạo điều kiện cho sự hình thành các vương quốc phong kiến.
Giao thương đường biển và đường bộ với Ấn Độ, Trung Quốc, và các khu vực khác thúc đẩy sự phồn thịnh của các trung tâm kinh tế.
Giao lưu văn hóa:
Văn hóa Ấn Độ và Trung Quốc ảnh hưởng mạnh mẽ đến các vương quốc Đông Nam Á, đặc biệt trong lĩnh vực tôn giáo, chữ viết và nghệ thuật.
Sự kết hợp giữa văn hóa bản địa và ngoại lai tạo nên bản sắc văn hóa riêng biệt.
2. Quá trình hình thành và bước đầu phát triển của các vương quốc phong kiến Đông Nam Á
a. Quá trình hình thành
Thời gian:
Từ thế kỷ VII đến thế kỷ X, nhiều vương quốc phong kiến độc lập bắt đầu hình thành trên nền tảng các quốc gia sơ kỳ trước đó.
Đây là giai đoạn chuyển từ tổ chức xã hội đơn giản sang các nhà nước phong kiến tập quyền.
Các vương quốc tiêu biểu:
Đông Nam Á lục địa: Xuất hiện các vương quốc như Champa (Trung Bộ Việt Nam), Đế quốc Khmer (Campuchia), và Pagan (Myanmar).
Đông Nam Á hải đảo: Các vương quốc như Srivijaya (Sumatra), Majapahit (Java) nổi lên với vai trò là các trung tâm thương mại và văn hóa lớn.
b. Bước đầu phát triển
Chính trị:
Các vương quốc phong kiến có hệ thống cai trị tập quyền, với vua là người đứng đầu, được thần thánh hóa trong nhiều trường hợp.
Quân đội mạnh mẽ giúp bảo vệ lãnh thổ và thúc đẩy mở rộng quyền lực.
Kinh tế:
Nông nghiệp lúa nước là nền tảng kinh tế chủ yếu.
Thương mại quốc tế phát triển mạnh, đặc biệt thông qua các cảng biển như Palembang (Srivijaya).
Văn hóa:
Tôn giáo Hindu giáo và Phật giáo đóng vai trò quan trọng, với các công trình kiến trúc nổi tiếng như Angkor Wat, Borobudur.
Chữ viết và hệ thống giáo dục chịu ảnh hưởng từ Ấn Độ.
3. Đặc điểm kinh tế, văn hóa, xã hội của các vương quốc phong kiến Đông Nam Á
a. Kinh tế
Nông nghiệp:
Hệ thống thủy lợi được xây dựng để phục vụ sản xuất lúa nước, đặc biệt ở các vương quốc như Khmer và Champa.
Chăn nuôi và các ngành nghề thủ công như dệt vải, làm đồ gốm cũng phát triển.
Thương mại:
Các tuyến giao thương đường biển kết nối Đông Nam Á với Trung Quốc, Ấn Độ, và Trung Đông.
Xuất khẩu các sản phẩm như gạo, gia vị, gỗ quý, và vàng.
b. Văn hóa
Tôn giáo:
Hindu giáo và Phật giáo từ Ấn Độ truyền bá mạnh mẽ, hòa quyện với tín ngưỡng bản địa.
Các công trình kiến trúc và nghệ thuật mang đậm dấu ấn tôn giáo, tiêu biểu là đền Angkor Wat (Campuchia) và Borobudur (Indonesia).
Chữ viết:
Các quốc gia Đông Nam Á sử dụng chữ viết dựa trên hệ thống chữ Brahmi của Ấn Độ hoặc chịu ảnh hưởng từ chữ Hán.
Nghệ thuật:
Điêu khắc, hội họa và kiến trúc đều chịu ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ nhưng vẫn mang nét đặc trưng bản địa.
c. Xã hội
Tầng lớp xã hội:
Xã hội phân hóa rõ rệt với tầng lớp quý tộc, tăng lữ, thương nhân và nông dân.
Vua và giới tăng lữ giữ vai trò trung tâm trong đời sống chính trị và tôn giáo.
Giao lưu văn hóa:
Đông Nam Á là nơi giao thoa của nhiều nền văn minh lớn, kết hợp giữa văn hóa bản địa và văn hóa ngoại lai để tạo nên bản sắc riêng biệt.
Luyện Tập Và Vận Dụng
Câu hỏi 1: Điều kiện tự nhiên và xã hội nào giúp hình thành các vương quốc phong kiến Đông Nam Á?
Đất đai màu mỡ, khí hậu thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp.
Vị trí địa lý chiến lược, nằm trên các tuyến thương mại quốc tế.
Giao lưu văn hóa với Ấn Độ và Trung Quốc thúc đẩy sự phát triển văn hóa và tôn giáo.
Câu hỏi 2: Những đặc điểm nổi bật trong sự phát triển của các vương quốc phong kiến Đông Nam Á là gì?
Chính trị: Chế độ quân chủ tập quyền với vua là trung tâm.
Kinh tế: Kết hợp giữa nông nghiệp lúa nước và thương mại quốc tế.
Văn hóa: Phát triển mạnh dưới ảnh hưởng của Hindu giáo và Phật giáo, kết hợp với bản sắc địa phương.
Câu hỏi 3: Vai trò của giao thương quốc tế đối với các vương quốc phong kiến Đông Nam Á là gì?
Thương mại quốc tế tạo nguồn thu lớn, góp phần thúc đẩy sự phồn thịnh của các vương quốc.
Giao lưu văn hóa qua các tuyến thương mại giúp Đông Nam Á tiếp thu và phát triển các giá trị văn hóa, tôn giáo và nghệ thuật từ Ấn Độ, Trung Quốc, và Trung Đông.
Kết Luận
Từ thế kỷ VII đến thế kỷ X, các vương quốc phong kiến ở Đông Nam Á đã hình thành và bước đầu phát triển trên nền tảng điều kiện tự nhiên thuận lợi, kinh tế nông nghiệp, và giao lưu văn hóa quốc tế. Những thành tựu văn hóa, tôn giáo và kinh tế của thời kỳ này đã đặt nền móng cho sự phát triển lâu dài của khu vực Đông Nam Á trong lịch sử. Việc nghiên cứu giai đoạn này giúp chúng ta hiểu rõ hơn về nguồn gốc và bản sắc văn hóa của các quốc gia Đông Nam Á hiện nay.
