BÀI 1: LỊCH SỬ VÀ CUỘC SỐNG
MỞ ĐẦU
Quan sát hình 1, em hãy chỉ ra những điểm thay đổi theo thời gian của máy tính điện tử. Theo em sự thay đổi theo thời gian như vậy được hiểu là gì?
Máy tính điện tử đã có những thay đổi lớn về kích thước, hiệu năng, và thiết kế. Từ những chiếc máy tính kích thước lớn, hiệu năng thấp, tiêu tốn nhiều năng lượng, chúng đã dần trở nên nhỏ gọn, mạnh mẽ hơn và được sử dụng rộng rãi.
Sự thay đổi này thể hiện sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật và công nghệ theo thời gian. Đó là kết quả của những bước phát triển trong lịch sử ngành công nghệ thông tin, cho thấy mối liên hệ giữa lịch sử và tiến trình phát triển của xã hội.
1. LỊCH SỬ LÀ GÌ?
Câu hỏi: Khái niệm lịch sử được hiểu như thế nào? Nêu ví dụ cụ thể.
Lịch sử là tất cả những gì đã xảy ra trong quá khứ và là một khoa học nghiên cứu, phục dựng lại quá trình hình thành và phát triển của nhân loại cũng như các sự kiện quan trọng.
Ví dụ:
Sự hình thành của loài người từ vượn cổ đến người hiện đại.
Lịch sử xây dựng và phát triển của đất nước Việt Nam, như cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông dưới triều đại nhà Trần.
Sự phát triển của công nghệ, từ phát minh động cơ hơi nước đến cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
2. VÌ SAO PHẢI HỌC LỊCH SỬ?
CH1: Nêu ý nghĩa hai câu thơ của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Dân ta phải biết sử ta / Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam.”
Hai câu thơ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hiểu biết lịch sử để biết rõ nguồn cội, truyền thống, và công lao của tổ tiên.
Việc học lịch sử giúp chúng ta ghi nhớ những sự kiện quan trọng, chiến công hiển hách, và công lao của những người đã xây dựng, bảo vệ đất nước. Đồng thời, nó dạy chúng ta những giá trị đạo đức, văn hóa và truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
CH2: Theo em, việc biên soạn các tác phẩm như hình 2 có tác dụng gì?
Biên soạn các tác phẩm lịch sử giúp phổ biến kiến thức lịch sử đến đông đảo người đọc, đặc biệt là thế hệ trẻ.
Những tác phẩm này làm phong phú thêm nguồn tài liệu học tập, giúp người đọc dễ dàng tiếp cận và hiểu rõ các sự kiện lịch sử. Ngoài ra, chúng còn tạo sự lựa chọn đa dạng, khuyến khích sự hứng thú trong việc tìm hiểu lịch sử.
CH3: Vì sao phải học lịch sử?
Học lịch sử giúp con người hiểu rõ quá khứ, biết được cội nguồn của bản thân, gia đình, dòng họ, và dân tộc.
Lịch sử là bài học quý giá về truyền thống văn hóa, tinh thần đấu tranh và những giá trị nhân văn sâu sắc. Nó giúp chúng ta rút ra bài học từ thành công và thất bại của quá khứ, từ đó xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn.
CH1: Nhà chính trị nổi tiếng của La Mã cổ đại Xi-xe-rông đã nói: “Lịch sử là thầy dạy của cuộc sống”. Em có đồng ý với nhận xét đó không? Vì sao?
Đồng ý.
Lịch sử là kho tàng kinh nghiệm phong phú, cung cấp bài học từ các sự kiện và quá trình đã xảy ra. Nó dạy chúng ta hiểu về truyền thống, văn hóa, và những gì đã hình thành nên xã hội hiện tại. Lịch sử còn nhắc nhở chúng ta về giá trị của hòa bình, sự đoàn kết, và ý chí đấu tranh để bảo vệ đất nước.
CH2: Các bạn trong hình bên đang làm gì? Theo em, việc làm đó có ý nghĩa như thế nào?
Các bạn trong hình đang lau dọn phần mộ.
Đây là hành động thể hiện sự tri ân, lòng biết ơn và tôn kính đối với những người đã hy sinh cho đất nước. Việc làm này không chỉ giữ gìn giá trị đạo đức mà còn nhắc nhở thế hệ trẻ về trách nhiệm tiếp nối và phát huy truyền thống yêu nước.
CH3: Hãy chia sẻ với thầy/cô giáo và các bạn các hình thức học lịch sử mà em biết; cách học lịch sử nào giúp em hứng thú và đạt hiệu quả tốt nhất.
Các hình thức học lịch sử bao gồm:
Đọc sách giáo khoa và tài liệu tham khảo, sau đó tóm tắt kiến thức.
Vẽ sơ đồ tư duy để hệ thống hóa thông tin.
Sử dụng phim tài liệu, hình ảnh hoặc video minh họa để hiểu bài học tốt hơn.
Tham gia các trò chơi hoặc cuộc thi tìm hiểu lịch sử.
Thực hiện các chuyến tham quan bảo tàng, di tích lịch sử để tìm hiểu thực tế.
Cách học hiệu quả nhất với em là kết hợp đọc tài liệu và sử dụng sơ đồ tư duy, vì nó giúp em ghi nhớ các sự kiện quan trọng một cách có hệ thống và sáng tạo.
CH4: Em hãy điều tra xem trong lớp có bao nhiêu bạn thích học môn Toán, môn Ngữ văn và môn Lịch sử. Theo em, các bạn thích học những môn khác có cần biết lịch sử không? Vì sao?
Các bạn thích học những môn khác như Toán hoặc Ngữ văn vẫn cần biết lịch sử, vì lịch sử cung cấp nền tảng hiểu biết về xã hội, con người, và truyền thống dân tộc.
Hiểu biết lịch sử giúp chúng ta rút ra các bài học giá trị, làm phong phú thêm tư duy và áp dụng vào các lĩnh vực khác. Ví dụ, lịch sử toán học giúp chúng ta hiểu nguồn gốc của các khái niệm toán học hiện nay; lịch sử văn học giúp hiểu rõ hơn các tác phẩm và phong cách sáng tác trong từng thời kỳ.
1. Lịch sử là gì?
Lịch sử là tất cả những gì đã xảy ra trong quá khứ. Đây cũng là một ngành khoa học nghiên cứu và phục dựng lại các sự kiện, quá trình phát triển của xã hội loài người.
Ví dụ: Quá trình hình thành loài người, lịch sử phát triển của các triều đại Việt Nam, những cuộc cách mạng công nghiệp, hay lịch sử phát minh khoa học như động cơ hơi nước, điện tử học.
2. Vì sao phải học lịch sử?
Lịch sử giúp chúng ta ghi nhớ và trân trọng công lao của tổ tiên, những người đã xây dựng và bảo vệ đất nước.
Học lịch sử để hiểu rõ nguồn gốc dân tộc, tiếp thu các giá trị văn hóa và đạo đức.
Lịch sử cung cấp bài học quý giá về thành công và thất bại, giúp chúng ta phát triển tư duy phản biện và sáng tạo trong việc giải quyết vấn đề hiện tại và tương lai.
LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG
Học lịch sử không chỉ là để biết về quá khứ, mà còn để trân trọng hiện tại và chuẩn bị cho tương lai. Những bài học từ lịch sử là tài sản vô giá, giúp mỗi cá nhân và cả xã hội phát triển toàn diện hơn.
Tìm kiếm học tập môn lịch sử 6